ممنوعیت سقط جنین در ایرلند؛ زنانی که خطر سفر را به جان می‌خرند

سقط جنین در ایرلند ممنوع و غیر قانونی است. در نتیجه هر سال هزاران زن از جمهوری ایرلند و از ایرلند شمالی برای سقط جنین قانونی رایگان و بدون خطر به بریتانیا سفر می‌کنند. روز ۲۵ ماه مه ( ۴ خرداد ۱۳۹۷) قرار است در این کشور همه پرسی برای قوانین مربوط به سقط جنین در این کشور برگزار شود. ونسان مکاوینی،‌خبرنگار یورونیوز در این گزارش نظر مخالفان و موافقان قوانین را جویا شده است.
تخست وزیر ایرلند: قانون اساسی جای صدور احکام مطلق درباره مسائل پزشکی، اخلاقی و قانونی نیست
هر روز به طور متوسط ده زن برای سقط جنین با کشتی به تنهایی به می‌کنند و برای فرار از هزینه بیشتر و حفظ رازشان مجبورند همان روز برگردند. به طور متوسط دو زن دیگر هم خطر ۱۴ سال زندان را می پذیرند تا روی اینترنت قرص‌های بی خطر و قابل اعتماد سقط جنین را بخرند که خریدشان غیرقانونی است. حداکثر مجازات سقط جنین در ایرلند ۱۴ سال زندان است.
 
ایرلندی‌ها به برخورداری از روحیه محافظه کاری مشهورند. البته تغییراتی به‌سرعت رخ داده است. در سال ۲۰۱۵ میلادی،‌ ایرلند اولین کشور در سراسر جهان بود که ازدواج افراد هم‌جنس‌گرا در آن قانونی اعلام شد. ایرلندی‌ها در یک همه پرسی به قانونی شدن ازدواج همجنس گرایان رای دادند.
 
لئو وردکار که از سال ۲۰۱۷ میلادی،‌ نخست وزیر جمهوری ایرلند شد، همجنسگراست. او که از مخالفان قانون ممنوعیت سقط جنین در ایرلند است می‌گوید:‌ «من به‌عنوان نخست‌وزیر، پزشک و وزیر سابق بهداشت معتقدم که ما دیگر نمی‌توانیم به این وضعیت که زنان در آن با استفاده از داروهای غیرقانونی برای سقط جنین، زندگی‌شان را به خطر می‌اندازند،‌ ادامه بدهیم. فکر نمی‌کنم قانون اساسی جای صدور احکام مطلق در باره مسائل پزشکی، اخلاقی و قانونی باشد.»
 
طرفداران قانونی شدن سقط جنین معتقدند که حذف متمم شماره هشت قانون اساسی ایرلند مانع از این خواهد شد که هزاران زن باردار برای سقط جنین دست به سفر خطرناک به خارج از کشور بزنند.
 
سقط جنین در ایرلند از سال ۱۸۶۱ میلادی مشمول مجازات می‌شود. اما طبق متمم هشتم قانون اساسی که در سال ۱۹۸۳ میلادی تصویب شد، سقط جنین در مواردی که جان مادر در معرض خطر باشد مجاز است. از سال ۲۰۱۳ میلادی سقط جنین فقط در صورت به خطر افتادن جان مادر مجاز است.
 
اما مخالفان می‌گویند حذف این متمم منجر به این می شود که هر کس هر موقع خواست بتواند سقط جنین کند.
زنان تجربه‌هایشان از سقط جنین را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند
ژانت اوسییوان برای آزاد شدن سقط جنین در ایرلند مبارزه می‌کند می‌گوید به اشتراک گذاشتن تجربه‌هایش درباره سفر برای سقط جنین در رسانه‌های اجتماعی جنجالی شده است.
 
او که اکنون دو فرزند دارد از سقط جنین در ۱۹ سالگی پشیمان نیست و تنها افسوس این را می خورد که برای این کار مجبور به مسافرت شد. ژانت داستانش را این‌گونه ادامه می‌دهد:‌ «آن روز در پرواز تنها نبودم چهار زن دیگر هم بودند و همه ما کمی بی حوصله و عصبی بودیم. در چنین وضعیتی شروعی می کنید به همدیگر پریدن و دعوا کردن. وقتی همه با هم سوار قطار استانستد شدیم تا به مرکز لندن برویم،‌ و همه در یک ایستگاه پیاده شدیم، این وضعیت بدتر هم شد. به ما گفته بودند که می توانیم به درمانگاه تلفن کنیم و تاکسی خواهد آمد. اما مینی‌بوس آمد و همه ما که از ایرلند آمده بودیم سوار همین مینی بوس شدیم.»
 
