روش‌های صحیح منجمد کردن غذاها

میوه‌ها و سبزیجات و بیشتر محصولات باید وقتی کاملا رسیده و با طراوت هستند، منجمد شوند.  
 
منجمد کردن غذا سریع ترین و راحت ترین روش برای حفظ خوراکی‌ها در خانه است. امروزه با استفاده از کیسه‌های پلی اتیلن، ظروف پلاستیکی، برچسب‌های فریزر و دیگر لوازم، می‌توانیم به راحتی انواع خوراکی‌ها را در فریزر نگهداری کنیم.
 
رعایت اصول صحیح انجماد غذا به حفظ کیفیت و مواد مغذی خوراکی‌ها هنگام مصرف کمک می‌‌کند.
تغییرات شیمیایی هنگام عملیات انجماد
 
میوه‌ها و سبزیجات پس از چیده شدن، تحت تاثیر تغییرات شیمیایی قرار می‌‌گیرند که در نهایت موجب فساد و از بین رفتن آنها می‌‌شود. رنگ، مواد مغذی و طعم مواد غذایی تحت تاثیر آنزیم‌های موجود در آنها به مرور زمان تغییر می‌‌کند.
 
بنابراین این محصولات باید زمانی که رسیده اند و کاملا با طراوت هستند منجمد شوند.  بدین ترتیب آنزیم‌های موجود در آنها در اثر سرما غیر فعال شده و مانع فساد خوراکی‌ها می‌‌شود.
تغییر بافت مواد خوراکی در زمان انجماد
 
90 درصد وزن اکثر میوه‌ها و سبزیجات از آب تشکیل شده است. این آب و دیگر مواد شیمیایی، در سلول‌ها قرار گرفته و ساختار و بافت مناسبی به آن می‌‌بخشند.
 
وقتی این مواد در حالت انجماد قرار می‌‌گیرند و آب درون آنها یخ می‌‌زند، حجم شان بیشتر شده و بلورهای یخ، دیواره‌های سلول را پاره کرده و بیرون می‌‌زنند.
 
در نتیجه، وقتی یخ این محصولات، هنگام مصرف باز می‌‌شود، بافت خوراکی‌ها بسیار نرم تر از قبل از زمان انجماد می‌‌شود.
 
این تغییرات در محصولاتی مانند لوبیا، ذرت و نخود کمتر دیده می‌‌شود. همچنین  اگر سرعت یخ زدن محصولات بالا باشد، به جای تشکیل بلورهای یخ درشت، بلورهای کوچکی به وجود می‌‌آید که نمی‌‌توانند حجم بالایی از سلول‌ها را از بین ببرند و ساختار محصول بهتر حفظ می‌‌شود.
 
خطر قرار دادن غذای گرم در فریزر
برای سالم نگهداشتن خوراکی‌های گرم در فریزر، آنها باید پیش از انجماد کاملا سرد شوند. قرار دادن غذای گرم در فریزر، دمای محیط را افزایش داده و موجب گرم شدن مواد خوراکی یخ زده اطراف آن و دوباره یخ زدن آنها پس از کاهش مجدد دما، می‌‌شود.
 
این وضعیت طعم و بافت غذا را تغییر می‌‌دهد. برای سریع خنک کردن غذا، آن را در کاسه ای فلزی قرار داده یا ظرف غذای گرم را درون یک ظرف پر از آب سرد بگذارید تا به دمای مناسب برسد.
 
روغن اضافی خورش‌ها و مواد غذایی مایع پرچرب را که پس از سرد شدن به روی غذا می‌‌آیند را با قاشق بردارید و سپس غذا را در فریزر بگذارید. چربی‌ها بدلیل قابلیت بالای فساد پذیری از طول عمر غذاهای منجمد شده می‌‌کاهند.
 
سوختگی انجماد
با استفاده از کیسه‌های فریزری ضد رطوبت زیپ دار مانع سوختگی فریزری غذاها شوید. ورود هوا به داخل بسته بندی‌های غذاهای منجمد شده، موجب تغییر رنگ و ایجاد لکه‌هایی روی مواد غذایی می‌‌شود.
 
البته غذا فاسد نمی‌‌شود اما طعم آن دیگر مانند قبل نخواهد بود. غذاها را در بسته‌های کوچک و به اندازه نیازتان بسته بندی نمایید دراینصورت هم سریعتر منجمد می‌‌شوند و هم استفاده از آن راحت تر خواهد بود.
 
درضمن با استفاده از برچسب و ماژیک غیر قابل پاک شدن در برابر رطوبت، نام غذاها، وزن و تاریخ انجمادشان را یادداشت کنید.
 
