گام‌های نهایی برای حذف کامل شهریه از دانشگاه‌های آلمان

ظاهرا اعتراض دانشجویان دانشگاه‌های آلمان به اجباری بودن پرداخت شهریه در این کشور بر تصمیم سیاستمداران آلمانی تأثیر گذاشته است. پرداخت شهریه دانشگاهی در آلمان که در سال ۲۰۰۵ اجباری شد، حالا در مسیر حذف تدریجی قرار دارد.

ایالت‌های آلمان در سال‌های اخیر یکی پس از دیگری اقدام به حذف پرداخت اجباری شهریه تحصیلی در دانشگاه‌ها کرده‌اند. حتی ایالت بایرن آلمان نیز که در آن سیاست‌مداران بر اجباری بودن پرداخت شهریه تحصیلی در دانشگاه ها اصرار می‌ورزیدند، در ماه‌های اخیر به سمت و سوی حذف شهریه دانشجویی در حرکت است.

رای دادگاه قانون اساسی آلمان درباره شهریه دانشجویی

در این میان رای دادگاه قانون اساسی آلمان درباره شهریه تحصیلی که به تازگی صادر شده است، می‌تواند خبر خوشی برای دانشجویان و خاطره‌ی تلخی برای سیاست‌مداران طرفدار پرداخت اجباری شهریه باشد.

در رای دادگاه قانون اساسی آلمان، اگرچه اخذ شهریه دانشجویی در دانشگاه‌های این کشور اقدامی در تضاد با مفاد قانون اساسی عنوان نشده است، اما در عین حال آمده که چنانچه اثبات شود اخذ شهریه دانشجویی به "عاملی بازدارنده" در ورود دانشجویان به دانشگاه تبدیل می‌شود، باید متوقف گردد.

این رای می‌تواند راه را برای حذف شهریه دانشجویی در دانشگاه‌هایی که کماکان شهریه دریافت می‌کنند، هموارتر سازد.

رای دادگاه قانون اساسی در پی شکایتی صادر شد که از سوی دانشجویان دانشگاه برمن آلمان مطرح شده بود. در فاصله ترم های تحصیلی ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ میلادی آن دسته از علاقه‌مندان به تحصیل در دانشگاه برمن که اهل این ایالت نبودند، می‌بایست برای تحصیل در دانشگاه‌های برمن از دیگران هزینه بیشتری پرداخت می‌کردند.

بر اساس قانونی که در گذشته وجود داشت، دانشجویانی که اهل ایالت برمن نبودند، ملزم به پرداخت شهریه از ترم سوم تحصیلی می‌شدند. و این در حالی بود که دانشجویان اهل این ایالت از ترم ۱۴ مجبور به پرداخت شهریه دانشجویی بودند.

این طرح اکنون از سوی قضات دادگاه قانون اساسی آلمان در تضاد با مفاد قانون اساسی و "تساوی حقوق شهروندان برای ورود به مراکز آموزش عالی آلمان" تشخیص داده شده است.

تظاهرات دانشجویی در آلمان علیه پرداخت شهریه تحصیلی

بر اساس این رای دادگاه، سیستمی که در گذشته برای اخذ پذیرش دانشجویی در دانشگاه برمن آلمان وجود داشت، حذف شده است. بر طبق قانون جدید، دانشجویان دانشگاه‌های واقع در ایالت برمن آلمان می‌توانند به مدت ۱۴ ترم تحصیلی بدون پرداخت شهریه در دانشگاه تحصیل کنند.

آن دسته از دانشجویانی که نتوانند در موعد مقرر تحصیل خود در دانشگاه را به پایان برسانند، از ترم ۱۵ به بعد ملزم به پرداخت شهریه خواهند بود.

بر اساس شکایتی که در سال ۲۰۰۶ میلادی در همین زمینه صورت گرفته بود، دادگاه ایالتی برمن رای مشابهی صادر کرده بود، اما مخالفت دانشگاه با رای صادرشده کار را به دادگاه قانون اساسی آلمان در شهر کارلسروهه کشاند که البته در نهایت دستاورد چندانی برای دانشگاه به همراه نداشت.

شهریه دانشجویی از ترم زمستانی (۲۰۱۳/۲۰۱۴) قرار است در ایالت بایرن آلمان نیز حذف شود. با این حساب تنها ایالتی که پرداخت شهریه در آن کماکان پابرجاست، ایالت نیدرزاکسن خواهد بود. کارشناسان آموزشی معتقدند، رای دادگاه قانون اساسی آلمان درباره شهریه دانشجویی می‌تواند زمینه تجدید نظر سیاستمداران حاکم در ایالت نیدرزاکسن را نیز فراهم سازد.