شاهکار مجلس: اول تصمیم ، سپس بررسی! پیشنهادهایی برای حذف و ادغام وزارتخانه ها
رأی دهید
شاهکار مجلس: اول تصمیم ، سپس بررسی! پیشنهادهایی برای حذف و ادغام وزارتخانه ها
عصرایران ؛ جعفر محمدی - هر چند مطابق قانون برنامه پنجم توسعه ، می بایست تعداد وزارتخانه ها از 21 وزارت کنونی به عدد 17 تقلیل یابد ، اما با استیضاح وزیر راه و ترابری ، این روند وارد فاز جدیدی شد و رئیس جمهور اعلام داشت که وزارت راه را در یک وزارتخانه زیربنایی ادغام خواهد کرد.سپس علی نیکزاد ، وزیر مسکن و شهرسازی به عنوان سرپرست وزارت راه منصوب شد تا مشخص شود که احمدی نژاد در نظر دارد دو وزارت راه و مسکن را در هم ادغام نماید.از آنجا که ساختار وزارتخانه ها از مسائل مهم و اصلی کشور به شمار می رود و هر گونه اقدام عجولانه یا لجوجانه می تواند صدمات غیرقابل جبرانی را به کشور وارد کند، نکات زیر را متذکر می شویم:1) اصلاً معلوم است مجلسی ها چه کار می کنند؟مجلس از یک طرف دولت را موظف می کند که تعداد وزارتخانه ها را کاهش دهد و در همان حال ، خودش وزارتخانه جدیدی به نام ورزش و جوانان تاسیس می کند!اگر سیاست مجلس کاستن از وزارتخانه هاست ، این وزارت جدید چیست که مصوب کرده و اگر عکس این را می خواهد ، تکلیف به کاستن از تعداد وزارتخانه ها چیست؟همچنین مجلسی ها ، از عدم امکان نظارت مستقیم بر برخی مجموعه ها مانند میراث فرهنگی و گردشگری ناراضی اند (چون این مجموعه ها عنوان وزارت ندارند و از تیغ سوال و استیضاح مجلس مصون اند.) حال به جای آن که این مجموعه ها را نیز تبدیل به وزارت کنند تا بتوانند نظارت نمایند ، دستور داده اند که دولت از تعداد وزارتخانه های کنونی اش هم بکاهد! به نظر می رسد خود مجلسی ها هم دقیقاً نمی دانند چه می خواهند و چه می کنند؟!2 ) کدام وزارتخانه ها نباید ادغام شوند؟در تاریخ جمهوری اسلامی ، برخی ادغام ها موفق و ضروری بوده اند مانند ادغام وزارت سپاه با وزارت دفاع یا ادغام معادن و فلزات و صنایع و صنایع سنگین و نیز ادغام جهاد سازندگی و کشاورزی.اما این بدان معنا نیست که می توان هر وزارتخانه ای را با وزارتخانه دیگر تلفیق کرد و مجموعه بهتری به دست آورد. اگر بناست که حتماً از تعداد وزارخانه ها کاسته شود و تعدادی از آنها نیز در هم ادغام شوند ، نباید وزارتخانه های بزرگ و زیربنایی با یکدیگر ادغام شوند.به عنوان مثال همین وزارت راه و ترابری را در نظر بگیرید که ابتدا گفته شد قرار است در وزارت ارتباطات ادغام شود و بعد مشخص گردید که می خواهند آن را در وزارت مسکن ادغام نمایند؛ وزارت راه از وزارتخانه های زیر بنایی است و ادغام آن با هر مجموعه دیگر ، یعنی فروکاستن از جایگاه استراتژیک این مجموعه و تضعیف عملکردهای آن.