چه کسی دستگاه ویروس‌یاب را به سپاه فروخت؟

ایران وایر : تنها چند ساعت پس از این که سردار «حسین سلامی»، فرمانده کل سپاه پاسداران در مراسمی از اختراع یک دستگاه تشخیص ویروس «کرونا» رونمایی کرد، سخن‌گوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد که دستگاه رونمایی شده تاییدیه وزارت بهداشت را ندارد.
 
«کیانوش جهانپور» در شرایطی ازعدم تایید این ویروس‌یاب از سوی سازمان دارو وغذا خبر داد که این دستگاه در مراسمی جلوی دوربین‌های صداوسیما و در میان تعریف و تمجیدهای سردار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران و سردار «غلامرضا سلیمانی»، فرمانده بسیج مستضعفان رونمایی شد.
 
سلامی این دستگاه را که «مستعان» نامیده شده است، وسیله‌ای کاملا ایرانی معرفی کرد که توسط محققان و نخبگان بسیجی ساخته شده است و می‌تواند در مدت پنج ثانیه در فاصله یک و نیم کیلومتری تا شعاع ۱۰۰ متری، ویروس کرونا را شناسایی کند: «این دستگاه در عین حال که ساده به نظر می‌رسد، از فن‌آوری‌های بسیار مدرنی استفاده کرده است. این سامانه با استفاده از ایجاد میدان مغناطیسی و استفاده از ویروس دو قطبی درون دستگاه، هر نقطه‌ای از محیط که تا شعاع ۱۰۰ متر آلوده باشد، آنتن این دستگاه در مقابل آن نقطه قرار می‌گیرد و در عرض پنج ثانیه می‌تواند نقطه آلوده را کشف کند.»
 برخی کاربران فضای مجازی عنوان کردند که این دستگاه پیش‌تر به عنوان ردیاب قاچاق سوخت معرفی شده و شخصی به نام «کامبیز گلشنی» مخترع آن استغلامرضا سلیمانی نیز درباره شکل‌گیری ایده اختراع این دستگاه صحبت کرد: «ما در سازمان بسیج در حال حاضر همه حمایت‌ها را در موضوع علمی پژوهشی روی کرونا گذاشته‌ایم. از همه کشور ایده‌هایی گرفتیم که یکی از عالی‌ترین ایده‌ها، دستگاهی بود که امروز توسط این گروه علمی و نو آور خدمت‌تان معرفی کردیم.»
 
در مراسم رونمایی، اغلب حاضران ماسک به چهره دارند و یکی از حاضران برای امتحان ویروس‌یاب جلو می‌آید. در یک دست او چیزی شبیه یک بشقاب کوچک ماهواره‌ای قرار دارد و در دست دیگر او دستگاه کوچکی است که یک آنتن بلند روی آن نصب شده است. ظاهر دستگاه بیشتر شبیه اسباب بازی است. یکی دیگر از حاضران با بسته‌ای در دست، جلوی دستگاه می‌ایستد. ادعا می‌شود این بسته، حاوی ویروس کرونا است اما در ویدیوی منتشر شده از این مراسم، مشخص نمی‌شود ویروس توسط دستگاه تشخیص داده شد یا نه؟!
 
پس از انتشار این خبر و ویدیوی رونمایی ویروس‌یاب سپاه پاسداران، برخی کاربران فضای مجازی عنوان کردند که این دستگاه پیش‌تر به عنوان ردیاب قاچاق سوخت معرفی شده و شخصی به نام «کامبیز گلشنی» مخترع آن است.
 با جست‌وجوی نام کامبیز گلشنی در سرویس جست‌وجوگر «گوگل»، به تصویر او در خبرهایی که در خرداد ۱۳۹۶ در باره نصب دستگاه‌های سوخت‌یاب الکترونیکی در نواحی مرزی، روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفته بود، می‌رسیم. با دیدن تصاویر متوجه می‌شویم کامبیز گلشنی همان فردی است که در مراسم امروز هم دستگاه را امتحان می‌کند. او در تصاویر مربوط به خبرهای سال ۱۳۹۶ هم همین دستگاه را در دست گرفته و رو به اتوبوس‌هایی که قرار بود از مرز رد شوند، ایستاده بود.
 
