سوزن سوزن شدن صورت ؛ علل و درمان های طبیعی این عارضه

احساس ناگهانی سوزن سوزن شدن صورت ، دست و پا عارضه نسبتاً متداولی است که درصد زیادی از مردم جهان در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. این حس ممکن است نتیجه خوابیدن طولانی مدت بر روی هر یک از این اندام ها باشد.
 
به این عارضه در علم پزشکی پارستزی گفته می شود. پارستزی به معنی احساس سوزن سوزن شدن یکی از اندام هاست که معمولاً نتیجه آسیب دیدگی سیستم عصبی محیطی (PNS) است. PNS جزئی از سیستم عصبی است که مغز را از طریق شبکه ای از الیاف عصبی به ارگان های مختلف بدن متصل می کند. این سیستم اطلاعات را به شکل تکانه های عصبی یا سیگنال منتقل می کند.
 
هنگامی که عصبی در بدن باریک یا فشرده می شود؛ انتقال این سیگنال ها ممکن است به تأخیر بیفتد؛ کند شود یا مسدود شود. به این ترتیب توانایی مغز در تفسیر سیگنال ها و ارسال پاسخ ها تحت تاثیر قرار می گیرد. برای مقابله با این پدیده، مغز به ایجاد بی حسی و سوزن سوزن شدن پناه می آورد. این علائم اولین علائم آسیب عصبی هستند.
 
سوزش خفیف یا موقتی که با احساس سوزن سوزن شدن همراه است، به محض از بین رفتن فشاری که روی عصب است؛ تسکین می یابد. در پارستزی گذرا که معمولاً در اثر فشرده شدن خفیف عصب ایجاد می شود؛ علائم به خودی خود برطرف می شود.
 
مشکل سوزن سوزن شدن و بیحسی در بیمارانی که از اختلالات عصبی و بیماری های مزمن مانند فیبرومیالژیا و سایر بیماری ها رنج می برند؛ تشخیص علت این عارضه را در بعضی مواقع پیچیده می کند.
چه چیزی می تواند باعث سوزن سوزن شدن صورت شود؟
تقریباً در تمام آسیب های عصبی که به صورت وارد می شوند؛ عصب سه قلو به صورت مکانیکی تحت فشار و کشیدگی است و یا ملتهب شده است. سوزن سوزن شدن صورت در مراحل اولیه بدون درد است. اما اگر همراه با درد صورت باشد؛ به آن نورالژی تریژمینال گفته می شود. سوزن سوزن شدن صورت به خودی خود یک بیماری نیست بلکه یک علامت است که نشان می دهد عملکرد عصب تحریک شده است.
 
این علامت ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
 

   

بیماری هایی که مربوط به سیستم عصبی هستند مانند:
 

علائم و نشانه های همراه با سوزن سوزن شدن صورت
سوزن سوزن شدن صورت با بی حسی و احساس راه رفتن یک خزنده روی صورت خود را بروز می دهد. همچنین ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
 

روش های تشخیص
ارزیابی تاریخچه پزشکی بیمار برای تعیین علل دقیق مشکل از اهمیت بالایی برخوردار است.  هدف از تشخیص، تعیین مناطقی است که دچار این عارضه شده و کاهش یا از بین بردن این حس است که نشان دهنده آسیب عصبی در یک نقطه خاص می باشد.
 
پزشک برای تعیین علت دقیق ممکن است هر یک از موارد زیر را تجویز کند:
 

درمان های پزشکی
روش های درمان پارستزی فقط به تشخیص علت بیماری متکی است. موارد خفیف معمولاً بی ضرر هستند؛ درد کمی دارند یا اصلا درد ندارند و خودبه خود درمان می شوند. با این حال بیمارانی که از بی حسی و سوزن سوزن شدن شدید رنج می برند؛ باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند. متخصص مغز و اعصاب ممکن است از کورتیکواستروئیدها برای کاهش احساس سوزن سوزن شدن استفاده کند.
 
اگر اضطراب شدید، هراس یا دیگر دلایل روانی پشت احساس سوزن سوزن شدن صورت باشد؛ متخصص ممکن است شما را به روانپزشک ارجاع دهد.
راه های طبیعی برای کاهش سوزن سوزن شدن صورت
به غیر از درمان های مطرح شده در بالا، راه های طبیعی زیادی برای کمک به درمان احساس سوزن سوزن شدن صورت وجود دارد. در ادامه به برخی از این راه ها اشاره می کنیم.
درمان شناختی رفتاری را امتحان کنید درمان شناختی رفتاری (CBT) که بر تمرینات حسی متمرکز است می تواند به بیمار مبتلا کمک کند تا در تکانه های عصبی در حال انتقال خود تغییراتی را به وجود آورد.
 
بازآموزی حسی می تواند به بیمار کمک کند تا در صورت وجود بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام ها، برداشت های لمسی خود را از نو بازسازی کند. این شکل از CBT، حواس را آموزش می دهد و به این ترتیب باعث می شود که بین حس لامسه متحرک و حس لامسه ثابت خود تفاوت ایجاد کند. همچنین به بیمار کمک می کند تا محل لمس روی پوست آسیب دیده را ارزیابی کند. با این حال، محرک تحریک کننده حس لامسه هرگز نباید آنقدر شدید باشد که درد را به بیمار تحمیل کند.

