وعده وزارت علوم برای برخورد قاطع با «متخلفان علمی» در ایران

معاون پژوهشی وزارت علوم ایران روز سه‌شنبه، دوم آذر، گفت که محمد فرهادی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در نامه‌ای به دانشگاه‌ها تاکید کرده است تا با «متخلفان علمی که اخیرا اسامی آنها اعلام شده قاطعانه برخورد شود.»
 
در همین حال، محمدباقر لاریجانی، معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیز گفت که «۶۹ مقاله جعلی از سوی چهار نفر که بیشترین تخلف را در این پرونده داشتند، تهیه شده است.»
 
وحید احمدی به خبرگزاری مهر گفت که «اسامی چند تن از محققان در حوزه دامپزشکی در لیست متخلفان علمی قرار دارد» که نامه هایی از طرف وزیر علوم و معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای «بررسی و برخورد با این افراد به دانشگاه ها ارسال شده است.»
 
وی با اشاره به این که معاونان پژوهشی دانشگاه ها موظفند میزان تخلفات را تعیین کنند، افزود: «پس از این مرحله، موضوع در کمیسیون هیئت‌های انتظامی و کمیسیون های تخلفات» مطرح می شود و رای برای این افراد متخلف «متناسب با میزان تخلف آنها» صادر خواهد شد.
 
مجله نیچر [طبیعت] اوایل آبان‌ماه گزارش داد که ۵۸ مقاله که از سوی ۲۸۲ محقق ساکن» در ایران نوشته شده توسط یکی از معتبرترین ناشران مقالات علمی از مجموعه‌های علمی حذف شده است.
 
«اسپرینگر نیچر»، ناشر یکی از معتبرترین نشریات علمی جهان، یعنی نیچر، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که «شواهدی از تقلب و سرقت علمی» در مقالات محققان ایرانی پیدا کرده است.
 
پس از آن، حسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روز ۱۹ آبان گفت که گزارش مجله معتبر «نیچر» درباره «سرقت علمی» به دست عده‌ای از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در ایران «کاملا درست» است.
 
وی با اعلام این که در ارتباط با گزارش این مجله٬ تاکنون برای ۱۹ عضو هیئت علمی در کشور پرونده تشکیل شده افزود: پرونده این افراد در دادگاه تخلفات اداری به طور «جدی و قاطع» رسیدگی خواهد شد.
 
در همین حال، روزنامه «شهروند» روز سه‌شنبه خبر داد که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جلسه بعدی شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارشی ملی از فروش پایان‌نامه و مقاله‌ در تهران و شهرستان ها ارائه می‌دهد.
 
به نوشته این روزنامه، محمدباقر لاریجانی، معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، گفت که «۶۹ مقاله جعلی از سوی چهار نفر که بیشترین تخلف را در این پرونده داشتند، تهیه شده است.»
 
او اضافه کرد که «هر مقاله چند نویسنده دارد... بررسی‌های ما نشان داد خیلی از این افراد تنها اسم‌شان در مقاله استفاده شده است؛ مثلا در مقاله‌ای درباره تومور پستان، یک جراح که در زمینه ژنتیک فعالیت کرده و این مقاله را برای او فرستاده‌اند، درگیر پرونده شده، در حالی‌که از ماجرا بی‌خبر بوده است.»
 
این مقام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به این موضوع که این ماجرا «کار محدودی از تخلف اعضا بوده» ابراز امیدواری کرد که این رویداد دیگر تکرار نشود.
 
با این همه، وی در مورد موضوع برخورد با این متخلفان تنها اشاره کرد که «گزارش این افراد در حال تکمیل است» و «باید صبر کرد تا نتیجه بررسی‌ها جمع‌آوری شود.»
 
محمدباقر لاریجانی در عین حال به این پرسش که برنامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای جلوگیری از تقلب علمی در ایران چیست، پاسخ داد: «تدابیر خوبی برای این کار در نظر گرفته شده است. قرار است مجلات علمی کشور به سامانه‌هایی دسترسی پیدا کنند که بتوانند مقاله‌ها را از این نظر که قبلا منتشر شده‌اند یا خیر رصد کنند. همچنین دستورالعمل و چارچوب‌های خاصی برای برخورد جدی با این تخلفات در نظر گرفته شده است.»
 
سخنان این مقام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در شرایطی ابراز می‌شود که به گزارش سایت تابناک، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، دو سال پیش با قاطعیت از مقابله با موضوع تقلب در آثار علمی سخن گفته و از دستگاه های مرتبط خواسته بود که در این رابطه فعال شوند.