صدور جنگنده‌های ایرانی به ونزوئلا؟

فرارو: چند شب قبل بود که نیکولاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا طی مصاحبه تلویزیونی با شبکه دولتی ونزوئلا گفت که قرار است تا با حضور کشور‌های روسیه، چین و ایران یک شورای نظامی تشکیل داده تا به استقلال تسلیحاتی کشورش کمک کند.
 
به گزارش باشگاه خبرنگاران، مادورو در این برنامه تلویزیونی و در جمع دو تن از فرماندهان ارشد نظامی کشور ونزوئلا گفت که قصد دارد یک شورای نظامی را تشکیل دهد تا به استقلال تسلیحاتی این کشور کمک کند. بنا به برآورد رئیس جمهور ونزوئلا تاسیس این شورا حداکثر تا اواسط ماه نوامبر طول خواهد کشید و این یعنی ونزوئلا مشتری تجهیزات دفاعی کشورمان خواهد بود.جنگنده‌های ایرانی چه راهی پیمودند تا به صادرات برسند؟ جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور قدرتمند در تولید تجهیزات و تسلیحات دفاعی در منطقه غرب آسیا و در سطح جهان به شمار می‌رود. کشورمان از سال‌های دور یعنی سال‌های دفاع مقدس مشغول به طراحی و ساخت تسلیحات و تجهیزات بومی است که پس از گذشت چندین سال از تولید آن‌ها اگر کیفیت بالاتر از مشابه خارجی خود نداشته باشند پایین‌تر از آن‌ها نیستند.

نخستین گام‌های خودکفایی در تولید محصولات دفاعی بومی در سال‌های دفاع مقدس و در نیروی هوایی ارتش برداشته شد. در این سال‌ها ایران در حوزه قطعات هواپیما‌ها با مشکلات بسیاری روبرو شده بود چراکه این قطعات پس از اتمام ساعت‌های عمر خود دیگر قابل استفاده نبودند. پس متخصصان صنایع دفاعی کشورمان با استفاده از توان بومی خود تعمیر و اورهال قطعات هواپیما را آغاز کردند و به آن‌ها عمر دوباره‌ای بخشیدند.
 دانش متخصصان کشورمان در اورهال و بازآماد قطعات جنگنده به آن‌ها کمک کرد تا پس از پایان جنگ تحمیلی با فراغ بال بیشتر علاوه بر ادامه کار خود در اورهال قطعات به دنبال طراحی جنگنده و هواپیما‌های جنگی بروند. یکی از این مهندسان به نام سعید ثنایی از متخصصان نیروی هوایی ارتش بود که به خاطر طراحی جنگنده آذرخش از دست رهبر معظم انقلاب جایزه و نشان افتخار دریافت کرد. ایران در مسیر ساخت جنگنده‌های مختلف کار خود را از هسا درنا و تَذَرو آغاز کرد و به صاعقه و آذرخش رسید. اما آنچه دو سال پیش ایران را در آستانه خوکفایی کامل قرار داد، ساخت جت جنگنده کوثر بود.
 کدام جنگنده‌های ایرانی در راه صادرات قرار دارند؟ ایران در سال‌های اخیر دو جنگنده شاخص را بر اساس پلتفرم‌های جدید و روز دنیا طراحی کرده است. جنگنده‌های صاعقه و کوثر دو جنگنده‌ای هستند که توان رزمی نیروی هوایی ارتش را تا حدی زیادی گسترش داده اند، چراکه علاوه بر بروز بودن، کیفیت ساخت بالایی هم دارند. به همین دلیل هم به نظر می‌رسند که با توجه به پایان تحریم‌های تسلیحاتی به دلیل کیفیت بالای خود در لیست صادراتی ایران قرار بگیرند. در ادامه می‌خواهیم به طور اجمالی این دو جنگنده را معرفی کنیم.
 
آیا جنگنده صاعقه قابلیت رقابت با نمونه‌های خارجی را دارد؟ جنگنده صاعقه یکی از جنگنده‌های ساخت مجموعه دانشگاه هوایی شهید ستاری است که در دو نسل صاعقه ۱ و ۲ به دست متخصصان این دانشگاه ساخته شده و در سال ۱۳۸۶ رسما رونمایی شد. این جنگنده در دو نمونه پشتیبانی نزدیک و بمب افکن عملیاتی شده و در حال استفاده است. در طراحی این جنگنده از به جای سکان عادی از سکان عمودی V شکل استفاده شده و ماهیت آیرودینامیکی آن نسبت به جنگنده‌های پیش از خود تغییر یافته است.

