اسرائیل آیا ناگزیر از پذیرش آتش بس در غزه شده است؟

بنیامین نتانیاهو و بان کی مون دبیرکل سازمان ملل

تقریبا همه نشانها حکایت از آن دارد که ادامه حمله اسرائیل به غزه به سود بنیامین نتانیاهو تمام نخواهد شد، چه رسد به حمله زمینی که همه کشورها، از جمله نزدیک ترین حامی اسرائیل، ایالات متحده مخالف آن اند.

ادامه خشونت، و ادامه کشتار غیرنظامیان به معنای یک فاجعه است. واکنشهای جهانی، حداقل در خارج آمریکا، که تاکنون نشان داده شده، به شدت به زیان اسرائیل بوده و افکار عمومی دارد هرچه بیشتر منتقد اسرائیل می شود. در چنین فضایی اسرائیل، ظاهرا جز تن دادن به آتش بس چاره دیگری در پیش ندارد.

حملات هوایی اسرائیل به غزه شاید حماس را ازنگاه نظامی تضعیف کرده باشد؛ و این گروه احمد جعبری، یکی از بزرگترین فرماندهان خود را ازدست داد؛ اما از نگاه سیاسی حماس در این کشمکش پیروز ظاهر شد، محبوبیت این جنبش، به دلیل مقاومت و ایستادگی آن در برابر اسرائیل، نه تنها در داخل غزه بلکه در کشورهای عربی نیز بیشتر شده وحمایت آنها را با خود دارد. این جنبش نشان داد که برغم محاصره غزه، نیروی خود را همچنان حفظ کرده، و اسلحه پیشرفته تر نیز بدست آورده است.

نوار ویدیویی را که حماس (سه شنبه، بیستم نوامبر) پس از صحبتهای محمد الضیف فرمانده گردانهای عزالدین القسام شاخه نظامی خود، نشان داد، حکایت از آن دارد که اسلحه و موشکهای ضد تانک نیز بدست آورده است. دراین ویدیو دیده می شود که جنگجویان حماس تانکهای پیشرفته از نوع مرکافای اسرائیل را هدف قرار داده و منهدم می کنند.

این درست است که کشورهای عربی هنوز نتوانسته اند یک موضع متحد وجدی در برابر اسرائیل اتخاذ کنند، دستکم مثلا خواستار توقف عادی سازی روابط با دولت یهودیان شوند؛ اما این کشورها همه از اقدام دولت مصر برای فراخواندن سفیر خود از اسرائیل حمایت کردند، و وزیران خارجه عرب که روز سه شنبه (بیستم نوامبر) به غزه سفر کردند، مجددا پشتیبانی خود را از موضع قاهره اعلام نمودند.

سفر این هئیت و پیش از آن سفر نخست وزیر مصر وامیر قطر به غزه، نشانه ی از یک تحول در موضع کشورهای عربی نسبت به رابطه با اسرائیل و آمریکا، و نشانه جدی از یک تحول بزرگ در مصر است که آمریکا به خوبی آن را درک کرده.

چنین دیدارهای درگذشته اصلا امکان پذیر نبود و حماس، بیشترین استفاده سیاسی و تبلیغاتی را از این دیدارها کرد تا حمایت هرچه بیشتر افکار عمومی جهانی را به سود خود جلب کند.

وزیران خارجه کشورهای عربی، درنشست اضطراری خود درقاهره، توافق کردند، که در روند صلح به بن بست رسیده با اسرائیل تجدید نظر کنند. این می تواند یک تهدیدی قلمداد شود، و گام بعدی اعراب شاید، به تعلیق درآوردن روابط با اسرائیل یا متوقف کردن تلاش ها برای عادی سازی روابط با این کشور باشد.

این هم برای اسرائیل و هم برای آمریکا که به شدت علاقمند است اسرائیل دوستانی درکنارخود پیدا کند، نگران کننده است.

آمریکا می داند با تحولی که با قدرت گرفتن اسلامگراها در مصر به وجود آمده، دولت این کشور نمی تواند،مانند رژیم مبارک برحماس فشارآورد. فشار آوردن برحماس به معنای نادیده گرفتن افکارعمومی در مصر و جهان عرب است که پس از بهارعرب دچار تغییر اساسی شده. حوادث اخیر در مصر به خوبی نشان داد که نادید گرفتن افکار عمومی به چه قیمتی برای اخوانیهای حاکم درمصر تمام می شود.