نوبل شیمی ۲۰۱۵ به کاشفان چگونگی ترمیم دی‌ان‌ای رسید

عزیز سنچر، پل مودریچ و توماس لیندالجایزه نوبل شیمی ۲۰۱۵ به سه دانشمندی تعلق گرفت که مطالعاتی در مورد چگونگی ترمیم دی‌ان‌ای در سلول‌ها داشته‌اند.

 

توماس لیندال، پل مودریچ و عزیز سنچر امروز چهارشنبه ۷ اکتبر به خاطر کشف اینکه دی‌ان‌ای آسیب‌دیده چطور در سلول ترمیم می‌شود برنده جایزه هشت میلیون کرونی (نزدیک به یک میلیون دلار) نوبل شیمی اعلام شدند، مبلغی که بین این سه دانشمند تقسیم می‌شود.

کلاوس گوستافسون، از اعضای کمیته نوبل، اعلام کرد که این دانشمندان مکانیسمی را توضیح داده‌اند که به حفظ تمامیت ژن‌های ما کمک می‌کند.

 

پروفسور لیندال، یکی از سه برنده جایزه به خبرنگاران گفت: "خبری غیرمنتظره است. می‌دانستم که در سال‌های پیش جزو نامزدهای جایزه بودم، اما صدها نفر دیگر هم جزو نامزدها بوده‌اند. احساس خوش‌اقبالی و افتخار می‌کنم."

اعلام برندگان نوبل شیمی ۲۰۱۵ در استکهلم سوئددی‌ان‌ای مولکول‌هایی هستند که اطلاعات ژنتیکی موجودات زنده را حمل می‌کنند و در واقع رشد و نمو سلول‌های هر موجود زنده بر اساس نقشه ژنتیکی که مولکول‌های دی‌ان‌ای می‌سازند انجام می‌شود.

 

تا دهه ۱۹۷۰ تصور می‌شد که دی‌ان‌ای مولکولی پایدار است، اما پروفسور لیندال نشان داد که این مولکول‌ها در معرض آسیب قرار دارند و ساختار آنها با سرعتی بالا خراب می‌شود. چنین آسیب‌هایی ممکن است به جهش ژنتیکی و یا اختلال در همانندسازی ژنتیک، که پایه وراثت است، منجر شوند.

 

عواملی مانند اشعه ماوراء بنفش و کشیدن سیگار ممکن است به دی‌ان‌ای آسیب بزند، اما آن طور که برندگان نوبل شیمی امسال نشان داده‌اند، مکانیسم‌هایی در سطح مولکولی برقرارند که پیوسته اطلاعات ژنتیکی را رصد و ترمیم می‌کنند.

 

کمیته نوبل گفته است که با توجه به اختلالات تصادفی در فرآیندهای شیمیایی، اینکه در میلیاردها تقسیم سلولی از زمان تشکیل نطفه تا رشد کامل اطلاعات ژنتیکی به درستی منتقل شوند، بدون مکانیسم‌های ترمیمی غیرممکن بود.