اسلحه‌ای در برابر آلزایمر

ورزش کردن فواید بسیاری برای بدن انسان دارد و در این میان، مطالعات مختلف نشان داده اند که چگونه می تواند در نقش یک پشتیبان قدرتمند برای عملکردهای مغز نیز ظاهر شود.
 
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ماسل اند فیتنس"، مطالعات نشان داده اند که ورزش می تواند تاثیری سودمندی بر پنج بیماری مزمن - بیماری قلبی، ورم مفاصل، فشار خون بالا، دیابت و چاقی - داشته باشد. اما یک بیماری مزمن دیگر نیز وجود دارد که ورزش می تواند برای مقابله با آن به کار گرفته شود. این بیماری را کمتر مد نظر قرار می دهیم؛ در حقیقت، حتی دوست نداریم درباره آن فکر یا صحبت کنیم، اما بسیاری از ما را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری را با نام آلزایمر می شناسیم.
 آلزایمر چیست؟
در ساده‌ترین حالت و همان گونه که بیشتر ما می دانیم، آلزایمر یک بیماری مغزی است که اختلال و از بین رفتن حافظه افراد را موجب می شود. این که چرا چنین اتفاقی رخ می دهد، هنوز به طور کامل روشن نشده است، اما پژوهشگران بر این باورند که مکانیزم های خاصی در مغز رخ می دهند که به زوال شناختی منجر می شود.
 
بنابر داده های ارائه شده از سوی کلینیک مایو، دانشمندان معتقدند که بیماری آلزایمر، برای بیشتر افراد، به واسطه ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی شکل می گیرد. این عوامل به پیشرفت آلزایمر کمک می کنند و همان گونه که تعداد بیشتری از سلول های مغز می میرند، اندازه این اندام شروع به کوچک‌تر شدن می کند. دو موردی که نشان دهنده بیماری آلزایمر هستند شامل پلاک های بتا آمیلوئید و توده های پروتئین تاو هستند.
 
پلاک های بتا آمیلوئید از کارکردی مشابه با پلاک هایی که می توانند در شریان ها جمع شوند، گردش خون را مسدود سازند و به نارسایی قلبی یا حمله قلبی منجر می شوند، برخوردار هستند. به همین ترتیب، تشکیل پلاک ها و جمع شدن آنها خارج از سلول های مغزی می تواند موجب انسداد ارتباط بین نورون ها شود که این شرایط به مرگ تدریجی سلول ها منجر می شود.
 
توده های پروتئین تاو داخل سلول های مغزی شکل می گیرند. یک سیستم حمل و نقل داخلی گردش مواد مغذی در سراسر نورون ها را انجام می دهد تا از سلامت و عملکرد درست آنها اطمینان حاصل شود. عملکرد منظم و طبیعی این شبکه حمل و نقل به پروتئینی به نام تاو بستگی دارد. در بیماری آلزایمر، این رشته های پروتئین تاو در هم پیچیده و شبکه حمل و نقل را مسدود می سازند که عدم دریافت مواد مغذی مورد نیاز سلول ها برای ادامه حیات را به همراه دارد. نتیجه نهایی مرگ نورونی است.
پیشگیری از طریق ورزش

اگرچه دانشمندان بی وقفه در تلاش برای یافتن درمانی برای بیماری آلزایمر هستند، در حال حاضر، بهترین روش پیشگیری از آن محسوب می شود. یکی از موثرترین اقداماتی که در این مسیر باید مد نظر قرار بگیرد، ورزش است. اما شاید این پرسش مطرح شود که چه ورزشی؟
 
پژوهش ها نشان می دهند که فعالیت بدنی استقامتی، چه در قالب دوچرخه سواری، شنا و یا حتی یک پیاده روی طولانی می تواند در به تاخیر انداختن و پیشگیری از بروز آلزایمر موثر باشد. مغز از توانایی بازتولید نورون های جدید و سالم برخوردار است و تصادفا، ناحیه ای در مغز که نورون های جدید می توانند توسعه یابند، ساختاری به نام هیپوکامپ است که مسئول حافظه و یادگیری نیز محسوب می شود. پژوهش ها نشان داده اند که پدیده نوروژنز هیپوکامپی، به عنوان مثال، ایجاد سلول های مغزی جدید، از طریق تمرینات هوازی تسهیل می شود. در حقیقت، پژوهشگران فنلاندی از مقایسه تاثیر تمرینات هوازی در برابر تمرینات با وزنه و تمرینات HIIT دریافتند که تاثیر تمرینات هوازی بیشتر از کار با وزنه و تمرینات HIIT است.
 
پیام روشن است. اگر نگران ابتلا به بیماری آلزایمر هستید، لزومی ندارد کار با وزنه را متوقف کنید، اما بهتر است تمرینات هوازی را نیز برای حفظ سلامت و تناسب مغز و بدن در برنامه ورزشی خود جای دهید.