طبقه‌های فریزر را با انباشتن بسته‌های غذایی پر نکنید و به اندازه کافی فضا برای جا به جایی هوا بگذارید تا بسته‌ها سریع تر منجمد شوند.
ذوب کردن غذای منجمد شده
 
استفاده از یخچال یا مایکروویو برای انجماد زدایی و رسیدن به دمای محیط مناسب تر است. برای این کار زمان کافی در نظر بگیرید.
 
این روش معمولا برای هر نیم کیلو غذا، حدود 5 ساعت طول می‌‌کشد. برای پیشگیری از آلودگی هرگز غذا را در دمای اتاق ذوب نکنید.
 
خوراکی‌های فریزر دوست و مدت زمان نگهداری آنها
برخی غذاها نسبت به خوراکی‌های دیگر برای انجماد و دوباره ذوب شدن، مناسب‌تر هستند. غذاهای گوشتی، سوپ‌ها و خورش‌ها را می‌‌توان به راحتی منجمد کرد.
 
هنگام منجمد کردن خوراکی‌ها، دانستن اینکه هر کدام از خوراکی‌ها را چقدر می‌‌توان در فریزر نگهداشت تا مواد مغذی‌اش حفظ شود، مهم است. در این بخش مدت زمان نگهداری برخی از مواد در فریزر آورده شده است:
 
- نان و انواع دسرها را می‌‌توان بین دو تا سه ماه در فریزر نگهداشت. بهترین زمان ماندگاری کیک یخ زده در فریزر یک ماه می‌‌باشد.
 
- شیرینی‌ها و میوه‌های پخته شده را می‌‌توان به مدت سه ماه در فریزر نگهداشت. نگهداری کلوچه پس از یک ماه در فریزر توصیه نمی‌‌شود.
 
- گوشت گوسفند تا 9 ماه و گوشت گوساله  بین 4 تا 6 ماه می‌‌تواند منجمد بماند.
 
- گوشت مرغ و بوقلمون حتی تا یکسال هم در فریزر دوام می‌‌آورد.
 
- جگر، دل، زبان، قلوه تا چهار ماه در فریزر سالم می‌‌مانند.
 
- درخصوص غذاهای دریایی مانند ماهی‌ها، باید گفت که می‌‌توان ماهی‌های کم چرب را تا 6 ماه و ماهی‌های پرچرب را تا 3 ماه در فریزر نگهداشت.
 
میگو‌ها هم تا 6 ماه در فریزر سالم می‌‌مانند، به شرط اینکه وقتی تازه هستند به سرعت منجمد شوند. غذاهای دریایی کنسرو شده را پس از باز کردن درب قوطی می‌‌توان تا دو ماه در فریزر نگهداشت.
 
- تخم‌مرغ خام و بدون پوسته را می‌‌توان به مدت یک ماه در فریزر نگهداشت.
 
- مرکبات را بیشتر از سه ماه نباید به حالت انجماد نگهداشت . ماندگاری سایر میوه‌ها بین 9 ماه تا یکسال می‌‌باشد. انواع سبزیجات را می‌‌توان تا 12 ماه در فریزر حفظ کرد.
 
- شیر تا سه ماه و آب میوه‌های خانگی را تا 6 ماه می‌‌توان در حالت انجماد نگهداری کرد، اما اگر غلظت آب میوه بالا باشد ماندگاری آن در فریزر بمدت 10 ماه تا یک سال افزایش می‌‌یابد.
خوراکی‌هایی که نباید فریزری کرد
 
تخم مرغ آب‌پز، قهوه، سس مایونز، دوغ (دوغ پس از گرفتن کره)، پنیرخامه‌ای، پودینگ، انواع سالادها، پاستای پخته نشده، غلات، سیب، خربزه، کنگر فرنگی، بادنجان، کاهو، سیب‌زمینی، تربچه و جوانه‌های گیاهان موادی هستند که هرگز نباید منجمد شوند چراکه مواد مغذی و طعم‌شان از بین می‌‌رود.
 
نکاتی در خصوص منجمد کردن غذاها
- هرگز غذایی را که یکبار منجمد شده، حتی اگر به صورت خام باشد،  پس از انجماد زدایی دوباره منجمد نکنید. با این کار کیفیت مواد مغذی و طعمش کاهش می‌‌یابد.
 
- فرآیند انجماد، میکروارگانیسم‌های موجود در میوه و سبزیجات را از بین نمی‌‌برد، بلکه آنها را غیر فعال می‌‌کند. بنابراین کاهش دمای محیط بدلیل قطع برق یا باز ماندن درب فریزر سبب فعالیت دوباره میکروب‌ها و فساد مواد غذایی می‌‌شود.
 
اگر منجمد کردن مواد غذایی را طبق اصول صحیح انجام دهید، نه تنها غذایی سالم در دسترس خواهید داشت، بلکه هنگام مصرف از شکل ظاهری و طعم شان مانند قبل از انجماد لذت خواهید برد.