همچنین است وزارتخانه هایی مانند کشاورزی ، صنایع ، نفت ، نیرو ، خارجه ، دفاع و ... که ادغام آنها نمی تواند عقلانی باشد.3 ) راهکار کاستن از تعداد وزارتخانه هاچنانچه اصرار بر کاهش تعداد وزارتخانه ها وجود داشته باشد ، صرفاً می توان روی موارد زیر بررسی علمی کرد و سایر گزینه ها با توجه به مقتضیات کشور و ماموریت های وزارتخانه ها ، چندان معقول و مقرون به صلاح نیستند:الف - حذف وزارت دادگستری: وزارت دادگستری ، عملاً کار چندانی در کشور ندارد و عمدتاً رابط دو قوه مجریه و قضاییه به شمار می رود. این وزارتخانه از کم ارباب رجوع ترین مجموعه های دولتی است چه آن که نه کار دولتی خاصی انجام می دهد و نه صلاحیت کار قضایی دارد. لذا با حذف آن ، هیچ اتفاقی در مملکت رخ نمی دهد و اندک وظایف آن را می توان بر دوش معاونت حقوقی ریاست جمهوری گذاشت.ب - حذف وزارت رفاه : هنگامی که بحث تشکیل وزارت رفاه مطرح بود ، در توجیه شکل گیری اش چنین گفته می شد که با توجه به کثرت نهادهای حمایتی و صندوق ها و بیمه های درمانی و ... ، دچار موازی کاری هستیم و لذا لازم است وزارتخانه ای تشکیل و همه این امور را عهده دار شود.در آن زمان مثال می آوردند که در موضوعی مانند جمع آوری و هدایت زنان خیابانی ، متکدیان ، کودکان کار و ... شهرداری موضوع را متوجه نیروی انتطامی می کند ، نیروی انتظامی این کارها را وظیفه بهزیستی می داند ، بهزیستی هم آن را به گردن کمیته امداد می اندازد و کمیته هم می گوید شهرداری باید جمع کند و ... .از این رو باید یک مجموعه واحد شکل گیرد تا این موازی کاری ها ، دور باطل ها و سلب مسوولیت ها تمام شود.با این حال ، با تشکیل وزارت رفاه ، همه آن نهادهای موازی همچنان به کار خود ادامه دادند و مشکلات قبلی برجای ماندند و تنها یک وزارت خانه به تشکیلات قبلی افزوده شد.اگر امروز وزارت رفاه حذف شود ، هیچ مسوولیتی بر زمین نمی ماند زیرا وزارت رفاه ، در واقع متشکل از نهادهایی مانند بهزیستی و خدمات درمانی و ... است که بدون وجود ساختمان وزارت رفاه و وزیر رفاه نیز می توانند کار کنند کما این که سال ها کار کرده اند.ج ) ادغام وزارت تعاون در وزارت کار و تامین اجتماعیوزارت تعاون ، متصدی حمایت از کارآفرینی های گروهی در قالب تعاونی هاست و چون خود ، کار میدانی انجام نمی دهد و در این راستا ، صرفاً سیاستگذار و ناظر است ، می توان این وظیفه را در قالب وزارت کار محقق ساخت و این دو وزارتخانه را در هم ادغام نمود.یا این حذف و ادغام ها ، 3 وزارتخانه از مجموع وزارتخانه های موجود کم می شود و البته باز به عدد 17 که مد نظر مجلس هست نمی رسیم. از آنجا که تعداد وزارتخانه ها ، مصوب مجلس و قانون عادی است و نه دستور قانون اساسی ، مجلس می تواند با توجه به واقعیت ها ، در مصوبه خود تجدید نظر نماید و عدد غیر کارشناسی 17 را بر دولت و مردم تحمیل ننماید.در غیر کارشناسی بودن این عدد همین بس که مجلس هنگام تصویب کاهش تعاد وزارتخانه ها به 17 مجموعه ، اشاره ای به نام هیچ وزارتخانه ای نکرده و تنها دولت را موظف به کاهش نموده و گفته است که دولت خودش برود بررسی کند و نتیجه را به مجلس اعلام کند؛ یعنی اول تصویب کرده اند و بعد گفته اند بررسی شود!
|
