دایرة المعارف تخمه!

عصر ایران :تخمه همراه ما در خیلی از لحظه های خوب زندگی مان است؛ اما آیا این خوراکی تمام ایرانی، ارزش غذایی هم دارد و کدام نوعش سالم تر است؟

 

مثل خیلی دیگر از خوراکی هایی که فقط در ایران می توانید آنها را پیدا کنید، تخمه هم یک «هله هوله» کاملا ایرانی است و در هیچ جای دیگر دنیا با این وسعت و تنوع مصرف نمی شود.

تخمه، همدم لحظه های شیرین ماست؛ از سفر و پیک نیک گرفته تا تماشای فوتبال و دور همی های دوستانه اما هیچ وقت به نوع تخمه، میزان کالری و تفاوت بین این تخمه ها به لحاظ کیفیت تغذیه ای فکر و دقت کرده اید؟ اگر همراه خوبی باشید، در این گزارش می خواهیم درباره همین موضوع یعنی انواع تخمه ها، ویژگی های تغذیه ای و بعضی نکات مرتبط با مراسم تخمه خوردن صحبت کنیم.
 
با فوتبال تخمه آفتابگردان نخورید!

مغز تخمه‌ها علاوه‌بر کالری زیاد از بروز بیماری‌های مغزی جلوگیری کرده و بسیاری از التهاب‌ها را خوب می‌کند. در زمانی که مسابقه فوتبال دربی تهران شروع می‌شود، مهمانان جلوی تلویزیون جمع شده و خیلی تند و سریع شروع به خوردن تخمه‌ها کرده و این کارشان تا پایان مسابقه و شاید تا پایان مهمانی و جر و بحث‌ها و کرکرخوانی‌های بعد از بازی ادامه دارد.
 
این نوع مغزها سبب پرخور شدن افراد و بروز چاقی در بین مصرف‌کننده‌ها می‌شود و این می‌تواند زنگ خطری برای آینده کشور باشد.
 
مسافری از ژاپن؟

مغزهای تخمه که ایرانی‌ها اکثراً در ایام عید نوروز و شب‌های یلدا مصرف می‌کنند، یکی از مواد خوراکی سالم و مقوی برای بدن است، به طوری که این مغزها اصالت ایرانی ندارد، به طور مثال تخم هندوانه که شکل تازه و مدرن آن ژاپنی است، در زمان میلاد مسیح در کشورهای حوزه مدیترانه کاشت می‌شده و همچنین تخم خربزه در قبل از مسیح در کشورهای شرق آسیا پرورش می‌یافت. که این تخم به علت داشتن ویتامین‌ها برای درمان سرماخوردگی و چشم‌درد بسیار مفید و سودمند است.
 
بسکی متخصص تغذیه با اشاره به خواص مغزهای تخمه اظهار داشت: تخم‌های آفتاب‌گردان و کدو حاوی مقادیر زیادی فیبر است و این باعث تقویت سیستم گوارشی می‌َشود و دفع مواد زائد بدن را راحت می‌کند و افرادی که از بیماری یبوست رنج ‌می‌برند با خوردن یک قاشق از تخم‌های له شده از این بیماری راحت می‌شوند.

[عصر ایران:البته این روایت هم قابل توجه است که این تخمه منسوب به جابون از نواحی دماوند خودمان است نه ژاپن]
 
کالری پنهان در تخمه ها

وی بیان کرد: مغزهای تخمه سرشار از ویتامین E و B1، مگنز، منیزیم و سلنیوم، فسفر، مس، B5 و اسید فولیک است و این مغزها سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده تک‌ باندی و اسیدلینولئیک است و سبب باز شدن رگ‌های قلبی می‌شود.
 
این متخصص با بیان اینکه مغزهای تخمه منبع غنی امگا3 است، افزود: این مغزها حاوی 24 درصد پروتئین، 47 درصد روغن، 20 درصد کربوهیدرات و 12 درصد پتاسیم و 30 درصد آهن است که مقدار آهن موجود در این مغزها رقابت تنگاتنگ با آهن، پسته و جگر می‌تواند داشته باشد.
 
لاغر کننده هایی ریز اما موثر

بسکی ابراز داشت: مغزهای تخمه به علت داشتن اسیدفولیک و پانتوتیک و دیگر ویتامین‌ها سبب شده که بدن از قندهای خودش استفاده کند و موجبات لاغری و آب شدن چربی را فراهم می‌کند.
 