موتور استفاده شده در این جنگنده از دو موتور J ۸۵ است که سرعتی معادل ۱/۸ برابر سرعت صوت تولید می‌کند. البته با توجه به رونمایی و تولید موتور ملی اوج در صنایع دفاعی کشورمان به نظر می‌رسد که موتور ملی اوج با موتور‌های قبلی این جنگنده یعنی موتور‌های J ۸۵ تعویض شوند.
 
جنگنده صاعقه در مجموع ۸ تُن وزن دارد که می‌تواند در مجموع ۴ تُن محموله حمل کند. در ضمن به علت مسائل فیزیک و قوانین جاذبه وزن این جنگنده در هنگام بلندشدن از زمین در حدود ۱۸ تُن اعلام شده است. برد عملیاتی این جنگنده نیز طبق منابع نظامی در حدود ۸۰۰ کیلومتر برآورده شده است. همچنین محفظه یا کابین خلبان در این جنگنده به صورت ضد گلوله طراحی شده که امنیت خلبان را در مقابل گلوله‌های ضد هوایی دشمن تامین می‌کند. با توجه به اینکه جنگنده صاعقه ۱ به صورت تک کابین طراحی شده نشان از حضور آن به عنوان جنگنده پشتیبانی از نیرو‌های زمینی در صحنه عملیات است.

نسل جدید جنگنده صاعقه با نام صاعقه ۲ در ۲۰ بهمن‌ماه سال ۹۳ با حضور امیر حاتمی جانشین وزیر دفاع آن روز‌ها رونمایی شد. در این جنگنده دو تغییر نمود بیشتری نسبت به نسل اول این جنگنده داشت که عبارت بود از تبدیل جنگنده تک کابین به دو کابین و استفاده از سامانه الکترواویونیک جدیدتر. همان طور که از تصاویر هم مشاهده می‌شود این جنگنده به دو کابین مجهز شده و طبق اصول نظامی جنگنده‌های دو کابین دو کاربرد دارد، نخست جنگنده بمب افکن که افسر رادار در کابین عقب می‌نشیند تا جنگنده را به سوی اهداف خود هدایت کند و دومین کاربرد آن نیز به عنوان یک جنگنده آموزشی است که برای آموزش خلبانان حرفه‌ای به کار می‌رود.
 
آیا جنگنده کوثر مهمان پایگاه‌های شکاری ونزوئلا می‌شود؟ جنگنده کوثر نیز همانند جنگنده صاعقه یک جنگنده بومی و ساخت صنایع دفاعی کشورمان است که تمامی مراحل طراحی و ساخت آن در داخل کشور انجام شده است. این جنگنده در سال ۳۰ مردادماه سال ۹۷ با حضور امیر حاتمی وزیر دفاع و سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش رونمایی شد. این جنگنده تماما بومی است و طق گفته سازندگان آن در حدود ۹۰ درصد قطعات آن در داخل کشور تامین می‌شود که نشان از توان بالای فنی متخصصان صنایع دفاعی کشورمان دارد.

این جنگنده از ابتدای معرفی و رونمایی با موتور ملی اوج معرفی شد که قدرت رانش ٣۵٠٠ پوند را برای کوثر تولید می‌کند. البته جنگنده کوثر ویژگی‌های خاص دیگری نیز دارد که در ادامه می‌آید.
 
۱. کنترل آتش با استفاده از شبکه داده دیجیتال نظامی منطبق با نسل ۴
 
۲. بهره گیری از فناوری نمایشگر‌های چندمنظوره تمام دیجیتال
۳. بهره گیری از معماری یکپارچه پیشرفته و اویونیک
 
۴. استفاده از سامانه نقشه متحرک هوشمند
 
۵. بهره گیری از کامپیوتر محاسبات سلاح بالستیک
۶. بهره گیری از رادار پیشرفته و چند منظوره کنترل آتش جهت بالابردن دقت کشف اهداف و تهدیدات
 
۷. بهره گیری از ناوبری دقیق به صورت رادیویی و مستقل
 
۸. سامانه پیشرفته نشانه روی مقابل (HUD) به منظور افزایش دقت اصابت مهمات و تسلیحات
۹. بهره گیری از فناوری دقیق ساعت رادیویی
 
تمام ویژگی‌های ذکر شده نشان از این دارد که جنگنده ایرانی کوثر می‌تواند یکی از گزینه‌های صادرات ایران به کشور‌های دوست و همسایه ایران مانند ونزوئلا باشد که بتواند نیاز‌های دفاعی آن‌ها را برآورده کند.