دو عمامه سفید در یک فهرست سیاه
رأی دهید
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنج‌شنبه گذشته، شیخ حسن بغدادی و شیخ نبیل قاووق دو عضو شورای مرکزی (مجلس شوراى) حزب‌الله لبنان را تحریم کرد.
استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای که در همین روز برای اعلام تحریم‌ها علیه شیخ حسن بغدادی و شیخ نبیل قاووق منتشر شد، تأکید کرد که این «مقام‌های بلندپایه حزب‌الله مسئول تهیه و اجرای برنامه بی‌ثبات‌کننده و خشونت‌آمیز سازمان تروریستی [حزب‌الله] علیه منافع آمریکا و منافع شرکای ما در سراسر جهان هستند».
این مقام دولت آمریکا با اشاره به سی و هفتمین سالگرد انفجار مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت اضافه کرد: «ما باید حزب‌الله را همچنان مسئول اقدامات موحش خود بدانیم».
در انفجار مقر تفنگداران آمریکا در بیروت که در ۲۳ اکتبر سال ۱۹۸۳ روی داد، ۲۴۱ نظامی آمریکایی، ۵۸ نظامی فرانسوی و شش غیرنظامی جان باختند. در این بمبگذاری حدود هزار کیلوگرم مواد منفجره با دو کامیون به داخل آسایشگاه‌های صلح‌بانان نیروهای چندملیتی در لبنان، به ویژه تفنگداران دریایی آمریکا و نیروهای مسلح فرانسه منتقل و منفجر شد.
سربازان آمریکایی کشته و زخمی شده در این حمله، بخشی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد بودند که برای خاتمه دادن به جنگ داخلی لبنان در آن کشور حضور داشتند.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا، قاووق و بغدادی را بر اساس فرمان اجرایی شماره ۱۳۲۲۴ که در سال ۲۰۰۱ و پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر از سوی جورج دبلیو بوش به امضا رسید، تحریم کرده است.
این فرمان با هدف تحریم عاملان تروریسم، اعم از رهبران و مسئولان گروه‌های تروریستی و کسانی که از تروریست‌ها یا اقدامات تروریستی حمایت می‌کنند، تدوین شده است.
بر اساس این تحریم‌ها دارایی‌ها و سوددارایی‌های احتمالی این افراد در آمریکا مسدود می‌شوند و شهروندان و شرکت‌های آمریکایی نیز از تجارت مستقیم و غیرمستقیم با این افراد منع خواهند شد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا تأکید کرده که این آخرین اقدامات علیه حزب‌الله لبنان نخواهد بود و دولت واشینگتن به تلاش‌های خود به ویژه برای متوقف کردن کامل فعالیت‌های مالی غیرقانونی حزب‌الله ادامه خواهد داد.
اما این اولین بار نیست که آمریکا حزب‌الله لبنان و اعضای ارشد آن را مورد تحریم‌های خود قرار می‌دهد. وزارت خزانه‌داری آمریکا پیشتر نیز تحریم‌هایی را علیه دیگر اعضای شورای مرکزی حزب‌الله اعمال کرده بود.
دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا فقط در سه سال گذشته نزدیک به صد فرد و شرکت وابسته به حزب‌الله را تحریم کرده است.
شخص حسن نصرالله نیز از سوی دولت‌های مختلف آمریکا بارها تحریم شده است؛ از جمله در سالهای ۱۹۹۵ و ۲۰۱۲.
واشینگتن حتی به تازگی برای شیخ محمد کوثرانی، از اعضای ارشد حزب‌الله لبنان که مسئولیت هماهنگی سیاسی گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران را در منطقه برعهده دارد، جایزه ۱۰ میلیون دلاری تعیین کرده است.
شورای مرکزی در ساختار حزب‌الله
حزب‌الله لبنان که از سوی آمریکا و برخی دیگر از کشورهای جهان به کلی یک سازمان تروریستی دانسته شده است، ساختاری نسبتاً پیچیده و پنهانی دارد.
به سبب اقداماتی که این سازمان شبه‌نظامی انجام می‌دهد، شفافیتی را که در دیگر سازمان‌ها و احزاب می‌توان دید، در حزب‌الله لبنان نمی‌توان سراغ گرفت.
