ترامپ: باید به جاه‌طلبی هسته‌ای ایران پایان داد

ترامپ و جیم ماتیس، وزیر دفاع -ماتیس از ادامه تعهد ایالات متحده به برجام حمایت کرده است دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بار دیگر ایران را به تخطی از توافق هسته‌ای - برجام - متهم کرده و در مورد اقدام خود در این زمینه هشدار داده است.
 
رئیس جمهوری آمریکا که در دیدار با گروهی از مقامات ارشد نظامی و همسرانشان در کاخ سفید سخن می‌گفت، با اشاره به توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی گفت: "آنها [حکومت ایران] به روح این توافق عمل نکرده‌اند."
 
آقای ترامپ گفت که "رژیم ایران از تروریسم حمایت می‌کند و به صدور خشونت و آشوب در منطقه خاورمیانه مبادرت می‌‎ورزد." وی افزود: "به همین دلیل هم لازم است ما به تجاوزگری مستمر و زیاده‌طلبی هسته‌ای ایران پایان بدهیم." رئیس جمهوری آمریکا در مورد تصمیم خود در این زمینه توضیحی نداد. آقای ترامپ بعدا به خبرنگاران گفت که "ممکن است این، آرامش قبل از توفان باشد."
 
در زمان قبول برجام توسط آمریکا، کنگره آن کشور دولت وقت را ملزم کرد هر ٩٠ روز یکبار گزارشی از نحوه عمل جمهوری اسلامی به تعهداتش در برجام به کنگره ارسال کند.. در صورتیکه رئیس جمهوری تایید کند که ایران به تعهدات خود عمل کرده است، آمریکا نیز متقابلا به تعهدات خود عمل می‌کند اما اگر چنین تاییدی صورت نگیرد، کنگره شصت روز فرصت دارد تا اعاده تحریم‌های هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی را مورد بررسی قرار دهد.
اوباما و ترامپ - بخشی از تلاش‌های ترامپ متوجه لغو دستاوردهای داخلی و خارجی اوباما شده است دونالد ترامپ تا کنون دو بار عمل ایران به برجام را تایید کرده اما به شکلی فزاینده از نقض "روح برجام" توسط ایران سخن گفته است. او تا روز ١٥ اکتبر - ٩ روز دیگر - مهلت دارد تا تایید یا عدم تایید عمل ایران به برجام را به کنگره ارسال کند. گفته می‌شود وی در سخنانی در روز ١٢ اکتبر نظر خود در این مورد را اعلام خواهد کرد.
 
رئیس جمهوری آمریکا در طول مبارزات انتخاباتی و پس از آن از برجام به عنوان یکی از بدترین توافق ها در تاریخ آمریکا یاد کرده، وعده داده بود که این توافق را لغو و برای دستیابی به توافق جدیدی حاوی محدودیت‌های بیشتر هسته‌ای علیه ایران اقدام کند. رئیس جمهوری و مقامات آمریکایی همچنین برنامه موشکی بالیستیکی جمهوری اسلامی را ناقض قطعنامه شورای امنیت در تایید برجام دانسته و آن را نشانه‌ای از تخطی ایران از روح برجام قلمداد کرده‌اند.
 
آقای ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی و پس از آغاز به کار در سمت ریاست جمهوری بخش عمده‌ای از تلاش خود را به نفی و تلاش برای لغو دستاوردهای دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در زمینه‌های سیاست داخلی و خارجی اختصاص داده و به گفته برخی ناظران، مخالفت او با برجام نیز جنبه‌ای از همین گرایش است.
 
اکثر دولت‌های اروپایی گفته‌اند که ایران به برجام عمل کرده و این توافق باید حفظ شود و در روزهای اخیر، شماری از مقامات دولت آمریکا و مشاوران رئیس جمهوری از جمله وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده نیز حفظ برجام را توصیه کرده‌اند. با اینهمه، به گزارش برخی رسانه های آمریکایی، دونالد ترامپ مصمم است این بار از تایید این توافق خودداری ورزد. در عین حال، با توجه به اینکه یکی از خصوصیات تصمیم‌گیری دونالد ترامپ غیرقابل پیش‌بینی بودن آن است، در این مورد نیز نمی‌توان با قاطعیت اظهار نظر کرد.
 
عدم تایید برجام لزوما به معنی خروج آمریکا از این توافق نیست و بازگشت تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران یا وضع تحریم‌های هسته‌ای جدید نیست و تصمیم‌گیری در این زمینه برعهده کنگره ایالات متحده خواهد بود. برخی کارشناسان معتقدند که با توجه به حمایت متحدان آمریکا از برجام و اعلام نظر مکرر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تایید عمل ایران به این توافق، احتمال کمی وجود دارد که کنگره با وضع تحریم‌های هسته‌ای، عملا ایالات متحده را از برجام خارج کند و در این زمینه، رو در روی کشورهای اروپایی قرار دهد. در روزهای اخیر، گزارش‌هایی از دیدار سفیران و نمایندگان کشورهای اروپایی با اعضای کنگره ایالات متحده به منظور رایزنی در زمینه برجام منتشر شده است که احتمالا شامل توصیه به کنگره برای حفظ تعهد آمریکا به برجام بوده است.
 
