خودروسازی ایران در سراشیبی پر پیچ و خم بحران
تولید خودرو در ایران نصف شده، وعدههای حمایت دولت از این صنایع عملی نشده و عراق واردات خودروهای ایرانی را متوقف کرده است. این بحران، به دیگر واحدهای تولیدی از جمله قطعهسازان نیز سرایت کرده است.
پس از بینتیجه ماندن رایزنیهای اعضای کمیسیون صنایع مجلس و نمایندگان خودروسازان قرار است طرح تحقیق و تفحص از این صنایع هفتهی آینده به رای گذاشته شود.
ظاهرا اکثریت اعضای کمیسیون توضیح خودروسازان درباره علت شدت گرفتن اوضاع بحرانی این بخش، از جمله کاهش تولید، افزایش قیمت، عدم فروش مستقیم و بدهی به قطعهسازان را قانع کننده نیافتهاند.
«توضیح ناکافی خودروسازان»
پس از کاهش پنجاه درصدی تولید در دو کارخانه اصلی تولید و مونتاژ خودروی ایران دولت از ابتدای شهریور ماه وعده داد با یک کمک هزار میلیارد تومانی کسری نقدینگی این صنایع را جبران کند. این وعده تاکنون عملی نشده است.
سایت خبری فرارو چهارشنبه ۱۳ دی ماه نوشت، "تخصیص ارز مبادلهای به وارد کنندگان قطعات، توافق وزارت صنعت، نفت و بانک مرکزی مبنی بر اختصاص بخشی از درآمدهای نفتی به این صنعت و در نهایت تحویل مواد اولیه به قیمت پایینتر به خودروسازان" از جمله راهکارها و وعدههایی بوده که در این مدت از سوی دولت مطرح شده است.
بحران به واحدهای تولیدی قطعهساز نیز سرایت کرده است
علی علیلو، عضو کمیسیون صنایع ۱۳ دی به فرارو گفت که خودروسازان در نشست مشترک با اعضای این کمیسیون به هیچ کدام از پرسشها در مورد مشکلات مورد ادعای این بخش، از جمله افزایش بهای مواد اولیه مانند فولاد، مس و لاستیک "جواب منطقی ندادند".
توقف صادرات خودرو به عراق
علیلو با اشاره به تفاوت زیاد قیمت خودرو در فروش کارخانهای و بازار میگوید خودروسازان در مورد این مسئله و متوقف کردن فروش کارخانهای و عرضه خودرو در بازار نیز توضیح قانعکنندهای به نمایندگان ندادهاند.
به گفتهی عضو کمیسیون صنایع یکی دیگر از محورهای طرح تحقیق و تفحص "بحث کیفیسازی است که در مجلس هشتم به عنوان یک قانون تصویب شد ولی عملا اجرا نمیشود. همچنین اجراهای استانداردهای ناقص در تولید خودرو است که باعث نارضایتی مصرفکنندگان شده است".
ظاهرا همین بیتوجهی به کیفیت، یکی از علتهای از دست رفتن بزرگترین بازار خودروهای ایرانی در خارج از کشور بوده است. منابع خبری سه شنبه ۱۲ دی از قول وزارت بازرگانی عراق گزارش دادند این کشور واردات خودرو از ایران را متوقف کرده و به جای آن از شرکتهای معتبر جهان مانند نیسان و تویوتا خودرو میخرد.
عراق از سال ۲۰۰۸ میلادی از طریق وزارت بازرگانی این کشور خودروهای ساخت یا مونتاژ ایران، از جمله پراید، سمند، پژو و روآ را وارد میکرده است. سایت خبری "دیپلماسی ایرانی" به نقل از بیانیه وزارت بازرگانی عراق علت توقف واردات را آلاینده بودن خودروهای ساخت ایران عنوان میکند.
از دست رفتن ۹۹ درصد صادرات خودرو
مسئولان عراقی میگویند قصد دارند خودروهایی را وارد کنند که موتورهای آنها با سوخت مصرفی در عراق، سازگار باشند یا تولید کنندگان بتوانند آنها را مطابق با این نیاز تغییر دهند.
سایت "عصرایران" ۱۳ دی به نقل از عدنان الشریفی مدیرکل شرکت بازرگانی خودرو وابسته به وزارت بازرگانی عراق نوشت: «خودروسازان کرهای و ژاپنی ۹۷ درصد از درخواستها و ملاحظات فنی مورد نظر وزارت بازرگانی عراق در زمینه تولید خودروها و صادرات آنها به عراق را برآورده کردهاند.»
جمهوری اسلامی در حالی بازار خودرو در عراق را از دست میدهد که مطابق آمار رسمی گمرک در ۹ ماهه نخست سال جاری اندکی بیش از ۴۴ هزار خودرو به ارزش حدود ۲۵۲ میلیون دلار به این کشور صادر کرده بود.
روزنامه شرق در گزارشی که ۱۳ دی منتشر شد نوشت خودروهای صادر شده به عراق در مدت زمان یاد شده "نزدیک به ۹۹ درصد از مجموع صادرات خودرو سواری ایران به جهان" بوده است.
ناکامیهای خودروسازان و تقدیر دولت
همزمان با این تحولات مدیران دو خودروساز بزرگ ایران (ایران خودرو و سایپا) در نشست هیئت دولت شرکت کردند تا آنگونه که وزیر صنعت، معدن و تجارت میگوید در مورد مسائل و مشکلات این بحش با اعضای کابینه محمود احمدینژاد رایزنی کنند.
به گزارش خبرگزاری مهر مهدی غضنفری در پایان جلسه امروز (چهارشنبه ۱۳ دی) هیئت دولت در جمع خبرنگاران گفت: «خودروسازان درباره برخی مشکلات در موضوع تأمین ارز، سرمایه در گردش و قیمت گذاری مطالبی بیان کردند که هیأت دولت نیز از خودروسازان به علت حفظ تولید و اشتغال و همچنین توجه به امر صادرات تقدیر کرد.»
تقدیر دولت از خودروسازان در حالی انجام میشود که گزارشهای متفاوتی حکایت از آن دارد که "تولید و اشتغال و صادرات" در این بخش با شدیدترین بحران تاریخ خودروسازی در ایران روبروست.
خبرگزاری ایلنا ۱۳ دی ماه نوشت: «به تبع کاهش ظرفیت تولید خودروسازان، علاوه بر تهدید امنیت شغلی قریب به ده هزار کارگر خودروسازیها به طور مستقیم، قطعهسازیها نیز در قزوین، تهران، اهواز، اراک، زنجان و... یکی بعد از دیگری تعطیل و کارگرانشان به خیل بیکاران افزوده میشوند.»
به گزارش خبرگزاری ایلنا در بسیاری از واحدهای قطعهسازی که به علت کاهش سفارش هنوز ورشکسته نشدهاند پرداخت دستمزد کارگران به علت بدحسابی خودروسازان با مشکل جدی روبروست. این گزارش پیشبینی میکند: «فروپاشی صنعت خودرو دومینووار خواهد بود.»