با این حال، این سازمان ایدئولوژیک و فرقه‌ای به ویژه در آغاز شکل‌گیری خود، تلاش کرده که ظاهر و تشکیلاتی حزبی داشته باشد، هرچند که به مرور زمان و به ویژه در دوران رهبری حسن نصرالله بر این حزب، حزب‌الله کم‌کم ساختاری دیکتاتوری و مستبدانه پیدا کرده و حتی به نظر و مشارکت جمعی در محدوده ایدئولوژی و فرقه خود پایبند نیست.
شورای مرکزی حزب‌الله لبنان همانطور که وزارت خزانه‌داری آمریکا به درستی به آن اشاره کرده، «همه جنبه‌های فعالیت‌های حزب‌الله از جمله فعالیت‌های نظامی» این حزب را کنترل می‌کند.
شورای مرکزی حزب‌الله لبنان که در دهه هشتاد میلادی دارای نه عضو بود و اعضای آن برای یک سال انتخاب می‌شدند، به مرور بسته‌تر و زد و بندهای سیاسی در آن تقویت شد.
مهم‌ترین وظیفه این شورا انتخاب دبیرکل حزب‌الله لبنان است که در واقع باید از میان خود اعضای شورای مرکزی حزب انتخاب شود.
در اوایل دهه نود میلادی وقتی عباس موسوی، دبیرکل وقت حزب‌الله کشته شد، شورای مرکزی حزب‌الله، حسن نصرالله را به سمت دبیرکلی انتخاب کرد.
اما رفتار و سیاست‌های مستبدانه حسن نصرالله این حزب را بیش از پیش به سوی حزبی خودکامه پیش برد و رهبری آن را به جایگاهی دست نیافتنی برای دیگر رقبای درون‌حزبی تبدیل کرد.
وقتی نصرالله در سال ۱۹۹۲ به دبیرکلی حزب‌الله انتخاب شد، او تلاش کرد که جایگاه دبیرکلی را مستحکم‌تر کند تا قدرت را به طور کامل و دائمی در دست داشته باشد.
نصرالله ۳۲ سال بیشتر نداشت، اما در تمامیت‌خواهی و جاه‌طلبی همانند دیکتاتورهای کهنه‌کار بود.
به همین دلیل، نصرالله به «اصلاحاتی» در درون شورای مرکزی حزب دست زد. او پیش از هر چیز، تعداد اعضای شورای مرکزی حزب را کاهش داد و دو عضو اخراج شدند. سپس مدت عضویت نیز افزایش یافت.
اما مهم‌ترین تغییری که در قوانین شورای مرکزی حزب الله به وجود آمد، لغو محدودیت انتخاب یک نفر به عنوان دبیرکلی حزب در دو دوره متوالی بود.
به این ترتیب، حسن نصرالله توانست با «انتخاب»های مجدد از سوی شورای مرکزی، که در واقع تحت کنترل خود او هستند، به طور مادام‌العمر بر این حزب حکومت کند و کنترل آن را در دست داشته باشد.
همچنین از نظر ساختار عمومی حزب نیز، تغییراتی صورت گرفت. در نتیجه این تغییرها، پنج شورای جهادی (نظامی)، سیاسی، اجرایی، پارلمانی و قضایی به وجود آمد که ریاست هر یک از این شوراها را یکی از اعضای شورای مرکزی حزب الله بر عهده دارد.
به این صورت شورای مرکزی حزب‌الله لبنان به هسته اصلی حزب در جهت پیشبرد فعالیت‌های آن تبدیل شد.
نبیل قاووق و شیخ حسن بغدادی کیست؟
شیخ نبیل قاووق نائبس که علاوه بر عضویت در شورای مرکزی، ریاست شورای اجرایی این گروه شبه‌نظامی را بر عهده دارد، در سالهای اخیر چهره بیرونی حزب‌الله بوده است.
قاووق سال ۱۹۶۴ در جنوب لبنان به دنیا آمد و در ۱۸ سالگی به ایران رفت و چند سالی در حوزه علمیه قم گذراند.
او سپس در جریان اشغال جنوب لبنان از سوی اسرائیل مسئول منطقه جنوب حزب‌الله لبنان شد و تا ۲۰۰۰ در این سمت بود.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه خود نیز تاکید کرده که قاووق مدیریت فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی حزب‌الله را برعهده دارد.
