برای اولین بار, انتشار نقشه جغرافیایی ایران اثر کاتب چلبی
رأی دهید
به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی پارسینه، کاتب چلبی (۱۶۰۹- ۱۶۵۷) (به ترکی: Kâtip Çelebi)، لقب مصطفی بن عبدالله یکی از مشاهیر و علمای بزرگ قرن هفدهم میلادی است. وی در استانبول به دنیا آمد و نزد علما و ادبای عثمانی تعلیم یافت. پس از مدتی از یک استاد اروپایی که دین اسلام را پذیرفته و برای یادگیری زبان ترکی و زبانهای شرقی به استانبول آمده بود، علوم ریاضی و جغرافیا را فرا گرفت و با استعدادی که در وجود خود داشت، در مدت کوتاهی مایه افتخار عثمانیان گردید. کاتب چلبی که به وظایف مهمی در باب‌عالی اشتغال داشت و در سفرهای جنگی زیادی نیز شرکت جسته بود، به مناسبت شغل خود با لقب «کاتب چلبی» و «حاج خلیفه» شهرت یافت.
او از اولین نویسندگان عثمانی است که از آگاهی خوبی نسبت به اروپا برخوردار بود. وی بر خلاف معاصرین خود، هنگام کسب این اطلاعات، قدردانی و احترام خود را به نمایش می‌گذارد و آرزو می‌کند که مهم‌ترین اطلاعات و تجربیات جهان خود و دیگران را به بنیه خود بیافزاید.
کاتب چلبی آثار زیادی تألیف نموده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به «کشف الظنون»، «تقویم التاریخ»، «تحفه الکبار فی اسفارالبحار» اشاره کرد. وی علاوه بر زبان مادری خود ترکی، با زبانهای عربی، فارسی و لاتینی نیز آشنا بود.
به گزارش پارسینه، یکی از کتب کاتب چلبی با عنوان «جهان نـُما» (Cihannüma)، اثری است که تمامی اطلاعات جغرافیایی آن زمان را در خود جای داده است. این کتاب در دو نوبت مجزا نگارش یافته است و با عنوان جهان‌نمای اول و جهان‌نمای دوم شناخته میشود. اطلاعات درج شده در این اثر، نه تنها از سیاحان و جغرافی‌دانان مسلمان، بلکه از نویسندگان اروپایی مانند گ. مرکاتور و ل. هوندیوس و از آثار اورتلیوس و کلووریوس نیز بدست آمده است. در این اثر، برای هر سرزمین در باره نام، موقعیت و اوضاع جغرافیایی، مراکز اداری و شهرهای عمده، راه‌ها و منازل، تأسیسات و بنا‌ها و تاریخ شهر‌ها، اطلاعاتی آورده شده است. یکی از نکات بارز جهان‌نما تصاویر و نقشه‌های آن است. جهان‌نما را نخستین تلاش علمی برای مقایسه اطلاعات متون جغرافیایی اروپایی با متون جغرافیایی اسلامی دانسته اند و گفته‌اند که تا آن زمان در اروپا چنین کاری صورت نگرفته بود.
به گزارش پارسینه به نقل از دائرة‌المعارف اسلامی، در ایران دو نسخه از جهان‌نمای دوم وجود دارد: نسخه خطی جهان‌نما به ترکی، در ۲۶۷ برگ، که در بخش نسخ خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی به شماره نسخه ش ۶۸۸ نگهداری میشود و ترجمه‌ٔ جهان‌نما به فارسی که محمد چارمحالی آن را در ۱۲۱۴ به فرمان آقامحمد خان‌قاجار (متوفی ۱۲۱۱) انجام داده و در ۸۲۱ صفحه، به شماره ۲۷۰۹، در بخش نسخ خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است. نسخه‌ای از جهان‌نمای اول نیز در کتابخانه آیت‌اللّه نجفی مرعشی در قم و نسخه‌ای در کتابخانه ملی تبریز (چاپ قسطنطنیه در ۱۱۴۵) موجود است.
در بخش دوم جهان‌نما، از فصل بیست‌وچهارم مطالب درباره ایران آغاز میشود و تا فصل سی‌‌و‌دوم ادامه می‌یابد.
تصویر زیر، نسخه‌ای از نقشهٔ کاتب چلبی است که وی با دقت و جزئیات فراوان، از جغرافیای ایران (در دورهٔ صفوی) ترسیم کرده است. در این نقشه که برای اولین بار در فضای وب فارسی‌زبان منتشر میشود، شهر‌ها و روستاهای مختلف ایران‌زمین مانند طهران، قم، اصفهان، شیراز، مشهد (با عنوان «مشهد امام رضا») و نیز دریا‌های ایران با عناوین «بحر خزر» و «بحر فارس» و همین‌طور جزیرهٔ بحرین مشخص شده‌اند.