ژانت در ادامه می‌گوید:‌ «سخت بود،‌ چون معترضان بیرون اتوبوس بودند. آنها می‌دانستند زنان معمولا چه روزهایی از ایرلند می‌آیند. اغلب پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها می‌رفتیم تا آخر هفته استراحت کنیم. به همین دلیل هم می دانستند زن هایی که این دو روز از اتوبوس پیاده می‌شوند به احتمال زیاد ایرلندی هستند معترضان به ما که از مینی بوس پیاده میشدیم به ایرلندی خدا شما را و بچه‌تان را دوست دارد. واقعا سخت بود.»
 
ژانت از کاری که کرده پشیمان نیست. اما در ایرلند هنوز حس زنانی هستند که احساس شرم می‌کنند. به‌تازگی صدها زن که داستا‌نی مشابه داستان ژانت را در صفحه شبکه‌های اجتماعی خود به صورت ناشناس به اشتراک گذاشته‌اند. این اقدام زنان به برگزاری همه‌پرسی برای آزاد شدن سقط جنین کمک کرده است.
مخالفان و موافقان ممنوعیت سقط جنین؛ یک تجربه و دو دیدگاه متفاوت
کسانی که خواهان لغو متمم هشتم قانون اساسی هستند در چارچوب حفاظت از سلامت و بهداشت زنان استدلال می کنند. برای فهم گستردگی و تأثیر کامل این متمم باید دوباره عازم سفر شویم.
 
به واترفورد در جنوب شرق ایرلند می رویم تا با دو نفر از زن‌هایی که به شکل غم‌انگیزی نوزادشان را به‌خاطر ناهنجاری جنین از دست داده اند ملاقات کنم.
 
این دو زن به‌رغم تجربه مشترک سقط جنین، در رفراندوم ۲۵ ماه مه دو موضع مخالف دارند،‌ و هر یک برای موضع خود تبلیغ می کند.
 
یکی از این دو زن قصد سقط جنین داشته است اما به او اجازه این کار داده نشده است. او می‌گوید حالش هم برای سفر مناسب نبوده است.
 
به ویکی وال توصیه شده بوده که جنین را به‌خاطر ابتلا به «سندورم ادورادز» سقط جنین کند اما او این کار را انجام نداده است. او داستانش را تعریف می‌کند:‌ «اسم من ویکی وال است. در بیست وچهارمین هفته ماه بارداری متوجه شدند که جنین به تریزومی ۱۸ (نوعی ناهنجاری کروزومی) مبتلاست. به ما گفتند که باید جنین را سقط کنم. اما من حاضر نبودم دخترم را که اسمش را لایدان گذاشته بودیم از دست بدهم. در نتیجه تصمیم گرفتم دوران بارداری را طی کنم. از کارمان زدیم و وقتمان را با او گذراندیم و از هر فرصتی که برای بودن با او به ما داده شده بود استفاده کردیم. با اینکه دوران سختی بودچون نمی دانستیم که چه آینده ای در انتظار اوست هر وقتی را که با او بودیم برایمان عزیز یود.
 
ویکی می‌افزاید:‌ «لایدن ۳۲ هفته بعد از تولدش [در بیمارستان] مرد. سعی کردیم او را نگه داریم. قشنگ بود. وزنش حدود ۹۰۰ گرم بود. موهایش فرفری و مشکی بود. مژه هایش بلند و مشکی بود. دماغش هم به من رفته بود. او را به خانه بردیم و برایش مراسم تدفین برگزار کردیم تا زندگی کوتاه اما پرمعنایش را جشن بگیریم. من هیچوقت آزاری به او نرساندم او هم آزاری به من نرساند
 