پیشتر شماری از رسانه‌های آمریکایی پیش‌بینی کرده بودند که دونالد ترامپ این بار از تایید برجام خودداری خواهد ورزید.
 
روزنامه واشنگتن‌پست که در گزارش اختصاصی امروز خود از چند مقام و مشاور کاخ‌سفید که به شرط ناشناس‌ماندن با این روزنامه گفتگو کرده‌‎اند نقل قول کرده، نوشته "اگر چه برنامه آقای ترامپ برای مواجهه با برجام هنوز قطعی نیست" و شاید در آخرین لحظه تغییر کند اما دو نفر از مشاوران کمیته امنیت ملی کاخ‌سفید به این روزنامه گفته‌اند پیشنهاد تایید نکردن برجام را از چند هفته پیش اعضای شورای امنیت ملی پیش روی رئیس‌جمهوری قرار داده‌اند.
 
یک روز پیش از آن رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت که او و دیگر مقام‌ها راهکارهای مختلفی برای مواجهه کاخ سفید با برجام برابر رئیس جمهوری قرار داده‌اند.
 
روز سه‌شنبه جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا در برابر سناتورهای آمریکایی تصریح کرد که به نظر او آمریکا نباید از توافق هسته‌ای با ایران خارج شود.
سخنان ترامپ در دیدار با وزیر دفاع و نظامیان ارشد در کاخ سفید ایراد شد ژنرال متیس که به همراه ژنرال دانفورد، رئیس ستاد مشترک آمریکا در برابر سناتورهای کنگره آمریکا حاضر شده بود گفت: "معتقدم که اگر بتوانیم از پایبندی ایران به توافق اطمینان حاصل کنیم و اگر بتوانیم مطمئن شویم که این کار منافع ما را کاملا تأمین می‌کند، روشن است که باید در توافق بمانیم".
 
او سپس اضافه کرد: "در این لحظه و با توجه به اینکه هیچ نشانه‌ای خلاف این در دست نیست، تصور می‌کنم که رئیس جمهور باید ماندن ما در توافق را مورد نظر قرار دهد".
 
پنج‌شنبه عصر تلویزیون خبری سی‌ان‌ان هم در خبری فوری از قول مقام‌های دولت آمریکا گفت آقای ترامپ قصد دارد با تایید نکردن پای‌بندی ایران به برجام، همچون داکا (طرح حمایت از مهاجران جوان بدون مدرک هویتی) تصمیم‌گیری در مورد برجام را به کنگره این کشور واگذار کند.
 
به این ترتیب رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند ضمن راضی کردن هوادارانش که به آنها وعده داده بود به محض ورود به کاخ‌سفید "برجام را پاره می‌کند"، از زیر تصمیم‌ نهایی برای خروج از این توافق بین‌المللی شانه خالی کند و آن را به دست کنگره بسپارد.
 
افزایش گمانه‌زنی‌ها پیرامون تصمیم رئیس جمهور آمریکا برای تایید نکردن پایبندی ایران به برجام در حالی در واشنگتن افزایش یافته که هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مجمع اقتصادی اروپا و ایران در شهر زوریخ گفت برجام یک توافق دوجانبه نیست، بلکه توافقی چند جانبه است و تاکید کرد که این توافق یه یک کشور خاص تعلق ندارد که بتواند به تنهایی آن را لغو کند.
 
بلافاصله بعد از گزارش‌ها درباره تصمیم احتمالی دونالد ترامپ که تاییدیه برجام را این بار برای کنگره نفرستد، منتقدان او واکنش نشان داده‌اند.
 
از جمله دایان فاینستاین، سناتور ارشد دموکرات، در نامه‌ای سرگشاده به رئیس‌جمهوری آمریکا به او یادآوری کرده است که دو روز پیش وزیر دفاع او در سنا گفت که به نظرش برجام در راستای منافع ملی آمریکاست.
 
حدود دو هفته پیش و با بالاگرفتن گمان‌زنی‌ها درباره احتمال این‌که آقای ترامپ این بار تاییدیه برجام را برای کنگره نفرستد، گروهی از سناتورهای دموکرات در نامه‌ای به وزیر دفاع، وزیر خارجه و وزیر دارایی و همین‌طور رئیس تشکیلات اطلاعاتی آمریکا، نوشتند که اگر دولت شواهدی از تخطی ایران از برجام دارد، آن را ارائه کند.
 
آنها یادآوری کردند که رییس‌جمهور موظف است درصورت تخطی ایران از برجام، ظرف١٠روز به کنگره اطلاع دهد.