چرا «گرم‌ترین مکان روی زمین» لزوما خطرناک ترین جا نیست

۱۷ اوت، درجه حرارت پارک ملی دره مرگ، در کالیفرنیاآیا هرگز فکر کرده اید زندگی در جایی که دمای سوزاننده هوا بالای ۵۴ درجه است چگونه است؟

خب، لازم نیست تصورش را بکنید چون این اتفاق هم اکنون افتاده.

ساعت سه و چهل یک دقیقه بعد از ظهر روز یکشنبه ۱۶ اوت، درجه حرارت پارک ملی دره مرگ، در کالیفرنیا به همین حد رسید.

برندی استوارت که در این پارک که بیابان وسیعی با دره ها و تپه های شنی است کار می کند، چنین هوایی را تجربه کرده و می گوید درست مثل این است که گرمای چند سشوار به صورت شما می خورد و اذعان دارد که در یک چنین هوای داغی تحمل مردم تمام می شود.

سازمان جهانی هواشناسی می گوید هنوز سرگرم تحقیق در مورد اثبات چنین درجه حرارت بالایی است. ولی حتی بدون این تحقیق باید گفت که دره مرگ، با دمایی که در تابستان معمولا نزدیک به ۴۹ درجه است در زمره داغ ترین جاها در کره زمین است.

برندی استوارت، در اداره ارتباطات پارک کار می کند و در طی پنج سال گذشته گاه و بیگاه در این محل زندگی کرده است. او به بی بی سی گفت: "احساس گرما آنقدر زیاد است که چیزی که سبب شد مدتی طول بکشد تا به این هوا عادت کنم این بود که شما احساس عرق را روی پوستتان نمی کنید چون به سرعت تبخیر می شود. ممکن است عرق را روی لباستان حس کنید ولی به دلیل این که به سرعت بخار می شود، روی پوستتان عملا آن را احساس نمی کنید."
چرا دمای بالای هوا برای ما بد است؟
ممکن است گرمای هوا روی هر کسی اثر بگذارد، ولی کمبود آب بدن، خستگی ناشی از داغی هوا و گرما زدگی برای کسانی که دچار بیماری‌های قلبی، کلیوی و تنفسی هستند و همچنین افراد سالخورده و کودکان می تواند پیامدهای خطرناکی داشته باشد.
گرما و بی آبی بدن می‌تواند خطرناک باشداین گرمای بی سابقه در حالی است که غرب آمریکا با موج های گرما مواجه است. تیموتی هیوسون که رئیس یک تیم پیش بینی هوا در "مرکز اروپایی پیش بینی های هوا در میان مدت" است، می گوید موج های گرما می توان خطرناک باشد زیرا توانایی بدن شخص برای تنظیم درجه حرارتی که برای بدن امن باشد، را کاهش می دهد.

به عقیده یک کارشناس هواشناسی در اداره هواشناسی بریتانیا، در صورتی که گرمای هوا در طول شب تا زیر ۲۵ درجه پایین نیاید می تواند به خصوص برای افراد آسیب پذیر خطرناک باشد.
چه چیزی باعث خطرناک شدن موج های گرما می شود؟
دره مرگ، چیزی را که گرمای خشک نامیده می شود، تجربه کرده. بنا بر گزارش های محلی درجه رطوبت هوا روی ۷ درصد، ثابت مانده بود. برای معلوم کردن این که چگونه بدن شما می تواند با گرما مقابله کند، میزان رطوبت هوا می تواند نقش مهمی داشته باشد؛ رطوبت کمترِ هوا به بدن شما اجازه می دهد که گرما را تحمل کند و درجه حرارت بدن را نسبتا خوب تنظیم کند.

