حمایت یک مقام دولتی از اعمال محدودیت برای صدور گذرنامه زنان زیر ۴۰سال

معاون امور خانواده مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری ایران گفته است که دختران نیز مانند زنان که حتی تا سن پنجاه سالگی باید با اجازه همسر گذرنامه بگیرند، باید از پدر خود اجازه دریافت کنند.

زهرا سجادی به خبرگزاری ایسنا گفته است که در موارد متعدد در اسلام مانند ازدواج، پدر بر دختر ولایت دارد «اما قانونی تصویب می‌شود که همین دختر بدون اذن ولی می‌تواند از کشور خارج شود و چنین قانونی اجازه شرع ندارد.»

 

اشاره این مقام دولتی به قانون فعلی گذرنامه ایران است که تمام افراد زیر ۱۸ سال برای دریافت گذرنامه به اجازه رسمی ولی (پدر) یا قیم خود نیاز دارند و زنان متاهل نیز برای دریافت گذرنامه به اجازه همسر یا حاکم شرع نیاز دارند.
 
ماه گذشته کمیسیون امنیت ملی مجلس ماده‌ای از لایحه گذرنامه را تصویب کرد که صدور گذرنامه زنان مجرد زیر ۴۰ سال به موافقت «ولی قهری» یا «حکم حاکم شرع» مشروط شد.
 
طبق قانون مدنی ایران ولی قهری، شخصی است که به حکم قانون تعیین می‌شود و ولایت او بر یک فرد، اختیاری نیست بلکه امری اجباری است.  از طرف دیگر، بر اساس ماده ۱۵ قانون حمایت از خانواده ولایت قهری تنها برای «طفل صغیر» درنظر گرفته می‌شود.
 
به گفته زهرا سجادی، معاون مرکز زنان نهاد ریاست جمهوری اگر دختران از ۴۰ سالگی عقلشان کامل شده و می‌تواند خودش برای خروج از کشور تصمیم بگیرد، اما دختران زیر ۴۰ سال از نظر شرعی نیز مجاز نیستند که بدون اذن ولی گذرنامه دریافت و از کشور خارج شوند.
 
این تغییرات احتمالی در قوانین صدور گذرنامه، انتقادهای فعالان حقوق زنان و همچنین چهره‌های نزدیک به حاکمیت را نیز برانگیخته است.
 
در واکنش به تصویب این ماده از لایحه در کمیسیون امنیت ملی مجلس، دبیرکل یکی از گروه‌های نزدیک به حکومت به نام «جامعه فاطمیون»، این طرح را «تبعیض‌آمیز» و «بدون توجیه» و از «اصل و بنیان نادرست» دانسته است.
 
به گفته طاهره رحیمی، بر اساس قانون فعلی، دختر زمانی که عاقل، بالغ و رشیده شود مسئول اعمال خود است اما لازم است نمایندگان مجلس «به جای تصمیم‌گیری‌های شتابزده، تدابیری بیندیشند که زنان بی‌سرپرست نباشند.»
 
او تاکید کرده است که بهتر است با انجام کارهای فرهنگی مشکلات جامعه حل شود و فساد عده‌ کمی باعث نشود برای همه دختران یک نسخه واحد بپیچند و به دست کسانی که او «ضد انقلاب» نامیده نیز بهانه برای زیر سوال بردن قوانین اسلامی داده نشود.
 
در همین حال چند روز پیش یک عضو فراکسیون زنان مجلس گفته بود که این فراکسیون پیشنهاد کرده در لایحه گذرنامه، زنان زیر ۴۰ سال در صورتی که «رشیده» باشند اجازه خروج از کشور پیدا کنند.
 
تعریف صفت «رشیده» در فقه شیعه متنوع بوده اما به طور کلی این صفت به دختری گفته می‌شود که «مصلحت خود را تشخیص می‌دهد، می‌تواند امورات خود را اداره کند، بیم آن نمی‌رود که فریب بخورد، صلاح و خیر و شر خود را تشخیص بدهد، مصلحت و مفسده را درک کرده و تحت تاثیر احساسات قرار نگیرد.»
 
لاله افتخاری گفته بود که فراکسیون زنان مجلس معتقد است نباید به صورت مطلق به هر کسی اجازه خروج از کشور داد که تبعات داشته باشد و نه اینکه به صورت مطلق جلوی خروج همه گرفته شود و در صورت احراز رشیده بودن، باید این اجازه داده شود.