مانفرد - ایران - ایران
از اون حرفا:..........فتوشاپه
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 11:57
ukguy4u - لندن - بریتانیا
من موندم اینا چطور دریای خزر و خلیج فارس رو اینطور دقیق کشیدن اون موقع که ماهواره نبود!
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 12:16
bayat300 - همدان - ایران
جالبه خلیج فارس را بصره کورفزی نوشته یا خلیج بصره قسمت های شمال خلیج فارس را هم عربستان فارس نوشته کمی دقت کنید می توانید بخوانید
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 13:17
nerse - اهواز - ایران
زمانی همه کشورهای مهم جهان نگاهشون به ایران و ایرانی بود الان با برگزاری نشست غیر متعهدها آبروی خودمون و با این دوستان گدا گشنه جهان بردیم. حالا هی بگید سیاه نمایی نکنید. خو لامصب مگه غیر سیاهی چیزی هم باقی گذاشتین؟
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 12:59
brother - لندن - انگلیس
به زودی همه این کشورها به ایران بر گردانده خواهند شد درود بر ایران اتمی
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 14:22
هومان سام - هانوفر - آلمان
اعتراض به نامه دانا روهاراباکر نماینده کنگره آمریکا در حمایت از جدایی آذربایجان از ایران . ما امضاکنندگان زیر شدیدا به حمایت نماینده کنگره، روهاراباکر، از جدایی آذربایجان از ایران اعتراض می‌کنیم. ما خواهان اعلام موضع روشن وزیر امور خارجه آمریکا، هیلاری کلینتون که در نامه روهاراباکر مورد خطاب قرار گرفته است و همچنین اعلام موضع میت رامنی، نامزد جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، در رابطه با تعهد خود به تمامیت ارضی ایران هستیم. https://www.gopetition.com/petitions/protesting-congressman-dana-rohrabacher%E2%80%99s-support-for.html
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 13:29
ukguy4u - لندن - بریتانیا
منظورش از عراق عجم هم اراک فعلیه!
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 20:41
asgharsibil - هایدلبرگ - آلمان
به به قربون ایرونه خودمون بریم، ببین چه عظمتی داره، خاک تو سرمون
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 20:53
parvaz 1 - پلیموس - انگلیس
هومان-سام ٫ دوست عزیز به مساله خیلی مهمی اشاره کردید، درود بر شما، من دیروز روی سایت بالاترین دیدم و امضا کردم، حداقل کاریست که ما خارج نشینها میتونیم انجام بدیم
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 21:04
brother - لندن - انگلیس
سام - خوشم اومد هنوز مقداری از غیرت بچه های جبهه در تو هست ولی سعی کن برگردی به اغوش نظام ، دیر نشده، ما ۲۰ سال تو غرب هستیم و خیلی بهتر از تو چشم ابی های نامرد را میشناسیم
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 21:22
Labe karoon - اهواز - ایران
از زمانی که حکومت به تهران انتقال یافته کشور پسرفت داشته.
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 22:11
barfoburan - ژوهانسبورگ - آفریقای جنوبی
این کتاب جعلیه هــــــدف دارند از انتشارش جالبه مقیاس ها را هم در کنار عکس آخر نوشته اند ترک های عثمانی هیچ چیزی نداشته اند میخواهند برای خودشان تاریخ درست کنند و دانشمندان زورکی مثل مولانا و دیگران را که میخواهند از ما بدزدند
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 22:06
mnbbi - کیف - اکراین
به نظر من جعلیه. به علت دقت نسبتا بالای نقشه و ریزبینی طول و عرض دریاها به احتمال زیاد جدید کشیده شده. دوستایی که علاقمندان می‌تونن نقشه‌های قدیمی و مستند را با نقشه‌های امروزی مقایسه کنن
چهارشنبه 8 شهريور 1391 - 23:13
نرمینا - میناب - ایران
این واقعی هستش!
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 00:06
gara bag - ریس ویک - هلند
آخه تو تو آفریکا نشستی داری از تاریخ صحبت میکنی. ترکها آنقدر تاریخ و سرزمین دارند عزیز تو حالا حرص نخور.از چین تا بالکان یعنی همان بوسنی.ترکها تنها قومی هستند که تو دنیا بیشتر از ۱۵۰ حکومت و امپایر داشتند. شما آنقدر چشم تنک هستید که تاریخ مردمان دیگر را نمیتوانید تحمل کنید.این تاریخ و فرهنگ شماست. دربی تهران، دربی گیلان. با اجازه شما تمام نقشه‌های قدیمی که در ترکیه است حالا با آنها مشکلات کشورهای هم مرز که مشکله مرزی دارند حل میشود.چند تا خدمت شما عرض کنم، کویت و عرق و عربستان.عربستان با بحرین و قطر. چند تا دیگه که اگر خودت خواستی برو تو اینترنت پیدا کن.توهم و خود بزرگ بینی را رضا شاه و این خمینی در ایران باب کردند.آیا تو دنیا یک گشور هست که دوست ایران باشد؟ حالا گلاه‌هات را قاضی کن و درست قضاوت کن.
