مماشات با استبداد به بهانه دموکراسی

دموکراسی می خواهد آزادی های مدنی و اجتماعی را به مردم جوامع اهدا کند. دموکراسی می آید تا همگان در سایه آن از حقوق برابر برخوردار باشند فارغ از آنکه چه دینی، اعتقادی و نگرشی دارند، صرف نظر از آنکه به چه زبانی سخن می گویند و در کدام منطقه جغرافیایی ساکن هستند. نا گفته پیداست تا زمینه های ظهور این پدیده انسانی فراهم نشود، جامعه از شر استبداد رنج خواهد برد. حکومت های مستبد معمولاً در جوامعی حق حیات می یابند که مردم را با حکومت کاری نیست به عبارت دیگر وقتی مردم به آگاهی های سیاسی و اجتماعی نرسند و حقوق خود را را مطالبه نکنند، ظهور و بروز دموکراسی برایشان تنها یک رویا خواهد بود، رویایی که هیچ گاه به واقعیت نمی پیوندد. 

                                                               

 
                                                                        دکتر بهروز بهبودی 
 بسیاری از جوامعی که به بلوغ سیاسی و فکری می رسند در پی گرفتن حقوق مسدود شده خود بر می آیند اما از آنجایی که کفه قدرت، سنگین تر است برای تحقق آزادی، خون ها ریخته می شود. نمونه چنین رفتاری در  یک سال گذشته در سوریه قابل مشاهده بوده است. وقتی بشار اسد بر صندلی پدر، در سوریه تکیه زد، به مردم نوید داد که اصلاحاتی در راه است، او در انگلستان درس خوانده و با دنیای مدرن و الزامات آن آشنا بود به همین  دلیل مردم به او اعتماد نمودند، اما او نیز در نهایت به راه پدرش حافظ اسد رفت. مردم که پس از سال ها به ستوه آمده بودند و وعده های داده شده را محقق نیافتند به خیابان ها آمدند و تحقق آن وعده ها را مطالبه کردند. در مقابل حکومت بشار اسد آنها را تروریست و از عاملان بیگانگان بخصوص آمریکا خواند و همین اتهام بهانه مناسبی برای قتل عام به شمار می آمد. اسد پس از کشتن چند هزار نفر در میانه کشتارها و به سبب گسترش موج مخالفت ها و نیز فشار دولت های دیگر، قول انجام اصلاحاتی را داد که باز نتیجه اش به نفع او رقم نخورد. هرچند رفراندم برگزار شده توسط اسد توانست برای مدت کوتاهی اذهان را منحرف سازد، نتیجه آن خشم ها را بیشتر برانگیخت.

نکته جالب آنکه حکومت سوریه در سرکوب مردم همان توجیه دولت جمهوری اسلامی ایران را در وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 داشت. نظام ایران نیز مردم را بازیچه و فریب خورده بیگانگان بخصوص آمریکا خواند و از تریبون های مختلف جنبش اعتراضی سبز را به دریافت کمک های مالی از آمریکا متهم ساخت. اتهام همکاری آمریکا با نهضت های مردمی در حالی از سوی حکومت های مستبد ایران و سوریه به مردم زده می شود که متاسفانه دولت فعلی آمریکا بنا را بر مماشات و انعطاف نهاده و در میدان عمل کاری برای حمایت از جنبش های مردمی به عمل نیاورده است. در واقع حکایت مردم سوریه و ایران حکایت «آش نخورده و دهان سوخته است.»

امروز نه تنها بر خود این حکومت ها بلکه بر مردم دنیا نیز آشکار است که اتهام همکاری آمریکا با نهضت های آزادی خواه مردم ایران و سوریه قصه ای بیش نیست زیرا در صورت وجود چنین حمایتی، بساط مستبدان می بایست تا به امروز برچیده می شد. امروز بیش از یک سال از کشت و کشتار مردم در سوریه می گذرد اما سیاست انعطاف و مماشات باراک اوباما بیشتر از آنکه به مردم آزایخواه کمک کرده باشد آب به آسیاب حکومت های مستبد ریخته و به ماندگاریشان یاری رسانده است.