او در سالهای اخیر به طور رسمی و غیررسمی، علنی و غیرعلنی، علیه آمریکا و حضور این کشور در منطقه خاورمیانه و همچنین اسرائیل موضع‌گیری کرده و سخنان تهدیدآمیزی را علیه این دو کشور مطرح کرده است.
شیخ قاووق همچنین نماینده و سخنران اصلی حزب‌الله در بسیاری از مجالسی بوده که برای کشته‌شدگان مهم حزب‌الله از جمله عماد مغنیه برگزار می‌شده است.
او در یک مراسمی که برای قاسم سلیمانی فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران برگزار شد نیز سخنرانی کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا همچنین تأکید کرده که حسن بغدادی که همچون نبیل قاووق از مقام‌های اصلی حزب‌الله است و به نام و از طرف این گروه، اظهارات تهدیدآمیزی را در جریان مراسم متعدد علیه آمریکا ابراز داشته است.
او همچنین در برخی از سخنرانی‌های خود، به طور مشخص در یک مراسم در لبنان در سال جاری میلادی، با ستایش از قاسم سلیمانی، از سیاست هدف قرار دادن منافع آمریکا در منطقه عراق و سوریه از سوی حزب‌الله و سپاه پاسداران دفاع کرده است.
شیخ بغدادی همچون دیگر مقام‌های حزب‌الله بارها به ایران رفته و با رسانه‌های این کشور نیز گفت‌وگو کرده است.
او سال‌ها پیش در گفت‌وگو با روزنامه دولتی «ایران»، بر تلاش حزب‌الله لبنان در زمینه تبلیغات نیز تأکید کرد و گفت: «جهاد در راه خدا تنها با اسلحه نیست بلکه با رسانه و قلم هم می‌توان جهاد کرد».
بغدادی همچنین دو سال پیش، در کنفرانس «وحدت اسلامی» در ایران گفت: «اراده الهی بر این است که جمهوری اسلامی ایران کیان اسلام اصیل باشد. شرق و غرب نتوانسته به آن دست‌یازی کند و این کشور گذرگاهی برای قطع دستان غرب از کشورهای اسلامی است»
استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای که در همین روز برای اعلام تحریم‌ها علیه شیخ حسن بغدادی و شیخ نبیل قاووق منتشر شد، تأکید کرد که این «مقام‌های بلندپایه حزب‌الله مسئول تهیه و اجرای برنامه بی‌ثبات‌کننده و خشونت‌آمیز سازمان تروریستی [حزب‌الله] علیه منافع آمریکا و منافع شرکای ما در سراسر جهان هستند».
این مقام دولت آمریکا با اشاره به سی و هفتمین سالگرد انفجار مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت اضافه کرد: «ما باید حزب‌الله را همچنان مسئول اقدامات موحش خود بدانیم».
در انفجار مقر تفنگداران آمریکا در بیروت که در ۲۳ اکتبر سال ۱۹۸۳ روی داد، ۲۴۱ نظامی آمریکایی، ۵۸ نظامی فرانسوی و شش غیرنظامی جان باختند. در این بمبگذاری حدود هزار کیلوگرم مواد منفجره با دو کامیون به داخل آسایشگاه‌های صلح‌بانان نیروهای چندملیتی در لبنان، به ویژه تفنگداران دریایی آمریکا و نیروهای مسلح فرانسه منتقل و منفجر شد.
سربازان آمریکایی کشته و زخمی شده در این حمله، بخشی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد بودند که برای خاتمه دادن به جنگ داخلی لبنان در آن کشور حضور داشتند.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا، قاووق و بغدادی را بر اساس فرمان اجرایی شماره ۱۳۲۲۴ که در سال ۲۰۰۱ و پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر از سوی جورج دبلیو بوش به امضا رسید، تحریم کرده است.
این فرمان با هدف تحریم عاملان تروریسم، اعم از رهبران و مسئولان گروه‌های تروریستی و کسانی که از تروریست‌ها یا اقدامات تروریستی حمایت می‌کنند، تدوین شده است.
