تلاش برای کنترل بازار ارز با روشهای پلیسی
در ایران پلیس و نیروهای امنیتی برای بازگرداندن آرامش به بازار ارز وارد عمل شدند. رئیس دولت دهم "دستور ویژهای" برای برخورد با "اخلالگران" صادر کرده و جانشین فرمانده پلیس ایران از "برخورد با متخلفان" خبر داده است.
انتقادها به عملکرد دولت محمود احمدینژاد در کنترل بازار ارز و سکه، رئیس دولت دهم را به واکنش واداشت. خبرگزاری مهر روز سهشنبه (۲ اکتبر/ ۱۱ مهر) به نقل از وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت جمهوری اسلامی نوشت: «رئیس جمهور دیشب دستورات لازم را برای برخورد با اخلاگران بازار ارز و سکه صادر کرده است».
مهدی غضنفری، "اطلاعرسانی و فرهنگسازی" و "برخورد با سر شاخههایی که به طور عمد در بازار اخلال ایجاد میکنند" را دو ابزار دولت برای مهار افزایش افسار گسیختهی بهار ارز در ایران معرفی کرد.
جانشین فرمانده پلیس ایران نیز روز سهشنبه اعلام کرد که "برخورد با متخلفان ارزی" در دستور کار پلیس قرار دارد «اما در زمان مقتضی اطلاعرسانیهای لازم در این مورد انجام میشود». احمدرضا رادان "عملیاتهای" در حال انجام را دلیل سکوت خبری در این مورد دانسته است.
غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضائیه و دادستان کل کشور، نیز روز دوشنبه در نشستی خبری از لزوم برخورد نیروهای امنیتی با "اخلالگران" بازار ارز سخن رانده بود.
از سوی دیگر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از "دستگیری تعدادی در ارتباط با نوسانات ارزی" خبر داده است. ایسنا این خبر را روز سهشنبه به نقل از رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی منتشر کرد. محمدعلی پورمختار بررسیهای این کمیسیون در مورد پروندههای اقتصادی و دستاندرکاران اخلال در بازار ارز تا دو هفتهی دیگر مشخص میشود.
حملات شدید به رئیس دولت دهم
سیاستهای دولت دهم در قبال بازار ارز مدتهاست که با انتقاد شدید روبروست. برخی حتی بر این عقیدهاند که دولت محمود احمدینژاد بهای ارز را تعمدا بالا نگه میدارد تا با درآمد حاصل از آن کسری بودجه و کاستیهای مالی خود در پرداخت یارانههای نقدی را جبران کند.
روز سهشنبه یادداشتی در خبرگزاری فارس منتشر شد که در آن در احمدینژاد پرسیده شده "آقای رئیسجمهور! دلار چند هزار تومان شود ماجرا پایان مییابد؟". خبرگزاری فارس نوشته است: «هنوز یادمان نرفته که یک سال پیش در چنین روزهایی آقای رئیس جمهور در جمع مردم همدان گفته بود، الان یک دلار آمریکا ۹۰۰ تومان هم نمیارزد، حال چه شده که قیمت دلار به ۳۵۰۰ تومان رسیده ولی صدایی از دولت به گوش نمیرسد».
محمود احمدینژاد خود بارها نوسانات شدید بهای ارز را به فعالیت "اخلالگران" در بازار نسبت داده و تأکید کرده که ذخایر ارزی جمهوری اسلامی در حدی است که تمام نیازهای ایران، تمام واردات و مسافرتها بدون مشکل برطرف شوند.
این در حالی است که ارائهی ارز دولتی به مسافران خارج از کشور مدتی است متوقف شده و حتی دانشجویان برای دریافت ارز ارزانقیمت با مشکل روبرو شدهاند.
مدیر کل اقتصادی خبرگزاری فارس در نوشته خود از "نشانههای زیادی" یاد میکند که «در دولت جریانهایی وجود دارند که بر خلاف رویه اصولی دولت حرکت میکنند و با در پیش گرفتن سیاستهای غلط (به عمد یا غیرعمد) چنین التهابی را در بازار ارز ایجاد می کنند».
یادداشت خبرگزاری فارس نیز مانند همه چهرههایی که نوسانات ارزی را به "اخلالگران" نسبت میدهند، توضیح بیشتری در مورد "نشانهها" و "جریانها" نداده است.
یحیی آل اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی تهران، نیز از جمله دیگر شخصیتهایی است که خواستار محاکمه "اخلالگران" شده است. وی که وزیر بازرگانی کابینه هاشمی رفسنجانی و خاتمی بود، گفته است: «فردی که قدرت اداره شرایط بحران را ندارد، نباید همچنان بر سر کار خود مشغول باشد و متخلفان اقتصادی باید در دادگاه نظامی محاکمه شوند.»
به اعتقاد آل اسحاق «موشک به وسط میدان ارزی خورده است». وی این پرسش را مطرح کرده که «چرا شورای [عالی] امنیت [ملی] تشکیل جلسه نمیدهد؟»
حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان چاپ تهران، نیز بار دیگر در یادداشتی از «دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی» خواست برای شناسایی "اخلالگران" اقدام کنند.
"نمایندهی ولی فقیه" در کیهان از مسئولان دستگاههای اقتصادی ایران توضیح خواسته که چرا «از آغاز سال جاری تاکنون دهها میلیارد دلار برای ورود کالا اختصاص یافته ولی بسیاری از کالاهای یاد شده وارد کشور نشده است؟»
"مردم دلار خرید و فروش نکنند"
از سوی دیگر رضا فاطمی امین، معاون وزیر صنعت، تجارت و بازرگانی کابینه احمدینژاد، از مردم خواست تا «با خرید و فروش دلار ارزش پول ملی را به خطر نیندازند». به اعتقاد فاطمی امین «وقتی دشمنان با ما بازی میکنند، نباید ما در زمین آنها بازی کنیم و به خودمان گل بزنیم».
وی گفته که اگر پولی داشت در تولید سرمایهگذاری میکرد «چرا که فرصتهای سرمایهگذاری زیادی در این کشور [ایران] از ۲۰۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیارد تومان وجود دارد که بسیار هم سودآورند». او هم به "فرصت"های موجود اشارهای نکرده است.
ارزش پول ملی ایران در ماههای گذشته به شدت کاهش یافته است. ریال تنها در روز دوشنبه ۱۵ درصد از ارزش خود در برابر دلار آمریکا را از دست داد.
دولت آمریکا کاهش شدید ارزش پول ملی ایران را نشان تأثیرگذاری تحریمهای بینالمللی میداند. توقف خرید نفت ایران از سوی اتحادیهی اروپا، مشکلات ایران در بیمه نفتکشهای حامل نفت صادراتی و تحریمهای بینالمللی علیه سیستم مالی و بانکی ایران که دریافت پول نفت فروختهشده را با مشکل مواجه کرده، از جمله مشکلاتی هستند که جمهوری اسلامی با آنها روبروست.