راز ناخن‌ های زیبا

راز ناخن‌ های زیبا

یکی از بخش‌ های مهم بدن که به عنوان نشانگر مهمی برای سلامت آن عمل می‌ کند، ناخن‌ ها است.

در بسیاری موارد، بروز تغییر در شکل، رنگ، قوام و سایر خصوصیات ناخن می‌ تواند نشانه بروز یک بیماری‌ جدی در سایر ارگان‌ های حیاتی بدن باشد. البته این مساله کافی نیست و در بعضی موارد در اثر عوارضی که روی خود ناخن ایجاد می‌ شود، تغییراتی بروز می‌ کند.

عمل اصلی ناخن در انسان مراقبت از انگشتان و کمک به فعالیت‌ های حرفه ‌ای است.

سلامت ناخن از دیدگاه زیبایی بسیار با اهمیت است. از طرفی وضعیت ناخن می ‌تواند نشانه ‌ای از موقعیت اجتماعی فرد باشد.

ترکیبات ناخن

ناخن‌ ها به طور عمده از کراتین ساخته می ‌شوند که در واقع پروتئین مو و پوست نیز هستند.

ناخن دارای شکل ویژه ‌ای از کراتین می ‌باشد که به نام "کراتین سخت" معروف است و مشابه ترکیبات شیمیایی شاخ حیوانات می ‌باشد.

به علاوه ناخن دارای مقادیر کمتری کلسیم، آهن و روی نیز هست.

خاصیت انعطاف ‌پذیری نسبی ناخن به دلیل فسفولیپیدها می ‌‌باشد که ماده ی اصلی تشکیل دهنده ی  غشای سلول‌ های بدن است.

آب قادر است از ناخن عبور کند. به همین دلیل است که تکرار تماس با آب و شوینده‌ ها می‌‌ تواند ناخن را خشک و شکننده کند. قدرت و استحکام ناخن نه تنها به ترکیبات آن، بلکه به شکل آن نیز بستگی دارد.

ساختمان ناخن

ساختمان ناخن مشتمل است بر:

صفحه ناخن که ساختمانی سفت دارد و در تمام عمر رشد می ‌کند،

ماتریکس یا لایه ی زایای ناخن که عامل تولید مثل سلولی در رشد ناخن است،

لانولا یا ماهک که در ناحیه شست دست و پا مشخص ‌تر است،

بستر ناخن و کوتیکول نیز بستری عروقی است که صفحه ناخن روی آن قرار می ‌گیرد.

متوسط رشد ناخن

متوسط رشد ناخن 3 میلی ‌متر در ماه است ولی بین 9/1 تا 4/4 میلی ‌متر در ماه متغیر است. فصول مختلف و بیماری‌ های خفیف اثر ناچیزی بر رشد ناخن دارد.

قد یا وزن فرد روی رشد ناخن تاثیری ندارد.

مردان رشد ناخن بیشتری تا 19 سالگی دارند. این تفاوت از این سن کاهش یافته ولی تا 69 سالگی رشد ناخن در مردان اندکی بیشتر است. از این سن به بعد، رشد ناخن در هر دو جنس یکسان می ‌شود.

بارداری باعث افزایش سرعت رشد و سوء تغذیه باعث کاهش آن می‌ شود. بعضی از بیماری‌ های شدید نیز باعث اختلال در رشد یا ایجاد ناخن می ‌شود از جمله در اوریون و تیفویید ممکن است فرورفتگی با برجستگی عرضی روی ناخن دیده شود.

مراقبت از ناخن

ناخن نباید به عنوان یک ابزار عمل کند(از جمله باز کردن در قوطی و...). ناخن‌ های بلند بیشتر در معرض آسیب هستند، بنابراین بلند کردن زیاد ناخن‌ ها ایده خوبی نیست.

باید از تیز کردن ناخن‌ ها اجتناب کرد.

تماس مکرر با آب می‌ تواند باعث خشکی و آسیب ناخن ‌شود به طوری که ناخن‌ ها شکننده شده و انتهای آن ها ترک می‌ خورد.

در هنگام شستشو خصوصا با مواد شیمیایی بهتر است از دست‌ کش استفاده شود.

کوتاه کردن ناخن‌ ها نیز باید به گونه ‌ای باشد که گوشه‌ های ناخن را حفظ کرده و خط رویش ناخن، آن را به شکل مستقیم درآورد.

دکتر محمدعلی نیلفروش ‌زاده متخصص پوست و مو

رئیس مرکز تحقیقات پوست و سالک