آمبولی ریوی چیست و چگونه درمان می‌شود؟
رأی دهید
طبق تحقیقات انجام شده بیماری آمبولی ریه سومین عامل مرگ و میر قلبی - عروقی بعد از سکته قلبی و مغزی و در عین حال قابل پیشگیری‌ترین علت مرگ بیماران بستری در بیمارستان است.
دکتر محمدرضا زاهدپورانارکی، متخصص بیماری‌های داخلی وفوق تخصص بیماری‌های ریوی در این باره می‌گوید: آمبولی به معنی انسداد شریان به وسیله یک جسم متحرک است. این جسم متحرک به طور معمول یک لخته خون است، اما گاهی اوقات یک توده چربی، یک حباب هوا، تکه‌ای از یک تومور یا دسته‌ای از باکتری‌هاست. این جسم متحرک به یک رگ خونی واقع در ریه‌ها وارد شده، در آنجا گیر افتاده و مانع از تداوم جریان خون می‌شود.
دکتر زاهد پور انارکی خاطرنشان کرد: اغلب آمبولی‌ها از لخته‌های خون تشکیل شده و در سیاهرگ‌های اندام‌های تحتانی و لگن منشا می‌گیرند. سیاهرگ‌ها، این لخته را به سمت بخش راست قلب منتقل کرده و از آنجا به ریه می‌فرستند.
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی ادامه داد:
آمبولی‌ها می‌توانند از دیواره‌های قلب نیز منشا بگیرند و اگر لخته‌ای در سمت چپ قلب درست شود به جای ریه، به مغز یا سایر بخش‌های بدن برود یا زمانی که لخته جریان خون، بافت را قطع می‌کند، بافت دچار مرگ (انفارکتوس) می‌شود.
وی ابراز داشت: آمبولی می‌تواند در همه شریان‌های کوچک روی دهد، اما ریه‌ها به طور چشمگیری مستعد این آسیب هستند بدین خاطر که همه خون موجود در بدن، در هر بار گردش خون در ریه‌ها عبور می‌کند.
دکتر زاهد پورانارکی عنوان کرد: علایم و نشانه‌های آمبولی عبارت‌اند از تنگی نفس ناگهانی، اضطراب، سرفه تولید کننده خلط خونی یا حاوی رگه‌های خون، تعریق شدید و افزایش ضربان قلب. دقت کنید که علایم و نشانه‌های ناشی از انسداد به اندازه جسم متحرک و سلامت دستگاه قلبی‌ریوی بستگی دارد.
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی اظهار کرد: مسافرت طولانی مدت با وسایل نقلیه، بستری در بیمارستان به‌خصوص پس از عمل جراحی و یا شکستگی اندام تحتانی از عوامل خطرساز ابتلا به آمبولی هستند؛ در این بین برخی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد ابتلا به لخته‌های وریدی هستند و برخی دارو‌ها از قبیل: دارو‌های ضدبارداری خوراکی با افزایش ابتلا به این عارضه همراه هستند.
وی افزود:بی‌تحرکی به مدت طولانی، سوختگی‌ها، شیمی درمانی، نارسایی احتقانی قلب، سابقه لخته در ورید عمقی، سن بالای ۶۰ سال، چاقی، استعمال دخانیات، بارداری. مصرف قرص‌های ضد بارداری به‌خصوص در خانم‌های سیگاری، از عوامل تشدید کننده آمبولی ریه هستند.
دکتر زاهد پورانارکی ابراز داشت: بیماری آمبولی ریه اگر به موقع تشخیص و درمان شود برای فرد مشکلی ایجاد نمی‌شود، اما اگر دیر تشخیص داده شود احتمال ابتلا به پر فشارخون ریوی است.
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی بیان کرد: هنگامی که گرفتگی‌هایی در عروق داخل ریه‌هایتان داشته باشید، قلب‌تان باید برای به جریان‌انداختن خون در آن رگ‌ها سخت‌تر کار کند. این مسئله، فشار خون را در داخل این رگ‌ها و سمت راست قلب افزایش می‌دهد که می‌تواند قلب شما را ضعیف کند.
وی اظهار داشت: هدف درمانی عبارت است از حفظ عملکرد قلب و ریه در حد قابل قبول و جلوگیری از عود آمبولی است. بهترین درمان برای آمبولی ریوی پیشگیری است به حداقل رساندن خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی کلیدی در جلوگیری از یک بیماری بالقوه کشنده است.
اولین گام در درمان بیماران دارای آمبولی ریه تجویز داروی ضد انعقاد است تا لخته از بین رفته یا کوچک شود و در صورت بزرگ بودن لخته برای خارج کردن جراحی توصیه می‌شود، زیرا انجام جراحی ممکن است به منظور بستن ورید بزرگ منتهی به قلب و ریه یا قرار دادن یک صافی در داخل آن برای جلوگیری از عبور لخته‌ها به سمت قلب لازم باشد.
دکتر زاهد پورانارکی ابراز داشت: گاهی اوقات تشخیص آمبولی ریه دشوار است به ویژه اگر فرد مبتلا یک بیماری قلبی یا عروقی زمینه‌ای نیز داشته باشد. پزشک برای یافتن لخته انجام تصویر برداری و سی تی اسکن و ... از قلب و ریه و یونوگرافی از پا‌ها توصیه می‌شود.
وی در پایان گفت:: پس از هر نوع جراحی، برای پیشگیری از تشکیل لخته، پزشک شما را تشویق می‌کند که در اولین فرصت ممکن از جا برخاسته و قدم بزنید تا خودتان و یا فرد دیگری، اندام‌های تحتانی شما را ورزش دهد. زمانی که ناگزیر از نشستن طولانی‌مدت هستید مانند هنگام سفر با هواپیما یا خودرو، هر چند وقت یکبار قدم بزنید یا حداقل انگشتان پا را خم و راست کرده و پا‌های خود را حرکت دهید.
اگر قادر به حرکت نیستید اندام‌های تحتانی خود را بالا قرار دهید و جوراب‌های واریسی بپوشید. همه این اقدامات به پیشگیری از راکد ماندن خون و تشکیل لخته در سیاهرگ‌های اندام تحتانی که عامل شایع آمبولی است، کمک می‌کند.