او ادعا کرده بوده که این دستگاه می‌تواند خودروهایی را که سوخت اضافی حمل می‌کنند، شناسایی کند. مشخص نیست این دستگاه چه‌قدر در زمینه تشخیص قاچاق سوخت کارایی داشته اما حالا همان دستگاه به عنوان کرونا یاب معرفی شده است و فرمانده کل سپاه پاسداران آن را یک «پدیده علمی شگفت‌انگیز» معرفی می‌کند.
 
ولی این دستگاه تنها به عنوان دستگاه ردیاب قاچاق سوخت معرفی نشده است. دی ماه سال ۱۳۹۸، «شبکه افق» که وابسته به سپاه پاسداران است و اغلب برنامه‌هایش را «سازمان فرهنگی اوج» می‌سازد، در مستندی به نام «مخترع آهنی»، به مشکلات سه مخترع ایرانی ‌پرداخت. یکی از مخترعانی که در این مستند حضور داشت، کامبیز گلشنی بود. در این مستند متوجه می‌شویم همین دستگاه به عنوان وسیله‌ای برای ردیابی آب‌های زیرزمینی اطراف دریاچه ارومیه معرفی شده است.
 
گلشنی که اهل ارومیه است، می‌گوید اگر در غشای این دستگاه آب شور بریزیم، آب‌های زیرزمینی اطراف دریاچه را تا فاصله ۳۰۰ متری شناسایی می‌کند و می‌تواند دریاچه ارومیه را نجات دهد.
 
موضوع جالب توجه این است که این وسیله در سال ۱۳۹۴ در ارومیه با حضور استاندار و «نادر قاضی‌پور»، نماینده این شهر به عنوان نجات دهنده دریاچه ارومیه رونمایی ‌شده بود. اما از نتایج استفاده از این دستگاه برای بهبود وضعیت دریاچه چیزی در دسترس نیست. راوی مستند مخترع آهنی هم‌چنین ادعا می‌کند که گلشنی با همین دستگاه توانسته است چندین معدن مس در اطراف ساوه شناسایی کند اما بازهم از نتایج این ادعا خبری نیست.
 
گلشنی در این مستند از برخورد با مخترعان جوان گلایه دارد و می‌گوید در کشور ما از مخترعان حمایتی نمی‌شود. با این حال، او یک دستگاه را تا به حال با چند ادعای مختلف معرفی کرده است.
 
موضوع زمانی تلخ‌تر می‌شود که با جست‌وجوی تصویری دستگاه اختراعی گلشنی، متوجه می‌شویم وسیله‌ای شبیه به آن، پیش‌تر از سوی یک کلاه‌بردار بریتانیایی به عنوان دستگاه ردیاب بمب و مواد منفجره به بسیاری از کشورها، از جمله عراق، ایران، لبنان و... فروخته شده است.
 
سال ۱۳۹۲، روزنامه «گاردین» از کلاه‌برداری این فرد بریتانیایی که «جیم مک کورمیک» نام داشت، خبر داد و درباره دستگاه نوشت: «این دستگاه که متشکل از یک آنتن بلند چرخان و دسته‌‌ای پلاستیکی است، شباهت زیادی به محصولی به نام توپ‌یاب گُلف دارد که به قیمت تنها ۲۰ دلار فروخته می‌شود. در حالی‌که نوع تغییر یافته همین محصول توسط جیم مک کورمیک به عنوان بمب‌یاب، به مبلغ هر دستگاه هفت‌هزار دلار به فروش رفته است.»
 
جیمز مک کورمیک در یک دادگاه شش هفته‌‌ای به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
 
یک دانشمند متخصص در دادگاه این کلاه‌بردار انگلیسی گفته بود عملکرد آنتن حس‌گر این دستگاه بمب‌یاب از لحاط عملکرد، تفاوت چندانی با یک میخ ۹ اینچی ندارد.
به نظر نمی‌رسد اختراع گلشنی هم عملکردی بهتر از میخ ۹ اینچی داشته باشد. تصاویری که از آزمایش این دستگاه در ردیابی ویروس کرونا در یک بیمارستان منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند دستگاه عملکردی ندارد. آزمایش بارها بدون رسیدن به نتیجه تکرار می‌شود. با این حال، فرمانده سپاه پاسداران این دستگاه را یک فن‌آوری نوظهور و منحصر به فرد می‌داند.