بر اساس این تحریم‌ها دارایی‌ها و سوددارایی‌های احتمالی این افراد در آمریکا مسدود می‌شوند و شهروندان و شرکت‌های آمریکایی نیز از تجارت مستقیم و غیرمستقیم با این افراد منع خواهند شد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا تأکید کرده که این آخرین اقدامات علیه حزب‌الله لبنان نخواهد بود و دولت واشینگتن به تلاش‌های خود به ویژه برای متوقف کردن کامل فعالیت‌های مالی غیرقانونی حزب‌الله ادامه خواهد داد.
اما این اولین بار نیست که آمریکا حزب‌الله لبنان و اعضای ارشد آن را مورد تحریم‌های خود قرار می‌دهد. وزارت خزانه‌داری آمریکا پیشتر نیز تحریم‌هایی را علیه دیگر اعضای شورای مرکزی حزب‌الله اعمال کرده بود.
دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا فقط در سه سال گذشته نزدیک به صد فرد و شرکت وابسته به حزب‌الله را تحریم کرده است.
شخص حسن نصرالله نیز از سوی دولت‌های مختلف آمریکا بارها تحریم شده است؛ از جمله در سالهای ۱۹۹۵ و ۲۰۱۲.
واشینگتن حتی به تازگی برای شیخ محمد کوثرانی، از اعضای ارشد حزب‌الله لبنان که مسئولیت هماهنگی سیاسی گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران را در منطقه برعهده دارد، جایزه ۱۰ میلیون دلاری تعیین کرده است.
شورای مرکزی در ساختار حزب‌الله
حزب‌الله لبنان که از سوی آمریکا و برخی دیگر از کشورهای جهان به کلی یک سازمان تروریستی دانسته شده است، ساختاری نسبتاً پیچیده و پنهانی دارد.
به سبب اقداماتی که این سازمان شبه‌نظامی انجام می‌دهد، شفافیتی را که در دیگر سازمان‌ها و احزاب می‌توان دید، در حزب‌الله لبنان نمی‌توان سراغ گرفت.
با این حال، این سازمان ایدئولوژیک و فرقه‌ای به ویژه در آغاز شکل‌گیری خود، تلاش کرده که ظاهر و تشکیلاتی حزبی داشته باشد، هرچند که به مرور زمان و به ویژه در دوران رهبری حسن نصرالله بر این حزب، حزب‌الله کم‌کم ساختاری دیکتاتوری و مستبدانه پیدا کرده و حتی به نظر و مشارکت جمعی در محدوده ایدئولوژی و فرقه خود پایبند نیست.
شورای مرکزی حزب‌الله لبنان همانطور که وزارت خزانه‌داری آمریکا به درستی به آن اشاره کرده، «همه جنبه‌های فعالیت‌های حزب‌الله از جمله فعالیت‌های نظامی» این حزب را کنترل می‌کند.
شورای مرکزی حزب‌الله لبنان که در دهه هشتاد میلادی دارای نه عضو بود و اعضای آن برای یک سال انتخاب می‌شدند، به مرور بسته‌تر و زد و بندهای سیاسی در آن تقویت شد.
مهم‌ترین وظیفه این شورا انتخاب دبیرکل حزب‌الله لبنان است که در واقع باید از میان خود اعضای شورای مرکزی حزب انتخاب شود.
در اوایل دهه نود میلادی وقتی عباس موسوی، دبیرکل وقت حزب‌الله کشته شد، شورای مرکزی حزب‌الله، حسن نصرالله را به سمت دبیرکلی انتخاب کرد.
اما رفتار و سیاست‌های مستبدانه حسن نصرالله این حزب را بیش از پیش به سوی حزبی خودکامه پیش برد و رهبری آن را به جایگاهی دست نیافتنی برای دیگر رقبای درون‌حزبی تبدیل کرد.
وقتی نصرالله در سال ۱۹۹۲ به دبیرکلی حزب‌الله انتخاب شد، او تلاش کرد که جایگاه دبیرکلی را مستحکم‌تر کند تا قدرت را به طور کامل و دائمی در دست داشته باشد.
نصرالله ۳۲ سال بیشتر نداشت، اما در تمامیت‌خواهی و جاه‌طلبی همانند دیکتاتورهای کهنه‌کار بود.
