مجوز انتشار “کلنل” به دلیل “نواقص محتوایی” صادر نمی‌شود؛ دولت‌آبادی: سکوت می‌کنم

تقاطع: رمان “کلنل” محمود دولت‌آبادی،‌ نویسنده‌ی بنام ایرانی علی‌رغم اعمال ده‌ها اصلاحیه، هم‌چنان به دلیل آن‌چه “نواقص محتوایی” خوانده شده، اجازه‌ی انتشار ندارد. هم‌زمان، “وزیر ارشاد” جمهوری اسلامی می‌گوید خودش باید این رمان را بخواند و ببیند “موضوع چیست”.

علی جنتی، “وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی” در دولت حسن روحانی، روز پنج‌شنبه (۲۲ آبان-۱۳ نوامبر)، در گفتگویی با “ایسکانیوز” با اشاره به این‌که کتاب‌های سپرده‌شده به این وزارتخانه برای گرفتن مجوز «به هیأت بررسی و نظارت بر کتاب می‌روند»، گفت که این هیات تا کنون نظر موافق خود را برای انتشار کتاب “کلنل” نداده است.

وی با بیان این‌که هنوز این کتاب را نخوانده، ادامه داد: «من آخرین نسخه‌ای که اصلاح‌شده را باید ببینم و خودم، حداقل به عنوان یک خواننده بخوانم و ببینم موضوع چیست.»

آقای جنتی خاطرنشان کرده که اگر “اصلاحیات” کتاب “کلنل” که به عدد ۴۴ می‌رسد،‌ “قابل قبول” باشد، این کتاب نیز «مثل باقی کتاب‌ها مجوز می‌گیرد».

این اظهارات، دو روز پس از سخنان محمدحسین نوش‌آبادی، “سخنگوی وزارت ارشاد” بیان می‌شود که گفته بود رمان “کلنل” همچنان دارای “اشکالات” و “نواقص محتوایی” است و تا زمانی که «اصلاح نشود، مجوز انتشار برای آن صادر نخواهد شد».

آقای نوش‌آبادی، روز سه‌شنبه (۲۰ آبان) در یک نشست خبری با بیان این ادعا که وزارت‌ ارشاد مجوزها را نه بر اساس “شخصیت افراد” بلکه بر اساس “محتوا”ی آثار اعطا می‌کند، اظهار داشت که این وزارت‌خانه «هرگز زیر بار خطوط قرمز افراد و احزاب نخواهد رفت» بلکه خطوط قرمزش، «تنها موارد قانونی و موارد مطرح‌شده» توسط رهبر جمهوری اسلامی است.

در واکنش به این اظهارات، محمود دولت‌آبادی، نویسنده رمان “کلنل”، روز چهارشنبه (۲۱ آبان) در گفتگو با خبرگزاری “ایلنا”، دلیل عدم بازدیدش از نمایشگاه مطبوعات را «پرهیز از روبه‌رو شدن با سوال‌هایی درباره رمان کلنل» عنوان کرد و گفت: «دوست ندارم دوباره حرف و حدیث درباره این کتاب در رسانه‌ها آغاز شود.»

خالق رمان “کلیدر” تصریح کرد: «تصمیم گرفتم مدتی درباره “زوال کلنل” سکوت کنم. فکر می‌کنم به این ترتیب حواشی کمتری برای رمانم ایجاد می‌شود.»

این در حالی است که آقای دولت‌آبادی ۷۴ ساله، پیش‌تر در روز ۱۷ آبان ماه با بیان این‌که هنوز از سوی وزارت ارشاد هیچ “خبر قطعی” در خصوص مجوز این رمان به وی اعلام نشده، به خبرگزاری “ایسنا” گفته بود: «قصد دارم برای آخرین بار وقتی بگیرم و به ارشاد بروم و با وزیر یا معاون وزیر صحبت کنم و بپرسم چرا این آسیب‌ها به من وارد می‌شود.»

گفتنی است سال گذشته و پس از روی کار آمدن دولت روحانی، شایعاتی در خصوص صدور مجوز برای شماری از کتاب‌های در توقیف‌مانده از جمله “کلنل” در رسانه‌های مطرح شد.

با این وجود، در زمستان ۹۲، علی جنتی، این گزارش‌ها را “دروغ” خواند.

پیش از آن، حمیدرضا مقدم‌فر، “معاون فرهنگی اجتماعی سپاه پاسداران”، با ابراز امیدواری از این‌که خبر صدور مجوز انتشار برای “کلنل” «صحت نداشته باشد» گفته بود که این رمان، «ضدانقلابی‌ترین رمان بعد از پیروزی انقلاب است».

“کلنل” داستان زندگی یک سرهنگ بازنشسته ارتش دوران حکومت محمدرضا پهلوی و پنج فرزندش را در مقطع انقلاب سال ۱۳۵۷ روایت می‌کند که طی آن، فرزندان وی به دلیل گرایش‌های سیاسی با سرنوشت غم‌انگیزی مواجه می‌شوند.

این رمان که سال ۱۳۸۷ با نام “زوال کلنل” توسط “نشر چشمه” برای کسب مجوز به وزارت ارشاد سپرده شد، تاکنون به زبان‌های مختلفی ترجمه شده و جایزهٔ “یان میخالسکی” سوییس و جایزه “ادبیات بین‌المللی خانه فرهنگ جهان” در برلین را از آن خود کرده است.