ویکی که بعد از این تجربه غم انگیز در کمپین مخالفان حذف متممم هشتم قانون اساسی و آزادشدن سقط جنین مبارزه می کند، می‌گوید:‌«من سعی می‌کنم با زن‌ها حرف بزنم و به آنها بگویم سزاوارتر از این هستند که دست به سقط جنین بزنند. سقط جنین یک اقدام خشونت آمیز علیه زنان است. قتل کودک است و به مادر هم لطمه می زند. لیاقت زن خیلی بیشتر از این است. می دانیم که موارد سقط جنین تحت شرایطی که جان مادر در خطر است یا زنی که در اثر تجاوز باردار شد (بارداری در پی تجاوز)، خیلی کم است. درصد خیلی کمی از زنان جنین‌شان را سقط می‌کنند و ۹۰ درصد موارد هم خودشان دست به انتخاب می‌زنند این کار اشتباه است. درست نیست.»
 
اما تمام زنانی که تجربه مشابه ویکی داشته‌اند مثل او فکر نمی‌ کنند. کلر دسول کولن از زنانی است که در کارزار حذف ممنوعیت سقط جنین مبارزه می‌کند. او موقع چهارمین بارداری متوجه شده است که جنین در هفته بیستم به سندرم پاتو مبتلاست.
 
بعید بود که بچه زنده بدنیا بیاید یا تا پایان دوره بارداری زنده بماند. به همین دلیل کلر در خواست القای زایمان کرد. پزشکان با درخواستش موافقت نکردند چون از نظر قانونی این کار مصداق سقط جنین بود. کلر به خاطر وضعیت سلامتش نمی توانست برای سقط کردن جنین مسافرت کند،‌ مجبور شده بود شش هفته صبر کند تا اینکه جنین بمیرد.
 
کلر داستانش را تعریف می‌کند:‌ «باید کاری می‌کردیم. همه می دانستند من در چه شرایطی به سر می‌برم. می دانستند که نمی‌توانم کار کنم و نمی‌توانم از بچه‌هایم مراقبت کنم. می دانستند که نمی توانم کار کنم. در راه رفتن به مدرسه دچار حملات اضطراب می‌شدم و غش می‌کردم. نمی‌توانستم برای خرید بیرون بروم. حالم خوب نبود اما برای هیچ کس اهمیت نداشت. برایشان مهم نبود در چه وضعیتی به سر می‌برم از نظر روانی به هم ریخته بودم. تنها چیزی که اهمیت داشت این بود که زنده بودم وباردار هستم. تنها چیزی که برایشان اهمیت داشت این بود که من زنده بمانم. فقط همین. اما این برای من کافی نبود. برای زنان باردار دیگر هم همینطور است؛ کافی نیست فقط زنده بمانند.»
سیاستمداران ایرلندی بر اساس وجدانشان در همه پرسی شرکت می‌کنند
نظر سنجی‌ها در آستانه برگزاری همه پرسی نشان می‌دهد که رقابت سختی میان هوادران و مخالفان آزاد شدن سقط جنین وجود دارد.
 
کارزار موسوم به «‌همه با هم آری» برای رای «آری» به حذف ممنوعیت سقط جنین در متمم هشتم قانون اساسی ایرلند شکل گرفته است.
 
حفظ یا حذف قوانین کنونی درباه سقط جنین فراسوی دسته‌بندی‌های سیاسی در ایرلند رفته است. از سیاستمداران خواسته شده است که براساس وجدان شان رای بدهند.
 
سیمون هاریس،‌ وزیر بهداشت ایرلند و بسیاری از همکارانش در دولت از طرفداران حذف ممنوعیت سقط جنین هستند.
 
سیمون هاریس،‌ وزیر بهداشت می گوید:‌ «برایم عجیب است که عده ای دلشان نمی‌خواهند ایرلندی ها نظرشان را اعلام کنند. من برای حق رای نمایندگان مجلس احترام قائلم. قصد ندارم هفته های آتی وقتم را صرف مسائل حاشیه‌ای کنم. مسائل خیلی مهمی درباره زنان و پزشکان در کشور وجود دارد که باید درباره‌شان بحث کنیم.»
گام بعد از لغو ممنوعیت سقط جنین چه باید باشد؟
رای «آری» به حذف متمم هشتم قانون اساسی (ممنوعیت سقط جنین)‌ در همه‌پرسی روز ۲۵ ماه مه، به معنای لغو ممنوعیت سقط جنین است اما در مرحله بعد باید قانون جدیدی برای سقط جنین وضع شود.
 