در نظر من انعطاف بیش از اندازه گاه طرف مقابل را گستاخ تر می سازد و او را با قدرت بیشتر روانه میدان می کند. وقتی دولت اسد می داند دولت های غربی تنها به حرف بسنده می کنند، با داخلی جلوه دادن مشکل موجود به سرکوب بیشتر مردم می پردازد. در این میان هرچند نقش روسیه و چین با حمایت از سوریه در سازمان ملل، در سرکوب مردم انکار ناشدنی و نابخشودنی است، نباید و نمی توان بی ثمر بودن سیاست مماشات و گفتگو را هم در این قتل عام ها از یاد برد. شاید اغراق نباشد اگر بگویم حمایت های منفعت طلبانه روسیه و چین از سوریه یکی از دلایل مهم هدایت کشورهای غربی به گفتگو و مماشات با دولت اسد بوده است.

البته پیش از سوریه این سناریو به شکل مشابه با اختلافاتی جزئی در کشتار مردم ایران به دست نظام جمهوری اسلامی، پس از انتخابات سال 1388 تکرار گردیده بود. در آن زمان در حالیکه مردم ایران نیاز به حمایت های دولت های غربی از جنبش آزادی خواهی خود داشتند، آنها تنها به محکومیت اعمال دولت ایران بسنده نموده و حتی در جهت حل مشکل و باز کردن باب گفتگو کوشش هایی کردند برای مثال باراک اوباما به رهبر ایران نامه نوشت. چنین کاری در میانه مبارزه مردم، بازی با احساسات کسانی بود که به خیابان ها آمده بودند و حق خود را می طلبیدند.     

دولت باراک اوباما باید از خود می پرسید نتیجه مذاکرات غرب بر سر ماجراهای هسته ای ایران تا کنون چه بوده است و به تبع آن نتیجه نامه نگاری به رهبر ایران در میانه اعتراضات مردمی چه می تواند باشد. به نظر من انعطاف دولت دموکرات آمریکا و عدم حمایت قاطعانه و همه جانبه از نهضت های مردمی در ایران و سوریه سرنوشت مردم را در این دو کشور دستخوش نابسامانی کرده است و تاریخ و وجدان های بیدار از آن به عنوان سیاستی نابخشودنی یاد خواهد نمود. سیاست انعطاف و گفتگو با حکومت های مستبد و رها نمودن جانب مردم، بازار جنگ های سرد را نیز دیگربار در دنیا گرم کرده است جوی که به نفع کشورهای دنیا نیست.

سیاست انعطاف در ذات خود دچار تناقض است. این سیاست از یک سو آزادی مردم را به رسمیت می شناسد از سوی دیگر با نوع رفتار خود با دولت های مستبد، همان آزادی به رسمیت شناخته شده را از مردم می گیرد و آنان را در چنگال مستبدان تنها و بی دفاع رها می کند. این سیاست، رئیس جمهور یکی از قدرتمندترین کشورهای دنیا  را به رئیس جمهوری نمایشی تبدیل می سازد که نمی تواند برای احقاق حقوق از دست رفته مردم ستمدیده بخصوص در سوریه و ایران کاری انجام دهد. چنین منظری شایسته کشور بزرگ و قدرتمندی چون آمریکا نمی تواند باشد آمریکا نیازمند تجدید نظر در سیاست های توام با مماشات خود است تا مورد سرزنش مردمی قرار نگیرد که در برابر سرکوب ها بی دفاع رها شده اند. در آن سو جمهوری اسلامی و حزب بعث سوریه نیز باید بدانند که دور سیاست همواره بر مدار مماشات نمی گردد و پافشاری بر سیاست های اشتباه، آتشی را برپا خواهد ساخت که دامان حکومتهای ستمگر را خواهد گرفت . و امید بر آن است که با ادامه روند دموکراسی خواهی در منطقه بزودی شاهد تغییر سیاست مماشات به حمایت از مردم و جنبشهای آزادیخواهانه باشیم.

بهروز بهبودی

1 می 2012 – سن دییگو