بولتون: هدف از تحریم‌ها علیه ایران آسیب رساندن به متحدان آمریکا نیست

مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ می‌گوید، هدف واشینگتن از تحریم‌های نفتی علیه ایران، «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی‌ست و نه آسیب رساندن به متحدان ایالات متحده.
 
دولت ترامپ که از توافق هسته ای با ایران، موسوم به «برجام» خارج شده و تهران را متهم کرده در تلاش برای ایجاد بی‌ثباتی در منطقه و جهان است، دور نخست تحریم‌ها علیه ایران را در بهار گذشته بازگرداند. دور دوم آن‌را نیز قرار است در ۱۴ آبان دوباره اعمال کند. تحریم‌های دور دوم شامل تحریم‌های نفتی می‌شوند و آن‌طور که واشینگتن تاکید کرده، هدف از آن‌ها نیز «به صفر رساندن» صادرات نفت ایران است.
 
با این حال طی ماه‌های گذشته شماری از متحدان و هم‌پیمانان آمریکا و کشورهایی که رابطه نزدیکی با واشینگتن دارند، از جمله ژاپن و کره جنوبی خواستار انعطاف یا معافیت‌هایی شده بودند، هرچند به‌نظر می‌رسد دست از خرید نفت ایران کشیده‌اند. دو روز پیش کره جنوبی خواستار «انعطاف حداکثری» آمریکا در اعمال تحریم‌های ایران شد. اما هند همچنان به واردات نفت ایران ادامه داده و در حال حاضر به‌نظر نمی‌رسد خرید آن را به‌طور کامل متوقف کند. چین و ترکیه نیز گفته‌اند قصد توقف خرید نفت ایران را ندارند.
 
جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ که روز نهم آبان ماه در یک جامعه دانشجویی ایرلندی سخنرانی می‌کرد، اظهار داشت: ما می‌خواهیم به فشار حداکثری [علیه تهران] دست بیابیم، ولی نمی‌خواهیم به دوستان و متحدان خود آسیب برسانیم.
 
آقای بولتون می‌گوید دولت آمریکا درک می‌کند، شماری از کشورها، از جمله کشورهایی که از نظر جغرافیایی نزدیک ایران هستند، و او در هفته گذشته دیداری از آن‌ها داشته، «شاید قادر نباشند تا آخر مسیر بروند و [واردات نفت از ایران را] به صفر برسانند».
 
با این حال این مقام ارشد دولت ترامپ تاکید کرده پیامدهای سیاست‌های واشینگتن در حال حاضر نیز مشهود است و ارزش ریال ایران به‌شدت افت کرده: «به نظر من مهم است که ما از شدت تلاش‌های خود نکاهیم».
 
رئیس‌جمهوری آمریکا در اردیبهشت ماه، در یادداشتی به وزارتخانه‌های خارجه، انرژی و خزانه‌داری این کشور گفته بود تولید جهانی نفت به اندازه‌ای است که بتواند جایگزین «کاهش چشمگیر» خرید نفت مشتریان ایران شود.
 
ترامپ گفته بود آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا برای ماه آوریل، همچنین دیگر فاکتورها مانند شرایط اقتصاد جهانی، افزایش تولید نفت برخی کشورهای خاص، میزان ظرفیت خالی موجود برای افزایش تولید جهانی نفت و نهایتا میزان ذخایر استراتژیک نفت، حاکی از توانایی دیگر کشورها برای جبران افت چشمگیر صادرات نفت ایران است.
 
اما مقام‌های جمهوری اسلامی ارزیابی دیگری از تلاش‌ها برای قطع فروش نفت ایران دارند. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی، در مهر ماه گفته بود تحریم نفت ایران، «نه تنها عملی نیست بلکه بسیار خطرناک خواهد بود و امیدوارم بتوانیم در چارچوب مقررات بین‌المللی به تجارت با کشورهای دوست ادامه دهیم». اسحاق جهانگیری، معاون اول او نیز در همین روزهای اخیر گفته است با برنامه‌ریزی‌ها و «سازوکارهای» پیش‌بینی شده در دولت روحانی، آمریکا «به هیچ‌ وجه» موفق به متوقف کردن فروش نفت ایران و به صفر رساندن آن نخواهد شد.
 
بنا بر قوانین ایالات متحده، واشینگتن قادر است، در صورتی که واردات نفت از ایران به‌طور چشم‌گیری کاهش پیدا نکند، دست به تحریم نهادهای مالی و کشورهای خارجی بزند. در دوره باراک اوباما، بر اساس تحریم‌هایی که سال ۲۰۱۲ اعمال شد، از مشتریان خواسته شده بود که در بازه‌های زمانی شش ماهه، واردات از ایران را ۱۸ تا ۲۰ درصد کاهش دهند.