تا چه اندازه می توان از طب سوزنی بهره برد؟

از طب سوزنی در طب نوین برای تسکین درد و بی‌حسی استفاده می‌شود

 

طب سوزنی یکی از شاخه های طب مکمل یا جایگزین (Alternative Medicine) است که مدعی درمان، تسهیل و تسریع روند بهبود بیماری‌های متفاوت است.

این شیوه درمانی قرن‌هاست در کشور چین برای درمان بیماری های مختلف و به عنوان روشی برای ایجاد تعادل در جریان انرژی در بدن استفاده می‌شود.

به باور متخصصان این فن، با فرو کردن سوزن‌های بسیار نازک در نقاط خاص، می توان جریان انرژی را در بدن متعادل کرد.

در سال های اخیر بسیاری از بیمارانی که به دلایلی از علم پزشکی نوین ناراضی یا به آن بی اعتماد شده‌اند و یا برای تقویت درمان خود، به انواع روش های طب سنتی و مکمل از جمله طب سوزنی روی آورده‌اند. این موج فراگیر قاره‌ها را در نوردیده و از شرق تا غرب عالم را فرا گرفته است.

از این رو دانشمندان و پژوهشگران این روش و اثرات آن را در کنار سایر روش های طب مکمل مورد توجه داده‌اند تا شاید بتوانند از آن به عنوان روشی مکمل در کنار علم پزشکی مدرن بهره بگیرند.

اما یافته‌های بالینی موجود درباره اثرات طب سوزنی بر بیماری‌های مختلف چه می‌گویند؟

تسکین درد


شاید مهمترین دستاورد طب سوزنی تسکین درد باشد. گروهی از پژوهشگران در تحقیقی که در" مجله انجمن پزشکی آمریکا" منتشر کردند، مطالعات انجام شده بر روی تاثیر طب سوزنی بر دردهای مزمن را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که طب سوزنی در کاهش دردهای مزمن واقعا موثر است اما این کاهش درد "نسبتا متوسط" گزارش شده است.

اثرات طب سوزنی بر کاهش درد در قسمت های مختلف بدن متفاوت است. به عنوان مثال در بیمارانی که دچار درد مزمن گردن هستند، طب سوزنی بلافاصله بعد از درمان و نیز در مدت کوتاه مدت موثر گزارش شده است.

پژوهش دیگری که در مورد تاثیر طب سوزنی بر بیماران مبتلا به آرتروز و دردهای عضلانی انجام شد نشان داد این بیماران می‌توانند از این روش برای کم کردن درد البته به میزان "کم" بهره بگیرند.

علاوه بر این، طب سوزنی درمان غیر دارویی ارزشمندی است برای کسانی که دچار سردردهای فشاری (tension-type) مزمن یا مکرر هستند.

سردرد فشاری (tension-type)

سردرد فشاری که شایعترین نوع سردرد است. درد به صورت فشاری دور سر ظاهر و به گردن منتشر می‌شود، دو طرفه است، معمولا با علامت دیگری همراه نیست و یک تا چند ساعت طول می‌کشد.

در سردردهای میگرنی، شواهد نشان می‌دهند طب سوزنی می‌تواند به تاثیر درمان‌های رایج کمک کند و طب سوزنی می‌تواند در پیشگیری از سردردهای میگرنی، دستکم به اندازه درمان‌های دارویی موثر باشد. اما مطالعات نشان می دهند که این روش در کاهش درد شانه چندان موثر نیست.

تاثیر طب سوزنی در درمان کمردرد حاد روشن نیست اما طب سوزنی در کاهش درد کمر و افزایش تحرک فرد تاثیر دارد اما شواهد کافی برای نشان دادن اینکه طب سوزنی می تواند از دردهای بیماران سرطانی به طور موثر بکاهد، وجود ندارد.

باروری

متخصصان طب سوزنی مدعی هستند که این روش می‌تواند در درمان سایر بیماری‌ها نیز مفید واقع شود. یکی از موارد ادعا که در مورد آن نیز تبلیغات زیادی صورت می گیرد، درمان نازایی و ناباروری است. برآیند مطالعات موجود در ارتباط با طب سوزنی نشان می دهند که درمان ناباروری و نازایی از این طریق ممکن نیست.

در طب سوزنی، سوزن های بسیار نازکی را در نقاط خاصی از بدن فرو می‌کنند

اما تاثیر طب سوزنی در موفقیت درمان نازایی به شیوه IVF مطرح و گفته شده استفاده از طب سوزنی شانس بارداری یا تولد زنده را افزایش می‌دهد، اما شواهد علمی در این زمینه اصلا کافی نیست و به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
سکته مغزی

همچنین مطالعات بر روی بیمارانی که دچار سکته مغزی شده اند نیز نشان می دهد که این روش در کاهش میزان مرگ و میر ناشی از سکته مغزی و یا بهبود ازکارافتادگی بیماران بی اثر است، اما ممکن است در درمان ضایعات عصبی ایجاد شده در این بیماران از جمله اختلال بلع کمک کند.

افسردگی و اختلالات خواب

مطالعاتی هم بر روی تاثیر طب سوزنی در درمان افسردگی و بی خوابی صورت گرفته نشان می‌دهند که شواهد کافی در این زمینه وجود ندارد.

باید توجه داشت که در مورد اثرات طب سوزنی بر بیماری‌ها تحقیقات مختلفی صورت گرفته و شاید برخی از این مطالعات هم طب سوزنی را نشان داده باشند، اما بسیاری از این تحقیقات به علت ضعف در روش مطالعه یا تعداد کم شرکت‌کنندگان، قابل استناد و معتبر نیستند.

نقاط فرو کردن سوزن در سر و گردن 

با توجه به برآیند مطالعات موثق انجام شده، به نظر می آید که طب سوزنی تنها در "کاهش درد در برخی از بیماری‌ها" موثر است و تاثیر آن درمان و بهبود بیماری‌های دیگر، فعلا پایه محکم علمی ندارد.