طرح جدید بشار اسد برای حل بحران سوریه

یک روزنامه لبنانی از طرح تازه‌ای خبر داد که رئیس‌جمهور سوریه برای حل بحران کشورش ارائه خواهد کرد. به نظر می‌رسد قائم مقام وزارت خارجه سوریه برای در میان گذاشتن این طرح با مقامات جمهوری اسلامی به تهران سفر کرده باشد.
 

روز شنبه (۵ ژانویه/ ۱۶دی) روزنامه لبنانی ‌"الاخبار" که از رسانه‌های هوادار حکومت سوریه محسوب می‌شود، بخش‌هایی از طرح تازه بشار اسد را منتشر کرد که قرار است به زودی توسط وی با مخالفان در میان گذاشته شود. در همین روز "سانا"، خبرگزاری رسمی سوریه، گزارش داد که اسد روز یکشنبه درباره آخرین تحولات سوریه و منطقه سخن خواهد گفت.

 
با وجود انتشار بخش‌هایی از این طرح، هنوز مشخص نیست طرح یادشده چه زمانی قرار است رسما توسط حکومت سوریه منتشر شود. به نوشته الاخبار، بر اساس این طرح تازه بشار اسد در سال ۲۰۱۴ در کنار دیگر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای به دست گرفتن سکان هدایت کشور کاندیدا خواهد شد.
 
برخی جزئیات طرح و موانع پیش‌رو
 
برقراری آتش‌بس بین طرف‌های درگیر، حضور ناظران بین‌المللی در سوریه جهت نظارت بر اجرای درست آتش‌بس، تشکیل مجلس موسسان برای اصلاح قانون اساسی، تشکیل دولت وحدت ملی و برگزاری انتخابات پارلمانی با نظارت بین‌المللی از دیگر مفاد طرح یادشده است.
 
اما اگر موارد منتشر شده مهمترین بخش‌های این طرح باشد، مشخص نیست که این طرح بتواند رضایت مخالفان را نیز جلب کند. زمان برگزاری انتخابات در سال ۲۰۱۴ و بر قدرت ماندن بشار اسد از مهمترین موانعی هستند که بر سر راه عملی شدن این پیشنهاد وجود دارند. مخالفان نیز نیروهای یکپارچه‌ای نیستند و امکان متقاعد کردن همه آنها با توجه به شرایط وخیم سوریه دشوار به نظر می‌رسد است.
 
پیش‌بینی شده است که دولت وحدت ملی متشکل از مخالفان، نیروهای مستقل و اعضای حزب بعث با تعداد برابر تشکیل شود. نخست وزیر نیز از میان نیروهای مستقل انتخاب خواهد شد. با این حال سوریه همچنان اسد را به عنوان رئیس‌جمهور در راس قدرت خواهد داشت.
 
با فرض موافقت تشکیل دولت زیر نظر بشار اسد، انتخاب نیروهای مستقل نیز بسیار دشوار خواهد بود. در شرایط دو قطبی فعلی، جامعه به دو پاره موافقان و مخالفان حکومت تبدیل شده است. مشخص نیست که منظور از جریانات مستقل چه گروه‌ها و احزابی خواهند بود.
 
دیدار در تهران از راه مسکو
 
روز شنبه (۵ ژانویه/ ۱۶ دی) فیصل مقداد، قائم مقام وزیر خارجه سوریه، با علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در تهران دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران ـ ایسنا ـ فیصل مقداد گزارشی در مورد سفر اخیر خود به مسکو و همچنین دیدار با اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب برای حل بحران سوریه، به طرف ایرانی ارائه کرد.
 
به نظر می‌رسد این مقام سوری در پی گزارش طرح جدید بشار اسد به مقامات کرملین، حکومت ایران را نیز در جریان این اخبار و آخرین تحولات سوریه قرار داده است. ایران مهمترین و اصلی‌ترین حامی حکومت بشار اسد محسوب می‌شود.
 
وزیر امور خارجه دولت دهم در این دیدار بر حمایت جمهوری اسلامی از حکومت سوریه تاکید کرد و افزود که تهران با هرگونه دخالت خارجی در امور این کشور مخالف است. وی تصریح کرد که با توجه به آمادگی دولت سوریه برای گفت‌وگو، ‪"‬مسئولیت ادامه بحران" در این کشور بر عهده طرف‌هایی است که با گفت‌وگو و راه‌حل سیاسی مخالفت می‌کنند.
 
این سخنان در حالی ابراز می‌شود که بر اساس تازه‌ترین گزارش سازمان ملل از شروع اعتراض‌ها در سوریه (مارس ۲۰۱۱) نزدیک به ۶۰ هزار نفر کشته شده‌اند. اعتراض‌ها در ماه‌های ابتدایی به صورت مسالمت‌آمیز دنبال می‌شد اما دولت سوریه با استفاده از نیروهای نظامی به سرکوب مخالفان پرداخت.
 
با افزایش سرکوب‌ها بخش‌های جدا شده از ارتش سوریه و همچنین برخی گروه‌های مسلح مخالف دولت دست به اقدامات نظامی متقابل زدند. در پی این اقدامات بخش‌هایی از سوریه از کنترل دولت خارج شده و درگیری‌ها به اطراف دمشق رسیده است. با این حال به باور ناظران سیاسی به نظر نمی‌رسد دو طرف توان این را داشته باشند که از طریق اقدام نظامی موفقیت مورد نظر خود را کسب کنند.