یافته‌های تازه درباره پیدایش رنگین‌کمان

رنگین‌کمان جلوه زیبایی است از شکستن نور سفید خورشید به هنگام عبور از قطرات باران. قطرات باران مانند منشور عمل کرده و نور را به نوارهایی به رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش تجزیه می‌کنند.

 

در گذشته این نوارهای زیبا را راه‌های عبور خدایان می‌دانستند اما امروزه دانشمندان با دیدی علمی به این پدیده نگریسته و در پی آنند که به اجزای آفریننده آن بهتر پی ببرند.

 

اینک پژوهشگران دریافته‌اند که در توضیح رنگ‌های حاصل از بازتابش نور خورشید در این پدیده طبیعی یک بخش تعیین‌کننده را از قلم انداخته‌ بودند.

 

رنگین‌کمان زمانی بروز می‌کند که باران می‌بارد و خورشید نیز می‌تابد. ناظر بین این دو قرار گرفته، خورشید از پشت سر و باران نیز جلوی او می‌بارد. ناظر کمانی را در افق می‌بیند که معمولا نوار بالایی آن قرمز و نوار پایینی بنفش است. از آنجا که پرتوهای بازتابیده از قطرات باران متفاوت هستند، رنگ‌های کمان‌ها نیز گوناگون خواهد بود.

پرتویی که در قطره باران بیش از همه انحنا برمی‌دارد ارغوانی است و پرتویی که حاصل کمترین شکست نور است سرخ‌فام است. اما هر نظاره‌گری بسته به زاویه دید خود رنگین‌کمانی دیگر می‌بیند و بنا بر این هر رنگین‌کمانی بسته به زاویه دید ناظر و بزرگی قطرات آب از ویژگی‌هایی منحصر به‌ خود برخوردار است.

 

هواشناسان فرانسوی می‌گویند بعد از مقایسه صدها تصویر از رنگین‌کمان‌های مختلف متوجه جزئی اساسی از این پدیده شده‌اند که تا کنون از نظرشان پنهان مانده بود و این جزء همان وضعیت خورشید است.

 

تنها ۱۲ نوع رنگین‌کمان در طبیعت وجود دارد که موقعیت خورشید نوع آنها را تعیین می‌کند. این ارتباط را به روشنی می‌توان در رنگین‌کمان‌هایی دید که رنگشان به طور کامل قرمز است. این رنگین‌کمان‌ها وقتی ظاهر می‌شوند که خورشید در وضعیت طلوع یا غروب قرار دارد. در این حالت پرتوهایی که نوسان‌هاشان سریع است و از طول موج‌هایی کوتاه برخوردارند پراکنده شده، بازتاب نخواهد یافت.

 

در این وضعیت تنها پرتوهای قرمز با طول موج بلند خودنمایی خواهند کرد. به همین دلیل است که در بامداد و شامگاه رنگ غالب رنگین‌کمان‌ها قرمز است.

 

اما هر چه خورشید از افق فاصله گیرد و بالاتر رود رنگ‌های آبی و سبز غالب خواهند شد. اگر زاویه تابش خورشید نسبت به افق از ۴۲ درجه بیشتر شود رنگین‌کمان محو و پشت افق پنهان می‌شود. به همین دلیل است که در تابستان رنگین‌کمان به هنگام ظهر ظهور نخواهد کرد.

پژوهشگران می‌گویند، رنگین‌کمان‌هایی که فاقد برخی رنگ‌ها هستند را نیز می‌توان با وضعیت خورشید مرتبط دانست. از این جمله‌اند رنگین‌کمان‌هایی که فاقد رنگ‌های بنفش و آبی‌اند یا تنها به رنگ سبز، آبی یا قرمز دیده می‌شوند.

 

در رنگین‌کمان‌های دوتایی نیز که یکی از آن‌ها بالای دیگری است و ترتیب رنگ‌ها در بالایی برعکس پایینی است یا زمانی که بین این دو نوار سیاهی دیده می‌شود هم وضعیت خورشید عامل اصلی است.

یافته پژوهشگران فرانسوی درست در ماه آوریل انتشار یافته که به ماه بارندگی‌ها و رنگین‌کمان‌ها شهره است.