اعتراضات ایرانی:رنگی از امید و طنز و اضطراب

اعتراضات ایرانی:رنگی از امید و طنز و اضطراب

انتخابات، حوادث پس از آن، تجمعات اعتراضی در گوشه و کنار ایران، بیانیه های مختلف از سران مخالف دولت و احزاب سیاسی مختلف همه و همه اخباری است که در چند ماه گذشته در صدر اخبار مهم رسانه های جهان قرار داشته است.

این روزها شاید پای صحبت هر شهروند ایرانی که در شهرهای مختلف ایران شاهد تجمعات اعتراضی بوده، بنشینید قصه و ماجرایی برای تعریف کردن داشته باشد.

از هیجانات یک اعتراض عمومی تا ضرب و شتم و دستگیری و نگرانی های بعد از آن. از همدلی و مشارکت عمومی مردم تا ترس و وحشت و اضطراب از آینده.

اما در میان این هیاهو زندگی عادی و روزانه مردم در تهران و شهرهای دیگر ایران چگونه است و چقدر تحت تاثیر حوادث بعد از اعلام نتایج انتخابات قرار گرفته است؟

بسیاری از واکنش خلاق و طنزآمیز مخالفان دولت و جنبش سبز می گویند. بسیاری هم از یاس و ناامیدی در فضاهای شهری ایران.

ابتدا به سراغ تهران می رویم، چهره شهر تهران در روزهایی که خبری از اعتراض، راهپیمایی و یا تجمعی نیست چگونه است؟

سارا یک دانشجوی تهرانی می گوید: "چیزی که برایم جالب است و هر روز هم بیشتر می شود علامتی است که با اسپری سبز روی بیلبوردها، باجه های تلفن و دیوارها به خصوص در اتوبان های اصلی دیده می شود. معمولا شکل وی (V) دارد به معنی پیروزی. من و دوستانم داخل تخم مرغ را خالی می کنیم و رنگ سبز می ریزیم و با تینر رقیق اش می کنیم و بعد آن را روی دیوارها می کوبیم."

او همچنین می گوید: "روی تابلوی زندان اوین و یا تابلوهای شهری که ما را به اوین راهنمایی می کند کلمه اوین را سبز کرده اند. نکته جالب دیگر تبلیغات وسیع روزنامه دولتی ایران در بیلبوردهای خیابانی، به خصوص روی پل های عابر پیاده است، وقتی از روی پل ها رد می شوم، بعضی وقت ها می بینم پوسترهای تبلیغاتی این روزنامه را پاره و گاهی هم، آنها را کامل سبز کرده اند."

نگین، یک شهروند دیگر تهرانی فضای شهر تهران را این طور بررسی می کند: "مردم در پوشش، قسمتی از لباس شان را سبز انتخاب می کنند. مثلا مردی پیراهن سبزی از زیر می پوشد و رویش پلووری به تن می کند. از یک جهت می خواهد پیراهن سبز را همه ببیند و از یک سو نگران است کسی آن را نبیند."

او افزود: "موجی از ترس بین مردم هست. همه از موج بازداشت ها می ترسند، ولی با وجود این شیطنت های کوچک در همه جای شهر دیده می شود. مثلا روی بدنه اتوبوس کسی مخفیانه می نویسد ما هستیم، یا در مترو یکی می گوید یا حسین بقیه سریع می گویند میرحسین و بعد به سرعت وارد واگن ها می شوند که گم و گور شوند."

او همچنین می گوید: "یک ماه پیش که به روستایی دور افتاده در شمال رفته بودم. تمام دیوارها کاه گلی بود ولی یک جا خیلی بزرگ با رنگ سبز نوشته بود ما هستیم."

اعتراضات و تظاهرات بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری تنها به تهران ختم نشد و دامنه آن به شهرهای دیگر هم کشید. به سراغ یکی دو شهر دیگر در ایران می رویم.

میثم از همدان می گوید: "همدان به دارالمومنین معروف است. بنابراین از مردم عادی انتظاری نمی رود که کاری انجام دهند. بحث ها و تجمعات فقط دانشجویی است. البته شما هر جا بنشینید حتی در تاکسی هم می توانید این بحث ها را بشنوید. همه ناراضی هستند. تنها مشکلی که هست مردم همسو با دانشجویان نیستند، یعنی به علت کوچک بودن شهر کسی جرات نمی کند در محافل عمومی اعتراضی بکند."

و کوروش شیراز را این طور توصیف می کند: "شعارنویسی خیلی زیاد است. اکثر اسکناس هایی که می بینم یا بخش اسلامی اش را خط زده اند، یا عکس امام را و یا شعاری رویش نوشته اند. اگر بحثی در جایی صورت بگیرد هر کس جبهه گیری خودش را می کند."

او افزود: "متاسفانه فضای بدی شده است. اگر کسی ته ریش و یا چادر داشته باشد مردم فکر می کنند طرف دولت است و بد نگاهش می کنند و یاحتی به او تنه می زنند."

مهدی افروزمنش روزنامه نگار حوزه اجتماعی هر چند فضای پایتخت را عادی می داند اما معتقد است این عادی بودن با گذشته تفاوت هایی دارد.

آقای افروز منش می گوید: "مثل لمس کردن یا حس کردن پتانسیلی است که هر لحظه امکان دارد به چیزی ختم شود که لزوما یک راهپیمایی و یا حتی تظاهرات یا شعار هم نیست. هر لحظه امکان دارد جرقه بحثی زده شود. با یک کلمه می توانید فضای تاکسی را برای یک ساعت، ده دقیقه و یا یکربع به بحث سیاسی و یا حتی غیر سیاسی بکشانید."

هر چند بسیاری شیوه های اعتراضی اخیر را سرخوشانه و طنزآلود می دانند و معتقدند معترضان با خلاقیتی غریب اعتراض خود را به شرایط موجود ابراز می کنند اما هستند کسانی که فضای عمومی را یاس انگیز می دانند.

مهدی افروزمنش در این باره گفت: "به نظر من مردم مقداری افسردگی و بی انگیزه هستند. البته در بعضی موارد در بخش دیگری بسیار فعالانه عمل می کنند و واکنش های خودشان را نشان می دهند. در مجموع فکر می کنم در عرصه فردی مقداری دچار افسدگی شده ایم البته نه در عرصه اجتماعی. به نظر من مردم در فردیت خود مایوس هستند اما در جمع کنش های متفاوتی دارند."

به گفته ناظران، آینده کشمکش بین دولت و معترضان در هاله ای از ابهام قرار دارد و مشخص نیست این اعتراضات به کجا خواهد انجامید. آنچه مسلم است تا کنون معترضان شیوه های مسالمت آمیز و طنز آمیز را برای بیان اعتراضاتشان انتخاب کرده اند.