به همین دلیل، نصرالله به «اصلاحاتی» در درون شورای مرکزی حزب دست زد. او پیش از هر چیز، تعداد اعضای شورای مرکزی حزب را کاهش داد و دو عضو اخراج شدند. سپس مدت عضویت نیز افزایش یافت.
اما مهم‌ترین تغییری که در قوانین شورای مرکزی حزب الله به وجود آمد، لغو محدودیت انتخاب یک نفر به عنوان دبیرکلی حزب در دو دوره متوالی بود.
به این ترتیب، حسن نصرالله توانست با «انتخاب»های مجدد از سوی شورای مرکزی، که در واقع تحت کنترل خود او هستند، به طور مادام‌العمر بر این حزب حکومت کند و کنترل آن را در دست داشته باشد.
همچنین از نظر ساختار عمومی حزب نیز، تغییراتی صورت گرفت. در نتیجه این تغییرها، پنج شورای جهادی (نظامی)، سیاسی، اجرایی، پارلمانی و قضایی به وجود آمد که ریاست هر یک از این شوراها را یکی از اعضای شورای مرکزی حزب الله بر عهده دارد.
به این صورت شورای مرکزی حزب‌الله لبنان به هسته اصلی حزب در جهت پیشبرد فعالیت‌های آن تبدیل شد.
نبیل قاووق و شیخ حسن بغدادی کیست؟
شیخ نبیل قاووق نائبس که علاوه بر عضویت در شورای مرکزی، ریاست شورای اجرایی این گروه شبه‌نظامی را بر عهده دارد، در سالهای اخیر چهره بیرونی حزب‌الله بوده است.
قاووق سال ۱۹۶۴ در جنوب لبنان به دنیا آمد و در ۱۸ سالگی به ایران رفت و چند سالی در حوزه علمیه قم گذراند.
او سپس در جریان اشغال جنوب لبنان از سوی اسرائیل مسئول منطقه جنوب حزب‌الله لبنان شد و تا ۲۰۰۰ در این سمت بود.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه خود نیز تاکید کرده که قاووق مدیریت فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی حزب‌الله را برعهده دارد.
او در سالهای اخیر به طور رسمی و غیررسمی، علنی و غیرعلنی، علیه آمریکا و حضور این کشور در منطقه خاورمیانه و همچنین اسرائیل موضع‌گیری کرده و سخنان تهدیدآمیزی را علیه این دو کشور مطرح کرده است.
شیخ قاووق همچنین نماینده و سخنران اصلی حزب‌الله در بسیاری از مجالسی بوده که برای کشته‌شدگان مهم حزب‌الله از جمله عماد مغنیه برگزار می‌شده است.
او در یک مراسمی که برای قاسم سلیمانی فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران برگزار شد نیز سخنرانی کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا همچنین تأکید کرده که حسن بغدادی که همچون نبیل قاووق از مقام‌های اصلی حزب‌الله است و به نام و از طرف این گروه، اظهارات تهدیدآمیزی را در جریان مراسم متعدد علیه آمریکا ابراز داشته است.
او همچنین در برخی از سخنرانی‌های خود، به طور مشخص در یک مراسم در لبنان در سال جاری میلادی، با ستایش از قاسم سلیمانی، از سیاست هدف قرار دادن منافع آمریکا در منطقه عراق و سوریه از سوی حزب‌الله و سپاه پاسداران دفاع کرده است.
شیخ بغدادی همچون دیگر مقام‌های حزب‌الله بارها به ایران رفته و با رسانه‌های این کشور نیز گفت‌وگو کرده است.
او سال‌ها پیش در گفت‌وگو با روزنامه دولتی «ایران»، بر تلاش حزب‌الله لبنان در زمینه تبلیغات نیز تأکید کرد و گفت: «جهاد در راه خدا تنها با اسلحه نیست بلکه با رسانه و قلم هم می‌توان جهاد کرد».
بغدادی همچنین دو سال پیش، در کنفرانس «وحدت اسلامی» در ایران گفت: «اراده الهی بر این است که جمهوری اسلامی ایران کیان اسلام اصیل باشد. شرق و غرب نتوانسته به آن دست‌یازی کند و این کشور گذرگاهی برای قطع دستان غرب از کشورهای اسلامی است»