ولی همراه بودن درجه حرارت بالا با رطوبت زیاد، می تواند به گرمای بیش از حد بدن بیانجامد. عوامل دیگر مانند کمی سرعت باد نیز موجب تشدید موج گرما می شود.
چگونه درجه حرارت را اندازه می گیریم؟
بیشتر ایستگاه های رسمی هواشناسی جهان درجه حرارت را با دو دماسنج اندازه می گیرند. دماسنج خشک یا معمولی که برای تعیین درجه حرارت هواست و همان عددی است که ما روی دماسنج خودمان می بینیم یا وقتی به درجه دمای هوا در دره مرگ اشاره می کنیم.

ولی دماسنج مرطوب برای تعیین میزان رطوبت نسبی هواست. برای این کار با یک پارچه مرطوب دماسنج را می پوشانند؛ درجه ای که نشان می دهد معمولا کمتر از درجه حرارت معمول هواست.
در چه جاهای دیگری "گرمای هوا غیرقابل تحمل" می شود؟
غالبا تصور می شد که درجه دمای مرطوب کره زمین به ندرت از ۳۱ درجه سانتیگراد تجاوز کرده است.

ولی در سال ۲۰۱۵، هواشناسان دیدند که دمای مرطوب بندر ماهشهر در ایران نزدیک به ۳۵ درجه سانتیگراد است. در آن موقع درجه حرارت هوا ۴۳ درجه سانتیگراد بود.
دره مرگولی نتیجه یکی از مطالعات اخیر که در مجله "ساینس ادونسس" چاپ شده، نشان می دهد که هم اکنون در بعضی از نقاط جهان اتفاقات نامتعارف بزرگ تری روی می دهد.

نویسندگان این تحقیقات با استفاده از داده های هفت هزار و ۸۷۷ ایستگاه هواشناسی سراسر جهان در فاصله سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۹ ترکیب گرما و رطوبت در این مدت زمان را بررسی کردند.

به گفته آنان در این مدت وقوع چنین اتفاقاتی در بعضی از نواحی ساحلی جنوب خط استوا دو برابر شده است. این اتفاق در قسمت هایی ازهند، بنگلادش، پاکستان، شمال غرب استرالیا و در طول سواحل دریای سرخ و خلیج مکزیک در کالیفرنیا به کرات رخ داده است.

این اتفاق ۱۴ بار در شهرهای ظهران و دمام در عربستان سعودی، دوحه در قطر و رأس الخیمه در امارات متحده عربی که مجموع جمعیتشان بیش از دو میلیون نفر است، پیش آمده.

بالاترین درجه دمای مرطوب ۳۵ درجه بوده که در طول مدت تحت بررسی در شهرهای حاشیه خلیج فارس مشاهده شده و بین یک تا دو ساعت طول کشیده.

بخش هایی از جنوب شرق آسیا، جنوب چین، نواحی جنوب خط استوا در آفریقا و منطقه کارائیب هم چندین بار شاهد چنین پدیده ای بوده اند.

دمای مرطوب با درجه بالا، در جنوب شرق آمریکا و عمدتا در سواحل خلیج مکزیک در شرق تگزاس، لوئیزیانا، میسی سی پی، آلاباما و فلوریدا هم رخ داده است.

استیون شروود، اقلیم شناس در دانشگاه نیو‌ساث ویلز در استرالیا می گوید: "این اندازه گیری ها مبین این است که بعضی از نقاط دنیا از آنچه که انتظار می رفت به رسیدن به درجه حرارت غیرقابل تحمل، به مراتب نزدیک ترند."
چه مناطقی بیشتر در معرض خطر قرار دارند؟
بیشتر این گونه اتفاقات در مناطق ساحلی دریاهای بسته، خلیج ها و تنگه ها رخ می دهد، جایی که تبخیر آب دریا مقدار زیادی رطوبت ایجاد می کند و هوای داغ این رطوبت را جذب می کند.

 

ترکیب درجه حرارت فوق العاده سطح آب دریای آزاد و هوای فشرده داغ در خشکی است که می تواند موجب دمای مرطوب بیش از حد شود. این موضوع موجب این نگرانی شده که کسانی که در مناطق فقیرنشین تری که گرما به سرعت افزایش می یابد زندگی می کنند نتوانند برای فرار از گرما به جایی پناه ببرند.

