مرگ و زندگی با کارت ملی در ایران

برای استخدام روزمه اش را فرستاده و اول از همه، در همان بالای صفحه شماره‌ای کارت ملی‌اش را نوشته است. کارت ملی شاید مهم‌ترین کارت شناسایی در ایران باشد.

 

هر جا که می‌روید و هر کاری که داشته باشید بدون این کارت ممکن نیست. کارت ملی در ایران اکنون از شناسنامه مهم‌تر است که فقط ازدواج و طلاق در آن ثبت می‌شود. همه جا باید این کارت را همراه خودتان داشته باشد یا دستکم شماره کارت ملی در خاطرتان باشد، وگرنه کارتان به مشکل می‌خورد.

 

اگر می‌خواهید پولی از حساب خودتان به حساب کس دیگری واریز کنید، بانک اول از همه شماره کارت ملی شما را می‌خواهد. اگر بخواهید در بانک حساب بازکنید اول شماره ملی بعد بقیه چیزها. اگر برای گرفتن گواهینامه رانندگی یا پاسپورت مراجعه کنید، بدون کارت ملی تقاضای شما قبول نمی‌شود.

 

اگر بخواهید ازدواج کنید یا طلاق بگیرید بدون کارت ملی هیچ دفتر ثبت ازدواج و طلاقی کار شما را انجام نمی‌دهد.

 

وقتی برای ثبت نام دانشگاه مراجعه می‌کنید یا وقتی برای تعویض شناسنامه یا کارت پایان خدمت یا پاسپورت به پلیس بعلاوه ده – که کارهای اداری نظیر صدور گواهینامه، برگه خلافی، پاسپورت و موارد از این دست انجام می‌دهد – مراجعه کنید، اولین چیزی که لازم دارید کارت ملی است.

 

این کارت‌ها که صدور آنها از سال ۱۳۸۲ شروع شده، امروز حلال همه مشکلات است و بدون آن نمی‌شود هیچ کاری انجام داد. همه ایرانیان اکنون یک شماره ویژه دارند که همان شماره کارت ملی است. اگر تا دیروز شناسنامه و گواهینامه کارت هویت محسوب می‌شد حالا تنها کارت ملی است که اعتبار دارد و برگه هویت شماست.

 

ایرانیان همواره منتظرند تا دولت انواع و اقسام کارت‌های شناسایی را عوض کند. حالا دیگر عوض شدن کارت ملی، شناسنامه، گواهینامه، کارت پایان خدمت، و بقیه چیزها عادی شده است. در این سال‌ها هر کدام چندین بار عوض شده‌اند. حالا هم دوباره همه باید کارت ملی هوشمند، کارت پایان خدمت هوشمند و شناسنامه جدید بگیرند.

 

داستان این تغییرات مداوم تمام شدنی نیست. مشکل فقط تغییر مداوم آنها نیست. دولت برای وادار کردن مردم به تغییر این کارت‌ها سعی می‌کند تا خدماتش را به صاحبان کارت‌های قدیمی متوقف کند و به این ترتیب همه مجبور می‌شوند تا دوباره پول بدهند و مدتی منتظر بمانند تا کارت‌های جدید صادر شود.

 

الآن اگر برای گرفتن گواهینامه به یکی از آموزشگاه‌های رانندگی مراجعه کنید اگر مثلاً کارت پایان خدمت هوشمند نداشته باشید، شما را به یکی از مراکز پلیس بعلاوه ۱۰ راهنمایی می‌کنند تا اول درخواست دریافت کارت جدید پایان خدمت بدهید و بعد به آموزشگاه رانندگی برای ثبت‌نام مراجعه کنید.

 

بقیه مراکز دولتی هم کم و بیش برای ارائه خدمات، قیدوبندهایی شبیه این دارند.

 

تا به حال چندین بار پلاک خودروها عوض شده، چندین بار شناسنامه‌ها تغییر کرده، چندین بار کارت ملی و... حالا دوباره بخشی از این کارت‌ها و مدارک شناسایی در حال تغییر است. کارت‌های ملی در حال عوض شدن است، کارت پایان خدمت هوشمند شده و شناسنامه‌های جدید وارد چرخه زندگی شده است.

 

برای ایرانیان این تغییر جزوی از زندگی روزمره است و معمولاً اعتراض و انتقادی به این روند مدام تغییر ندارند، اگر هم اعتراضی هست به وضعیت اقتصادی و گرانی است.

 

برای هر تغییر هم دولت معمولاً مبالغی برای صدور کارت جدید ملی، پایان خدمت، شناسنامه و بقیه چیزها می‌گیرد.

 

بعضی از این کارت‌ها هم شبیه کارت هوشمند سوخت برای سهمیه‌بندی بنزین و گازوئیل صادر شده بود، اما موضوع سهمیه‌بندی به تاریخ پیوست و کسی هم نپرسید این همه هزینه برای چه شد و چرا بدون آینده‌نگری چنین برنامه‌ای اجرا شد؟ هر چند هنوز هم این کارت‌های از رده خارج کار می‌کنند و حتماً باید یکی از آنها را داشته باشی تا در داخل کارت‌خوان پمپ‌بنزین بگذاری و بتوانی باک ماشینت را پر کنی. یعنی بدون این کارت نمی‌شود سوخت‌گیری کرد. حتماً باید یک کارتی را داخل دستگاه پمپ‌بنزین بگذاری تا به تو بنزین بدهد.