قطع دست، تاوان سرقت میلیونی

تصویر تزئینی است قضات دادگاه کیفری یک استان تهران در حکمی کم‌سابقه دو برادر دزد و همدست‌شان را به قطع دست، رد مال و زندان محکوم کردند.
 رسیدگی به این پرونده از اوایل تابستان 94 به دنبال افزایش سرقت از چند خانه در منطقه میرداماد تهران در دستور کار پلیس قرار گرفت. شواهد نشان می‌داد دزد یا دزدان در غیاب صاحب خانه با شکستن در یا بریدن قفل وارد خانه می‌شوند و نقشه‌شان را اجرا می‌کنند. در حالی که تلاش برای ردیابی دزدان ادامه داشت ماموران کلانتری یوسف آباد هنگام گشت‌زنی در یکی از خیابان‌های این محله متوجه فرار دو مرد جوان از دست یک مرد میانسال شدند. درگیری مردان جوان و مرد میانسال با حضور ماموران پلیس پایان یافت و مرد میانسال به ماموران کلانتری گفت مردان جوان دزدان خانه‌اش هستند.
مرد میانسال گفت: «شب از محل کارم به خانه برگشتم. می‌خواستم ماشین را به داخل پارکینگ منتقل کنم که دو مرد جوان را دیدم که یک کیسه خواب را به دوش گرفته بودند و از خانه‌ام خارج شدند. من فریاد کشیدم و آنها پا به فرار گذاشتند. چون می‌دانستم دزد هستند آنها را تعقیب کردم و با هم درگیر شدیم. آنها می‌خواستند هر طور شده فرار کنند که اتفاقی گشت پلیس را دیدم.»
دو دزد جوان که با هم برادر هستند به سرقت از خانه مرد میانسال اعتراف کردند و همدست دیگرشان را که از دوستان صمیمی‌شان است نیز لو دادند. یکی از آنها گفت: «من و برادرم و دوست دیگرمان شب‌ها در محله میرداماد یا یوسف‌آباد زاغ‌زنی می‌کردیم. وقتی متوجه می‌شدیم صاحب خانه بیرون رفته است وارد خانه می‌‌شدیم و با دیلم در را باز می‌کردیم. ما همه اموال با ارزش و پول و جواهرات را در یک کیسه خواب می‌گذاشتیم و فرار می‌کردیم.»
در حالی که در بررسی‌ها روشن شده بود سه دزد جوان سابقه‌دار هستند، آنها به هفت فقره سرقت از خانه‌های ویلایی در خیابان میرداماد ا عتراف کردند و روشن شد ارزش تقریبی اموال سرقت شده حدود 500 میلیون تومان است. حتی یکی از شاکیان گفت دزدان پس از شکستن در خانه‌اش با دستگاه هوابرش گاوصندوقی را نیز باز کرده‌اند و همه پول و طلاهای وی را دزدیده‌اند. سه دزد سابقه‌دار دیروز در شعبه پنجم دادگاه کیفری یک استان تهران پای میز محاکمه ایستادند و به قطع دست و رد مال محکوم شدند. قضات دادگاه همچنین هر یک از سه مرد جوان را به خاطر شروع به هشتمین سرقت به سه سال زندان محکوم کردند.
حقوقدانان معتقدند: «در قانون، شرایط صدور حکم قطع ید به قدری سخت است که کمتر شاهد صدور چنین احکامی هستیم. صدور حکم قطع ید برای سارق شرایط خاصی دارد که در ماده 198 قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده و سرقت در صورتی موجب حد می‌شود که دارای کلیه شرایط و خصوصیات باشد. در صورت وجود این شرایط، برای نخستین بار حکم قطع چهار انگشت دست راست سارق به‌طوری که انگشت شست و کف‌دست باقی بماند صادر می‌شود. چنانچه همین سارق برای بار دیگر دست به سرقت بزند طبق حکم شرعی حکم قطع پای چپ سارق صادر می‌شود و در مرتبه سوم حکم حبس ابد و در مرتبه چهارم حکم اعدام صادر می‌شود.»
لزوم تاسیس مراکزی برای اجرای احکام خاص
مجید روحانی، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری درباره نحوه اجرای چنین احکامی به «فرهیختگان» گفت: «اجرای احکامی مانند قطع دست مانند احکام اعدام مستلزم استیذان رئیس قوه قضائیه است. به این معنی که پس از صدور حکم و قطعیت آن در دیوان عالی کشور پرونده قبل از اجرا نیازمند دستور خاص رئیس قوه قضائیه است. البته چنین احکامی با دقت و وسواس بسیار از سوی قضات صادر می‌شود و به همین خاطر نیز کمتر شاهد صدور چنین احکامی هستیم.»
 روحانی درباره نحوه اجرای چنین احکامی توضیح داد: «اجرای این احکام مانند احکام مربوط به قصاص اسیدپاش در مراکز درمانی زیر نظر قوه قضائیه انجام می‌شود تا اجرای حکم خارج از دایره عدالت نباشد و طی اجرای حکم ضرری بیش از حد تعیین شده به محکوم وارد نشود. اما به نظر، ایران نیازمند احداث مراکزی برای اجرای چنین احکامی است. مثلا همان‌طور که در آمریکا مراکز اعدام با جریان برق به صورت کاملا مجهز انجام می‌شود، بهتر است در ایران نیز مراکزی تاسیس شود که مستقیم زیر نظر قوه قضائیه باشد تا به اجرای درست احکام نظارت شود. چراکه اجرای این احکام نیازمند حضور کادر حرفه‌ای و مجرب پزشکی است و مثلا اگر اجرای حکم قطع یک بند انگشت در مراکز فاقد تجهیزات کافی صورت بگیرد ممکن است به بخش‌های دیگری از نسوج دست محکوم آسیب وارد کند و ناخواسته اجرای حکم از دایره عدالت خارج شود.»