مشاور پیشین اقتصادی حسن روحانی : کف گیر دولت به ته دیگ رسیده

 مسعود نیلی- مشاور پیشین اقتصادی رئیس جمهوری اسلامی ایران رادیو فرانسه :مسعود نیلی، مشاور پیشین اقتصادی حسن روحانی، در گفتگویی با خبرگزاری "تسنیم" گفته هیچ پولی برای مقابله با کرونا در کشور نمانده و کفگیر دولت به ته دیگ رسیده است. او گفته است در نبود منابع مالی "اداره کشور با دشواری های بسیاری روبرو شده است" و در کشوری که منابع مالی بسیار محدودی دارد "اعمال یک سیاست واحد برای کل کشور نادرست است."

نیلی گفته است که اگر دولت نتواند – و به گفته او نمی تواند – "با تدابیری مردم را ملزم به ماندن در خانه و اجرای فاصله گذاری اجتماعی کند" هم "با تلفات انسانی گسترده و هم با پیامدهای منفی اقتصادی در مقیاسی بزرگ روبرو خواهیم بود."
 
مسعود نیلی سپس با اشاره به فقدان منابع مالی لازم برای مقابله با پی آمدهای اقتصادی ناشی از ویروس کرونا گفته است که "صندوق های بازنشستگی در کشور ما ورشکسته هستند و چندین سال است که بخش بزرگی از تعهدات صندوق ها را دولت از طریق بودجه عمومی تأمین می کند و [در نتیجه] نه تنها این صندوق ها کمکی به حل شرایط موجود نمی کنند، بلکه خود آنها در کنار کرونا یک مشکل بزرگ اقتصادی هستند."
 
مسعود نیلی سپس گفته است که وضع نظام بانکی نیز بهتر از وضع صندوق های بازنشستگی نیست و "نظام بانکی ما قبل از کرونا برای انجام فعالیت های جاری خود از منابع بانک مرکزی استفاده می کرد."
 
بنابراین، به گفته مسعود نیلی هر آنچه دولت باید و می تواند برای مقابله با پی آمدهای اقتصادی کرونا انجام بدهد "از محل منابع بودجه است." اما، به گفته نیلی، مسئله این است که خود بودجه نیز در حالت عادی "همواره با کسری روبرو بوده" و تحریم های آمریکا و کاهش درآمدهای نفتی رمقی برای بودجه باقی نگذاشته است. خلاصه اینکه به گفته نیلی بودجه سال جاری نیز با کسری بی سابقه ای روبرو است و "نمی تواند برای مقابله با کرونا به کمک بیاید." نتیجه اینکه، به گفته مسعود نیلی، "در سه حوزه مالی بانک ها، بودجه و صندوق های بازنشستگی هیچ ظرفیت مالی وجود ندارد که بتواند مشکلات اقتصادی کشور را در مواجهه با کرونا حل کند."
 
نیلی گفته است که دست خود دولت در تأمین نیاز مالی ناشی از شیوع کرونا به قدری بسته است که ناچار شده بخشی از نیازهای مالی خود را "از محل سپرده بانک ها نزد بانک مرکزی" و همچنین "صندوق تأمین اجتماعی و بودجه برداشت کند."
 
نیلی گفته است که در چنین شرایطی اعمال سیاست قرنطینه یعنی ماندن در خانه ها غیرعملی است زیرا "به قطع یا کاهش قابل توجه درآمد خانوارها منجر می شود" و طبیعی است که در این صورت "مردم در خانه نمی مانند" و سیاست "فاصله گذاری اجتماعی انجام نمی شود" و در نهایت "بیماری به صورت نگران کننده ای گسترش خواهد یافت."
 
نیلی گفته است که این وضعیت "نتیجه سیاست گذاری های نادرست همه سال های گذشته است که تمام ظرفیت های اقتصادی ایران را به ته رسانده و به قول معروف اکنون کفگیر به ته دیگ رسیده است." نیلی افزوده است که دولت در فقدان منابع مالی لازم "در مهار بیماری موفق نخواهد بود و شیوع این بیماری و تداوم آن تبعات اقتصادی آن را افزایش خواهد داد." خلاصه اینکه به گمان مسعود نیلی کشور اکنون "با انباشت بزرگی از تصمیمات نادرست گذشته مواجه و همچنین حجم عظیمی از مشکلات تازه روبرو است". به همین خاطر، به گفته مسعود نیلی، سیاستگزاران جمهوری اسلامی اکنون در مقابل ویروس کرونا، "به جای تصمیم گرفتن از مسئله فرار می کنند. چون ابزاری برای مواجهه و حل مشکل ندارند [...] چون منابعی برای هزینه کردن ندارند."
 
مسئله اینجاست که به گفته مسعود نیلی "اکنون ناتوانی در تصمیم گیری و [اتخاذ] تصمیم اشتباه تبعات مالی و جانی زیادی دارد و مردم آنها را به سرعت می بینند." مسعود نیلی در پایان گفته است که "نظام حکمرانی ایران به دلیل تضاد منافع، ناتوانی در تصمیم گیری [...] نمی تواند با پدیده ای مانند کرونا که ویژگی اصلی آن سرعت بالای تخریب است مقابله کند."