مراقبه ذهن آگاهی را تمرین کنید مراقبه ذهن آگاهی، ذهنیت مراقبه را با خود اندیشی زمان حال ترکیب می کند. این تمرین توجه شما را به زمان حال جلب کرده و دری را به روی شما باز می کند که در آن بدون داوری هوشیاری بیشتر، حساسیت کمتر، درک محیطی بهتر، پذیرش و صریح بودن را تجربه خواهید کرد. با این کار علاوه بر مبارزه با استرس و تحریک آرامش در بدن، باعث آرامش ذهن نیز خواهد شد.
 
مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی می توانند به تسکین درک درد و همچنین کاهش علائم افسردگی در مبتلایان به بیماری های مزمن کمک کنند.
 
اگرچه ارتباط مستقیمی بین درمان سوزن سوزن شدن صورت و مدیتیشن وجود ندارد؛ اما انجام مراقبه ذهن آگاهی می تواند به مدیریت استرس و افسردگی که دو مورد از دلایل ایجاد این حس در صورت هستند کمک کند.

مکمل ویتامین B6 بخورید کمبود ویتامین B6 که به عنوان پیریدوکسین نیز شناخته می شود؛ با آسیب عصبی و سوزن سوزن شدن عصب همراه است. بنابراین با مصرف مکمل این ویتامین می توان این حس را درمان کرد. اگرچه رژیم غذایی ما برای تأمین نیاز بدنمان به ویتامین B6 کافی است و کمبود آن به ندرت رخ می دهد؛ اما برخی از افراد مستعد کمبود ویتامین B6 هستند. افراد کهنسال مبتلا به کمبود ویتامین B6 ممکن است دچار سوزن سوزن شدن در دست، پاها و در نهایت صورت شوند.
 
پس از تأیید پزشک، از مکمل های حاوی دوز مناسب ویتامین B6 استفاده کنید.
 

شیر زردچوبه بنوشید زردچوبه حاوی پلی فنولی به نام کورکومین است که خاصیت ضد التهابی دارد و می تواند به رفع سوزن سوزن شدن صورت کمک کند.
 
آسیب عصب محیطی در ابتدا در فیبرهای حسی بروز می کند و به صورت درد و سوزن سوزن شدن تجربه می شود. با آسیب دیدگی الیاف عصبی، فرایندهای مختلف بیولوژیکی به مرحله اجرا در می آیند و آسیب به صورت درد، سوزن سوزن شدن و بی حسی خود را نمایش می دهد. استرس اکسیداتیو و التهاب از آن دسته از فرایندهایی هستند که به آسیب عصبی کمک می کنند.
 
یک مطالعه حاکی از آن است که مصرف مکمل حاوی زردچوبه با اسید آلفا لیپوئیک برای کاهش بی حسی، درد و سوزن سوزن شدن در افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی مفید است.
 
ماهیت ضد التهابی کورکومین موجود در زردچوبه می تواند به کاهش تولید مولکول هایی که باعث التهاب می شوند کمک کند. فعالیت آنتی اکسیدانی آن نیز می تواند به مبارزه با استرس اکسیداتیو ایجاد کننده درد، سوزن سوزن شدن و بی حسی منجر شود.
 

عصاره گینکو بیلوبا مصرف کنید عصاره گینکو بیلوبا (GBE) فعالیت های آنتی اکسیدانی و محافظت کننده از سیستم عصبی دارد به این ترتیب می تواند به مبارزه با استرس اکسیداتیو و کاهش آسیب های عصبی کمک کند. خواص این عصاره به جلوگیری از صدمات ناشی از اکسیداسیون و اثرات مثبتی که در بازسازی اعصاب، نارسایی مغزی و بیماری عروق محیطی دارد باز می گردد.
 
یک مطالعه نشان داد که GBE روی بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن مرتبط با تحت فشار قرار گرفتن عصب تاثیر مثبت دارد. نتایج حاکی از آن است که GBE می تواند پاراستزی را مهار کند و روند بهبودی در عملکرد حرکتی صورت را بعد از آسیب دیدگی عصب تسهیل کند. میزان مصرف GBE برای بزرگسالان ۱۲۰ الی ۲۴۰ میلی گرم در روز است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
دلایل مختلفی وجود دارد که هر کدام از آنها می توانند باعث ایجاد حس سوزن سوزن شدن در صورت شوند. در صورت تجربه علائم زیر حتما ملاقات با یک متخصص مغز و اعصاب را در دستور کار خود قرار دهید:
 

 
این علائم ممکن است نشانه سکته مغزی قریب الوقوع باشد.
 
سوزن سوزن شدن طولانی مدت یک اندام خاص در بدن می تواند علت جدی داشته باشد. بنابراین حتما در این شرایط به پزشک مراجعه کنید. اگر هر بار این حس در صورتتان ایجاد می شود و بیش از چند دقیقه ادامه دارد؛ حتما به متخصص مراجعه کنید.
نکته آخر
سوزن سوزن شدن صورت اغلب نتیجه آسیب دیدگی یا وارد آمدن ضربه به عصب سه قلو است. دلایل مختلفی برای ایجاد این عارضه وجود دارد که هر کدام نیز درمان اختصاصی دارند.
 
موارد خفیف به تنهایی قابل رفع هستند. با این حال اگر به مدت طولانی این حس را دارید، به دنبال ارزیابی پزشکی باشید تا از عواقب جانبی آن جلوگیری شود. امتحان کردن درمان CBT و انجام مدیتیشن می تواند به شما کمک کند تا این حسی را ترمیم کنید و احساس سوزن سوزن شدن صورت را کاهش دهید.