رادلی هورتون، یک دانشمند پژوهشگر که از نویسندگان مقاله مورد بحث است می گوید: "بسیاری از مردم کشورهای فقیر بیشتر با خطر نداشتن برق مواجهند چه برسد به داشتن دستگاه تهویه هوا. خیلی ها برای کشت محصولی که فقط برای خودشان کفایت می کند، باید هر روز در فضای آزاد به سختی کار کنند. این واقعیت ها ممکن است سبب شود که بعضی از نقاطی که صدمه زیاد می بینند غیرقابل سکونت شوند."
هشدار در مورد گرمای غیرقابل تحمل برای زندگی
پژوهشگران تغییرات اقلیمی از مدت ها پیش هشدار داده اند که تا سال ۲۰۷۰، ممکن است درجه حرارت کره زمین به حدی برسد که زندگی کردن را غیرممکن سازد.

ولی خصوصیات این وضعیت یعنی دمای فوق العاده همراه با رطوبت هوا، هم اکنون تجربه شده، البته در نقاط بخصوصی و برای مدت کوتاهی.
با بالا رفتن درجه حرارت در کره زمین، احتمال رطوبت شدید هم وجود دارد، و ترکیب این دو می‌تواند خطرناک باشدهمچنین بر این نکته تاکید شده که در صورت عدم کاهش گازهای گلخانه ای، با موج های چنین هوای فوق العاده گرم و مرطوب، بیشتر مواجه خواهیم شد.

پرفسور لیز بنتلی، از انجمن سلطنتی هواشناسی می گوید: "ما در دهه گذشته شاهد بالاترین درجه حرارت در جهان بوده ایم و بیشتر از این هم خواهیم دید. در حالی که مقدار گاز کربنیک همچنان رو به افزایش است، درجه حرارت سراسر جهان هم بیشتر خواهد شد."

درجه حرارت ۴/۵۴سانتیگراد در فیرنس کریک، کالیفرنیا در دره مرگ، بالاترین درجه حرارت قابل اعتمادی است که تا کنون در کره زمین ثبت شده است. قبل از آن بالاترین درجه حرارت ثبت شده ۵۴ درجه سانتیگراد بود که آن هم در سال ۲۰۱۳ در دره مرگ اتفاق افتاده بود.

بیشترین درجه حرارت ثبت شده ۵۶.۶ درجه سانتیگراد است که مربوط می شود به یک قرن قبل یعنی در ۱۰ ژوئیه ۱۹۱۳ که آن هم در دره مرگ بوده؛ ولی تردیدهایی در مورد درست بودن آن وجود دارد و شماری از کارشناسان جدید هواشناسی معتقدند که این اندازه گیری اشتباه بوده.

یک درجه حرارت بی سابقه در کره زمین یعنی ۵۵ درجه سانتیگراد در سال ۱۹۳۱ در تونس ثبت شده ولی کریستوفر بارت، مورخ هواشناسی، می گوید این سنجش و همچنین سایر درجه حرارت های مربوط به آفریقا که در دوران استعماری ثبت شده از نظر قابل اعتماد بودن اشکال دارد.
برخی تحقیقات می‌گویند هوای حاشیه خلیج فارس 'می تواند تا پایان قرن غیرقابل تحمل شود'ولی ۵۷۰ نفری که همچنان در فیرنس کریک، کار و زندگی می کنند، چاره ای ندارند جز این که به زندگی با گرما ادامه دهند. آنها بیشتر اوقات در خانه می مانند و برای خنک نگاه داشتن داخل منزل تا وقتی برق قطع نشده، از کولر استفاده می کنند.

اما سایر مردمی که در داغ ترین جاهای کره زمین زندگی می کنند باید چکار کنند؟ خب، آنها یک کار می توانند برای خنک شدن بکنند، راهی کوهستان ها شوند، جایی که درجه حرارت کمی پایین تر است.