وی ادامه داد: مغزهای تخمه باعث تسکین آلرژی و انواع حساسیت‌ها است و به علت منیزیم و ویتامین E بالا در این مواد، کاهش‌دهنده التهاب‌ها است و افرادی که بیماری‌های التهابی مانند روماتوئید، آتزیت و مفصلی دارند داروی بسیار مؤثری است.
 
این متخصص تصریح کرد: کمبود منیزیم در بدن سبب بالا رفتن فشار خون، گرفتگی ماهیچه‌ها و تنگ شدن عروق قلبی می‌شود که با خوردن این تخمه‌ها به علت حاوی مقادیر زیادی منیزیم از بروز این بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.
 
سکته‌های قلبی را کاهش دهید

وی تأکید کرد: به علت دارا بودن ویتامین‌های E  و B1 و همچنین املاح منیزیم مصرف آن در دوران بارداری سفارش می‌شود.
 
وی عنوان کرد: آنتی‌اکسیدان موجود در مغزهای تخمه مانع از اکسید شدن کلسترول و همچنین رسوب در رگ‌های قلبی می‌شود و همچنین با مصرف این تخمه‌ بدن در برابر رشد uv محافظت می‌شود.
 
ایرج خسرونیا متخصص داخلی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه گفت: با مصرف انواع مغزهای تخمه بدن خود را در برابر بیماری‌هایی همچون برونشیت، و مشکلات ریوی بیمه کرده و این مغزها به دلیل داشتن ویتامین E  از آسیب رسیدن به سلول‌های دفاعی در برابر رادیکال‌های آزاد که همان سلول‌های سرطانی است، به خوبی مواظبت و دفاع می‌کند.
 
با تخمه ها انرژی بگیرید

 

وی بیان کرد: تخمه به دلیل داشتن کلسیم و منیزیم به استخوان‌‌سازی و استحکام اسکلت‌ آن کمک شایانی می‌کند و در تقویت اعصاب و صلب شراین مؤثر و مفید است.
 
خسرونیا با بیان اینکه زیاده‌روی در مصرف مغزهای تخمه علاوه‌بر خاصیت، ضررهایی دارد، افزود: مغزهای تخمه به دلیل چربی و کالری بالا منجر به اضافه‌وزن افراد شده و همچنین به علت پختن این مغزها با نمک فراوان در درازمدت سبب افزایش فشار خون، تریگلیسیرید و همچنین ناراحتی‌های قلبی و عروقی می‌شود.
 
آفتابگردان افسرده تان می کند

این متخصص ابراز داشت: به علت چربی اشباع شده موجود در مغزها LHD های که همان چربی بد خون انسان است، افزایش می‌یابد و این به معنی خطر بروز سکته‌های قلبی و مغزی به علت رسوب رگ‌ها و لخته‌شدن خون در بین سلول‌های مغزی است.
 
وی ادامه داد: مصرف زیاد آفتاب‌گردان باعث زیاد شدن درجه عواطف افراد می‌شود و در شخص رقت قلب به وجود می‌آید و این به معنی زودرنجی از مسائل و شایع شدن افسردگی در بین چنین افرادی است.
 
خسرونیا توصیه کرد: بهترین زمان مصرف مغزهای تخمه در روز به عنوان میان‌وعده بوده و اگر این مغزها را آخر شب مصرف کنید به علت استراحت بدن کالری‌اش مصرف نمی‌شود.
 
آلرژی ممنوع

وی تصریح کرد: در مصرف مغزها در زمان گرسنگی پرهیز شود، زیرا این مواد سبب خسته کردن معده شده و میل به مصرف آن در افراد افزایش می‌یابد.
 
خسرونیا در پایان گفت: مغزهای تخمه سرشار از ویتامین‌ها و املاح معدنی بوده و به همین خاطر داروی مناسبی برای التهاب‌های ریوی و آلرژی فصلی است.
 
گفتنی است، مغزهای تخمه سرشار از امگای 3، آهن، پتاسیم و کلسیم است و خوراکی مناسبی در جهت تقویت بنیان بدن و استحکام استخوان‌های افراد است و مصرف آن برای آرامش روح و روان و باز شدن رگ‌های قلبی مفید و مؤثر است و مصرف آن در میان روز به عنوان میان‌وعده بسیار بهتر از خوردن چیپس و پفک و دیگری تنقلات ناسالم است.