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 00:25
bavar3 - لیدز - انگلستان
brother تو بیشتر بهت میاد براده باشی نه برادر، تو اگر شرف داری و عاشق نظامی، انگلیس چکار میکنی؟ تو که داری دستشویی و رستورانهای این چشم آبیها را تی میکشی و گدایی 1 پوند میکنی چطوره که دیگران را تشویق به بازگشت به نظام میکنی؟ آخه فقط یه آدم شرافتمند و تحصیلکرده داخل نظامتون به من نشان بده تا من هم تبعیت کنم.
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 01:41
بچه تهرون - تهران - ایران
نمیدونم چرا نوشته‌های بعضی‌‌ها بوی حزب توده رو میده
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 08:12
bidin - گوتنبرگ - سويد
خوبه ما هم اسم اینو به حلبی تغییر بدیم و بگیم حلبی مال ماست تا این عثمانی‌ها بفهمن دزدی کار بدیه. قورباغه- ریس ویک- هلند. حالا تو چرا ناراحتی؟به زور میخواین خودتونو به عثمانی‌ها وصل کنید غافل از اینکه خود اونها دنبال ریشه دارن می‌گردن واسه خودشون
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 08:57
amooojoghdeshakhdar - ونیز - ایتالیا
brother - لندن - انگلیس : خیلی با نمکی به امام :))))
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 10:44
mazarati - بیرمینگهام - انگلستان
bavar3 شما که انقدر از نظام بدت میاد ، این حرفی رو که خودتون میزنید رو عمل کنید بهش آزادی و آزاده اندیشی حق بیان رو فقط رو زبونتون نچرخونید شما حق نداری به آقای brother توهین کنی اگه شما این کارو کنی پس چه فرقی بین تو و یک بسیجی غاصب هست توهین درست نیست قشر شما هیچوقت نمیدونین چی می‌خوای فقط غر میزنید و پرخاش می‌کنید یاد بگیر که توهین نکنی از خودت شروع کن نه اوّل از نظام
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 13:51
baran828 - تهران - ایران
هومان سام - هانوفر - آلمان:منهم امضا کردم عزیز. ممنون از اطلاع رسانیت.
پنجشنبه 9 شهريور 1391 - 15:06
Error404 - فرایبورگ - آلمان
تو امریکا روبات می فرستند مریخ ، ما هنوز اندر خم یک کوچه هستیم !
جمعه 10 شهريور 1391 - 01:40
Cyrusiii - لیدز - انگلستان
عربستان فارس به بخشی از جنوب فارس ما بین بوشهر و لارستان فارس گفت میشده، بندرهای طاهری، و عسلویه تا سواحل نزدیک بندرلنگه که عرب زبان بوده اند. امروز هم در بندرهای، طاهری، دیر، خمیر، عسلویه و کنگ، مردم عرب زبان هستند که بیشتر اهل تسننند. در ۷۰ سال گذشته بیشتره عربهای سنّی کرانه خلیج فارس به کشورهای عربی مهاجرت کرده اند. حاکمان دو تا از امارت‌های آمارت متحده از شیوخ قاسمی عرب بندر لنگه هستند.
جمعه 10 شهريور 1391 - 03:07
anti-US - مونترئال - کانادا
چه عظمتی داشت کشور ما و چه عظمتی میتونست داشته باشه. چقدر حسرت چقدر افسوووووووووووووووسس باید خورد!
شنبه 11 شهريور 1391 - 00:35
felora - تهران - ایران
نسخه‌ای از جهان‌نمای اول نیز در کتابخانه آیت‌اللّه نجفی مرعشی در قم است!!!! آخه به چه درد این ملا میخوره ؟! فقط خمس وزکات به دردشون میخوره تا کار نکرده وزحمت نکشیده، مفت مفت بخورند !!!
شنبه 11 شهريور 1391 - 14:26
چغندر - پاریس - فرانسه
چرا شما اینقدر عقده‌ای هستید به هر چیزی گیر میدید از شام میزنید به شیراز.
دوشنبه 13 شهريور 1391 - 23:42