سوال این است که کارزارهای دفاع از آزاد شدن سقط جنین دقیقا به دنبال چه هستند. آلوا امیث یکی از مدیران کارزار «همه با هم آری» است.
 
او می‌گوید: «اولین قدم، حذف ممنوعیت [سقط جنین] از قانون اساسی است. سپس باید ببینیم به چه قوانینی نیاز داریم و برای پاسخ به نیازهای واقعی و بدیهی زنان در کشور، چه کارهایی باید انجام بدهیم. نمی‌توانم حدس بزنم چه قانونی وضع خواهد شد. وظیفه ما در وهله اول این است که موانع موجود در قانون اساسی درباره زن،‌ بدن زن و باروری او را از میان برداریم. باید مطمئن شویم قوانین وضع شود که مطابق نیازهای مان باشد.»
 
آلوا می‌گوید که متمم هشتم قانون اساسی ایرلند برای ممنوعیت سقط جنین در سال ۱۹۸۳ میلادی تحت فشار کلیسای کاتولیک تصویب شده است. در ایرلند کلیسا به‌شدت از ممنوعیت سقط جنین دفاع می‌کند. اما طی ۳۵ سال گذشته جامعه ایرلند شاهد تغییرات اجتماعی و جمعیتی زیادی بوده است
 
در پی رسوایی آزار جنسی کودکان در دهه ۹۰ میلادی از نفوذ کلیسای کاتولیک در ایرلند کاسته شده است، اما نفوذ هنوز وجود دارد و کاملا از بین نرفته است. نمایندگان کلیسای کاتولیک در ایرلند درخواست یورونیوز برای مصاحبه را بدون جواب گذاشتند.
 
قانون ممنوعیت سقط جنین در ایرلند شامل بارداری در اثر تجاوز و زنای محارم هم می‌شود. جان مک‌گویرک،‌ مدیر روابط عمومی کارزار حمایت از اصلاحیه هشتم قانون اساسی ایرلند، معتقد است که این قانون باید به همین شکل باقی بماند.
 
جان مک‌گویرک می‌گوید:‌ «ما نسبت به هر زنی که در وضعیت مشکلی قرار دارد حس همدردی فراوان داریم و البته هر کسی احساس همدردی می کند. مشکل این است که تقریباً در هر کشوری که این مشکل هست این نوع موارد حدود ۳ دهم درصد موارد است ولی اگر بر اساس این موارد اجازه سقط جنین داده شود برای ۹۹٫۷ درصد بقیه موارد هم سقط جنین خواهیم داشت. یعنی مواردی که حاملگی هیچ مشکلی برای سلامت زن به وجود نیاورده است و شاید زن فکر می کند که سقط جنین تنها راه ممکن برای اوست. نظر ما این است که سقط جنین برای هر زن به مثابه تراژدی است.»
 
او می‌افزاید: «منظورم این است که دلیلی وجود دارد که آنها که می‌گویند از حق انتخاب زنان دفاع می کنند نمی‌گویند طرفدار سقط جنین هستند چون تشخیص می‌دهند که سقط جنین کاری است که زن تنها وقتی چاره دیگری نداشته باشد انجام می‌دهد و هر گاه زنی به این چاره متوسل می‌شود، حس می‌کند که جامعه، خانواده، شاید شریک زندگی او را به حال خود رها کرده و تنها گذاشته است. بنابراین از دیدگاه ما درست نیست که سقط جنین قانونی و به امری عادی تبدیل شود.»
 
همه‌پرسی حذف یا حفظ قوانین کنونی سقط جنین در ایرلند ۲۵ ماه مه برگزار می‌شود .اساس استدلال مخالفان و موافقان به جایگاه خانواده‌ نزد ایرلندی‌ها وابسته است خانواده در ایرلند از اهمیت بالایی برخوردار است در نتیجه طبیعی است که همه پرسی بحث‌های احساسی، شخصی و پرشوری را بین ایرلندی ها به‌وجود آورده است.
درباره سقط جنین در ایرلند چه می‌دانیم؟