فیبروم، بیماری شایع در خانم ها

فیبروم، بیماری شایع در خانم ها

فیبرویید رحمی یا همان فیبروم رحمی، یک تومور خوش‌خیم است که از سلول‌های غیرطبیعی در دیواره عضلانی رحم تشکیل شده است، یعنی به صورت توده‌ای است که در اندازه‌های مختلف ایجاد می‌شود. این توده‌ها در 20 تا 25 درصد موارد در سنین باروری، یعنی سنین قبل از یائسگی دیده می‌شوند.

بر حسب مکان آن در رحم، سه نوع اصلی فیبرویید وجود دارد:

- نوع زیر سروزی که روی سطح خارجی رحم ظاهر می‌شود.

- نوع داخل دیواره‌ای که به دیواره رحم محدود است.

- نوع زیر مخاطی که در سطح داخلی رحم پدیدار می‌شود.

فراموش نکنید که فیبروییدها به ندرت گردن رحم را درگیر می‌کنند.

رشد تومور فیبرویید

رشد این تومور توسط هورمون های استروژن و پروژسترون تحریک می‌شود و بعد از سن یائسگی چون میزان این هورمون‌ها پایین می‌آید، در نتیجه این تومور کوچک می‌شود. این بیماری در خانم‌های سیاه پوست، دو برابر شایع‌تر از خانم‌های سفیدپوست است، ولی هنوز علت قطعی آن مشخص نشده است. خوشبختانه علی‌‌رغم درصد بالای ابتلا، این تومور یک تومور خوش‌خیم محسوب می‌شود.

علایم شایع تومورهای خوش خیم رحم

این بیماری معمولا بدون علامت است، ولی به طور کلی علائم بالینی این بیماری عبارت است از : خونریزی‌های حجیم و طولانی قاعدگی، کاهش فواصل بین قاعدگی‌ها، احساس فشار روی مثانه، درد و فشار لگنی، مقاربت دردناک یا خونریزی پس از مقاربت.

در ضمن از عوارض این بیماری می توان کم‌خونی همراه با ضعف و خستگی و رنگ‌پریدگی را بیان کرد.

راه خاصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما اجتناب از مصرف هورمون‌های زنانه ممکن است رشد فیبروییدها را کمتر کند.

عوارض احتمالی

عوارضی که در زمان بارداری می‌تواند رخ دهد، عبارت است از:

- سقط خود به خودی (معمولا در نوع زیر مخاطی فیبرویید)‌

- زایمان زودرس (معمولا در فیبروییدهای بزرگ)‌

- امکان جدا شدن جفت وقتی که جفت روی فیبرویید قرار گرفته باشد (در مواردی که فیبرویید بزرگ است رشد جنین ممکن است به خطر بیفتد، زیرا خون بیشتری به سوی فیبرویید جریان می‌یابد و کمتر به جفت می‌رسد.)

از دیگر عوارض این بیماری این است که امکان دارد فیبرویید پس از جراحی دوباره عود کند و سرطانی شدن فیبرویید در کمتر از نیم درصد موارد رخ می‌دهد که معمولا با رشد سریع تومور خود را نشان می‌دهد. البته اگر قبل از یائسگی، جراحی ضرورت نداشته باشد، معمولا این تومورها پس از یائسگی بدون درمان کوچک می‌شوند. در صورتی که جراحی ضرورت داشته باشد، بیمار بستری می‌شود. فیبروییدها در صورتی نیاز به جراحی دارند که خونریزی بیش از اندازه باشد، یا ایجاد علائمی کند که در حامله شدن یا حاملگی فرد اختلال به وجود آورد، و یا در صورت سرطانی شدن یا اندازه بزرگ فیبروییدها.

راه‌های تشخیص بیماری و درمان

از آنجایی که این بیماری در بعضی افراد بدون درد است، ممکن است با یک معاینه سالانه توسط پزشک تشخیص داده شود. فیبرویید با معاینه شکم قابل لمس می‌باشد و با انجام سونوگرافی، تشخیص کامل می شود.

درمان بر حسب علائم و نیز نتایج اقدامات تشخیصی مختص هر بیمار، انجام خواهد شد و در مواردی که علائم خفیف هستند و اندازه فیبرویید کوچک است، امکان دارد نیازی به درمان وجود نداشته باشد و توصیه شود که بیمار پس از 6 تا 12 ماه مجددا برای معاینه مراجعه کند و تحت‌نظر پزشک باشد.

ولی در بعضی از موارد ممکن است توصیه به جراحی شود و انواع روش‌های مختلف جراحی وجود دارد. اگر جراحی محدود باشد و فقط بخواهند فیبروم را بردارند، با یک برش کوچک زیر ناف و با دستگاهی که داخل شکم می‌رود، عمل انجام می‌شود.

در عمل لا‌پاراسکوپی شکم باز می‌شود و عمل وسیع‌تر است. چند روش جراحی نیز برای فیبروم رحمی وجود دارد:

1. برداشت بافت فیبریدی و باقی گذاشتن بخش‌های سالم رحم که به آن میومکتومی می‌گویند.

2. بریدن رگ‌های خون‌رسان به بافت فیبریدی باعث فروکش کردن رشد آنها می‌شود.

3. برداشت رحم (هیستروکتومی)‌ که تنها راه مطمئن برای درمان فیبروم رحمی است.

روش درمان

استروژن موجود در قرص‌های ضدبارداری با دوز کم چندان خطر مهمی ندارند، اما استروژن با دوز زیاد ممکن است باعث بزرگ شدن فیبروییدها شود. لذا اگر مصرف قرص ضد بارداری مضر بود، باید به فکر استفاده از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری باشید.

امکان دارد برای به حداقل رساندن خونریزی رحمی مصرف پروژستین‌ها توصیه شود. برای تخفیف درد هم استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی توصیه می‌شود.

همچنین برای کم‌خونی ناشی از خونریزی، مکمل آهن داده می‌شود.

داروی هورمونی محرک گنادوتروپین باعث بروز یائسگی مصنوعی و سریع شده، به طوری که خونریزی متوقف و اندازه فیبرویید کوچک می‌شود. البته این نوع دارو نباید بیش از شش ماه مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین باید بدانید که برای مبتلایان به فیبروم رحمی محدودیت فعالیتی خاصی توصیه نمی‌شود، مگر آن که برای درمان آنها از روش‌های جراحی باز یا لاپاراسکوپی استفاده شده باشد که در این صورت باید مدتی از فعالیت شدید پرهیز کند تا وضعیت عمومی بیمار به حال اول بازگردد.