چرا خامنه ای دستور «شهید» خواندن قربانیان اخیر را داد؟

بی بی سی :، حسین باستانی

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، روز پنجشنبه (۲۱ آذر) به دیدار خانواده‌های چند نفر از جان‌باختگان استان تهران رفته و در اظهاراتی گفته است: "بیش از ۸۵ درصد از جانباختگان رخدادهای اخیر در شهرستان‌های تهران در هیچ یک از تجمع‌های اعتراضی حضور نداشته‌اند".
 
در نگاه اول به نظر می‌آید بیان این جمله از طرف دبیر شورای عالی امنیت ملی، به معنی آن است که حکومت تقصیر نیروهای امنیتی خود را در کشتن افراد "بیگناه" پذیرفته. ولی واقعیت چنین نیست. چون جمله بعدی آقای شمخانی آن است که این افراد به "صورت مشکوک" با "سلاح‌های سرد و گرم غیر‌سازمانی کشته شده‌اند". ترجمه این اظهارات به معنی این ادعای آشناست که مردم را حکومت نکشته، "دشمنان حکومت" کشته‌اند.
 
روایت اخیر، معنی دستور آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر "شهید" معرفی‌ شدن جمعی از قربانیان اعتراضات آبان ماه را نیز -که ازقضا در پاسخ به پیشنهاد دریابان شمخانی صورت گرفته بود- روشن‌تر می‌کند. هفته پیش، علی شمخانی به آقای خامنه‌ای پیشنهاد داد "شهروندان عادی که بدون داشتن هیچ‌گونه نقشی در اعتراضات... جان باخته‌اند"، از سوی حکومت "شهید" محسوب شوند و آقای خامنه‌ای هم این پیشنهاد را قبول کرد. انتشار آن خبر، به این تصور دامن زد که شاید حکومت، درصدد دلجویی از خانواده‌های قربانیان خشونت نیروهای امنیتی بر آمده است.
 
اما دبیر شورای عالی امنیت ملی که پیشنهاد "شهید" معرفی شدن "شهروندان عادی که بدون داشتن هیچ‌گونه نقشی در اعتراضات" کشته شده اند را داد، همان کسی بود که امروز گفته است "بیش از ۸۵ درصد از جانباختگان" در استان تهران با "سلاح‌های سرد و گرم غیرسازمانی کشته شده‌اند".
 
به عبارت دیگر، بر خلاف برخی سوء‌تفاهم‌های اولیه، ظاهرا آیت‌الله خامنه‌ای دستور نداده که کشته‌شدگانِ معترض "شهید" تلقی شوند، بلکه از این روایت حکومتی پشتیبانی کرده که اغلب جان‌باختگان را نه حکومت، که دشمنان جمهوری اسلامی کشته‌اند. جان‌باختگانی که لابد تعجبی ندارد مانند سایر افراد کشته شده به دست "دشمنان"، "شهید" تلقی شوند.
 
به این ترتیب می‌توان حدس زد که تنها فایده دستور اخیر رهبر برای خانواده‌های کشته‌شدگان، افزایش فشار برای تن دادن به ادعای "نقش نداشتن آنها در اعتراضات"، در ازای "شهید" تلقی شدن عزیزان خود و برخورداری از مزایای مرتبط باشد.