بوش پدر؛ کم تنش ترین رییس جمهوری آمریکا در قبال جمهوری اسلامی

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- با مرگ «جرج هربرت واکر بوش» شمار رییسان جمهور قبلی و در حیات ایالات متحده، از پنج نفر به چهار نفر تقلیل یافت.
 
بدین ترتیب اکنون جیمی کارتر، جرج بوش پسر، بیل کلینتون و باراک اوباما در قید حیات هستند و یکی از 5 رییس جمهور سابق چشم از جهان فرو بست.
 
این یادداشت البته درصدد بیان زندگی نامه او نیست که امروز و در گفتاری دیگر عرضه شده است. او که رکورددار طول عمر در بین تمام 45 رییس جمهوری تاریخ ایالات متحده است و تنها جیمی کارتر که مانند بوش پدر متولد 1924 است- اگر چند ماه دیگر دوام بیاورد -رکورد او را می شکند.
 
غرض اما دیگر است. این که کمترین تنش بین جمهوری اسلامی و یک رییس جمهوری آمریکا در تاریخ چهل ساله جمهوری اسلامی در دوران بوش پدر رخ داد.
 
تاریخ چهل ساله جمهوری اسلامی با 7 رییس جمهوری آمریکا تا کنون مقارن بوده است. از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی تا 59 خورشیدی با جیمی کارتر، از 59 تا 67 با رونالد ریگان، از 67 تا 71 با بوش پدر، از 71 تا 79 با بیل کلینتون، از 79 تا 87 با بوش پسر، از 87 تا 95 با باراک اوباما و از 95 تا کنون نیز با دونالد ترامپ.
 
با کارتر بر سر گروگان گیری سفارت و بعد حمله طبس اصطکاک بود و نوبت که به ریگان رسید سخنان او برای لزوم روی کار آمدن دولت میانه رو در ایران و مواضع آمریکا در قبال جنگ عراق علیه ایران و نیز موارد دیگر تنش را بالا برد.
 
بوش پدر اما هنگامی روی کار آمد که ایران قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل را پذیرفته بود. ایران بعد از جنگ و بعد از درگذشت امام خمینی در نظر آمریکایی ها می توانست ایران متفاوتی باشد یا چنین تصور می کردند. هاشمی رفسنجانی رییس جمهور شده بود و معاون او در سال 69 پیشنهاد مذاکره مستقیم با ایالات متحده را مطرح کرد. حمله صدام حسین به کویت و اشغال این کشور و یورش آمریکا برای آزاد سازی کویت سبب شد آمریکایی ها در جلب حمایت یا بی طرفی ایران باشند و برای اولین بار ایران را از نوک حملات خود خارج کنند.
 
بوش پدرالبته در دوره ریاست جمهوری تحریم های محدودی را امضا کرد و با اعطای مدال به فرمانده ناوی که هواپیمای مسافربری ایران در تیر 67 را سرنگون کرد، خشم ایرانیان را برانگیخت هر چند که برخی معتقدند به آن فرمانده به خاطر بازنشسته شدن مدال بارنشستگی داده شده نه این که به خاطر آن حمله مدال داده شده باشد.
 
4 سال 1367 تا 1371 و دوران ریاست جمهور‌ی جرج بوش پدر را با این نگاه می توان کم تنش ترین دوره دانست تا جایی که پیام هایی هم بین تهران و واشنگتن مبادله شد. 
 
اولویت بوش پدر در این دوران، عراق و صدام حسین بود نه ایران و می توان گفت تقریبا با ایرانی ها مشکل جدی پیدا نکرد و حتی می توان حدس زد یکی از دلایلی که جرج بوش پسر در اقدام علیه ایران تردید داشت توصیه های پدرش بوده است. هر چند ایران را در کنار کره شمالی و عراق در محور شرارت قرار داد اما آن گونه که تهدید کرده بود عمل نکرد.
 
با این نگاه روشن می شود که به نسبت قبل و بعد از ریاست جمهوری جرج بوش پدر این چهار سال کمترین مشکلات را ایران با آمریکا داشته است. 
 
در ایران البته چون نگاه به رؤسای جمهوری آمریکا یک سان است و بین 7 رییس جمهوری کمتر تفاوت گذاشته می شود و به خاطر سوء شهرت بوش پسر به دوران بوش پدر کمتر اشاره می شود.
 
شاید هم به این دلیل که شهرت اصلی جرج بوش پدر به عنوان معاون رونالد ریگان بود و حتی وقتی رییس جمهوری شد انگار همچنان ریگان بر سر کار است و از این رو تعدیل برخی سیاست ها اگر چه به چشم سیاسیون آمد اما در افکار عمومی 12 سال ریگان و بوش با هم و پیوسته ارزیابی می‌شود.
 
در دوسال اخیر که دونالد ترامپ لحن های تند و زننده ای را به کار گرفته بیش از پیش مشخص شده که رؤسای جمهوری آمریکا در چهل سال اخیر را نمی توان در قبال ایران عین هم توصیف کرد و حتی می توان بوش پدر را هم با بوش پسر متفاوت دانست...