پرسش های رایج در مورد ارتباط غذا و سرطان

پرسش های رایج در مورد ارتباط غذا و سرطان

آیا غذاهایی هستند که باعث سرطان شوند؟

تا کنون هیچ غذای خاصی که سرطان‌زا باشد شناخته نشده است، اما بعضی از مواد شیمیایی، آفت‌کش‌ها و افزودنی‌های غذایی می‌توانند خطرزا باشند.

همچنین به نظر می‌رسد، دریافت مقادیر زیاد نمک و نیترات (مثلا در سوسیس و کالباس)، از عوامل مستعدکننده برای ابتلا به سرطان باشند.

آیا غذاهایی هستند که از سرطان پیشگیری کنند؟

آنتی‌اکسیدان‌ها از بروز سرطان جلوگیری می‌کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها از تشکیل رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کنند. از مهم ترین آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توان سلنیوم، کاروتنوئیدها (مثل بتاکاروتن)، ویتامین E و ویتامین C را نام برد.

مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین C علاوه بر خاصیت آنتی‌اکسیدانی‌، خاصیت ضدسرطانی نیز دارد. ویتامین C این خاصیت را با سم‌زدایی از مواد سرطان‌زا اعمال می‌کند.

از منابع غذایی این ویتامین‌ها می‌توان هویج، گوجه‌فرنگی، آب پرتقال، طالبی و سبزیجات سبز مانند بروکلی، اسفناج و لوبیاسبز را نام برد.

گوشت و فرآورده‌های حیوانی از بهترین منابع غذایی سلنیوم هستند. سلنیوم ممکن است در میوه‌ها و سبزیجات هم وجود داشته باشد، اما میزان سلنیوم در آنها بستگی به محتوای سلنیوم خاکی دارد که در آن رشد کرده اند.

آیا فیبر غذایی در کاهش خطر سرطان موثر است؟

رژیم‌هایی که از نظر فیبر، غنی هستند، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند، مخصوصاً سرطان روده بزرگ.

رژیم‌های گیاهی، داری چربی کم و فیبر زیاد هستند. این رژیم‌ها بیشتر شامل نان و غلات، سبوس دار، سبزیجات و میوه‌ها هستند.

از آنجایی که فیبرهای غذایی، زمان ماندن غذا در روده را کوتاه می‌کنند، در نتیجه مواد سرطان زا فرصت کمتری برای تأثیر روی سلول‌های دیواره روده دارند و احتمال سرطان روده کاهش می یابد.

فیبر غذایی همچنین با اتصال به اسیدهای صفراوی باقی‌مانده در روده ، باعث دفع آنها از بدن می شود. این اسیدهای صفراوی در مقادیر بالا، خواص سرطان‌زایی دارند.

فیبر غذایی به دو دسته تقسیم می‌شود. محلول در آب و نامحلول در آب.

معمولاً توصیه می‌شود 20 تا 35 گرم فیبر غذایی در روز مصرف شود و باید نسبت فیبر نامحلول به محلول سه به یک باشد. معمولاً این نسبت در غذاهای گیاهی دیده می‌شود.

آیا چربی رژیم غذایی با سرطان ارتباط دارد؟

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد دریافت مقادیر زیاد چربی، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات ، کلیه، روده بزرگ و پستان را افزایش دهد. چربی‌های حیوانی مانند چربی موجود در گوشت قرمز ، تخم‌مرغ و لبنیات خطر بیشتری دارند.

برخی مطالعات ارتباط بین چربی رژیم غذایی و سرطان پستان را تایید کرده‌اند، مخصوصاً بعد از یائسگی. مثلا مصرف چربی های غیر اشباع مانند روغن زیتون می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهد.

روغن ماهی نیز می‌تواند از پیشرفت سرطان جلوگیری کند.

آیا استفاده از مکمل‌ها می‌تواند به خوبی غذاها باشد؟

اگر رژیم غذایی شما متعادل و مناسب باشد، نیازی به مکمل‌ها نیست.

بهترین روش برای بهبود وضعیت سلامتی و پیشگیری از سرطان، استفاده کافی از مواد مغذی موجود در منابع غذایی است، نه مکمل ها، زیرا منابع غذایی حاوی فیبر نیز هستند. همچنین بسیاری از عناصر موجود در مواد غذایی ممکن است هنوز شناخته نشده باشند. مثلاً بتاکاروتن، یکی از 400 کاروتنوئید شناخته شده است.

اکثر غذاهای گیاهی حاوی آنتی اکسیدان نیز هستند که می‌توانند خاصیت ضدسرطانی داشته باشند.

آیا سوء تغذیه روی رشد تومور تاثیر می‌گذارد؟

سوء تغذیه، رشد تومور را کم می‌کند. مطالعات روی حیوانات نشان داده‌اند که سرعت رشد تومور در مدتی که بدن با محدودیت پروتئین و انرژی مواجه است، به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

چه ارتباطی بین سوء‌تغذیه و درمان سرطان با جراحی وجود دارد؟

واضح است که وضعیت بیمار مبتلا به سوء‌تغذیه شدید، در مقایسه با بیماری که به میزان کافی تغذیه می‌‌شود، بعد از عمل جراحی بدتر است و دیرتر بهبود می یابد. در این بیماران میزان مرگ و میر و مشکلات بعد از عمل جراحی مانند عفونت بیشتر است.

سیستم ایمنی بدن بیماران مبتلا به سوء‌تغذیه ضعیف می‌شود. معمولاً بیمار تا چند روز بعد از عمل نمی‌تواند غذا بخورد ، در نتیجه ذخیره انرژی بدن بیمار کاهش می‌یابد.

مطالعات زیادی نشان داده‌اند که در بیماران سرطانی که سوء‌تغذیه شدید دارند و باید تحت عمل جراحی قرار بگیرند، استفاده از TPN (تغذیه با سرم) قبل از عمل، می‌تواند مشکلات بعد از عمل و میزان مرگ و میر را کاهش دهد.

سوءتغذیه چه ارتباطی با شیمی‌درمانی دارد؟

بیماران سرطانی که سوء تغذیه شدید دارند، کمتر به شیمی‌درمانی جواب می‌دهند. این بیماران به سختی دوره ی شیمی‌درمانی را کامل می‌کنند. شیمی‌درمانی خود نیز باعث سوء‌تغذیه سلول‌های بدن می‌شود. داروهای ضد سرطان در شیمی‌درمانی ، معمولاً سمی ‌می‌باشند و باعث استفراغ، تهوع و عملکرد نامناسب معده و روده می‌شوند. این اثرات جانبی در بیمار سرطانی مبتلا به سوء‌تغذیه، مطمئناً روی نتایج شیمی‌درمانی اثـــر می‌گذارد و باعث افزایش ناخوشی و مرگ و میر ناشی از درمان می‌شود.

لذا تغذیه کافی و خوب بیمار باعث می شود وضعیتش بهبود می‌یابد. البته از طرفی دیگر می گویند که اگر بیمار تحت شیمی‌درمانی خوب تغذیه شود، تحمل او به شیمی‌درمانی زیاد می‌شود، یعنی حمایت تغذیه‌ای از بیمار، سلول‌های تومور را هم غذا می‌دهد و به آنها کمک می‌کند در مقابل شیمی‌درمانی مقاومت کنند، اما به طور کلی اثرات جانبی کاهش می‌یابد.

سوء‌تغذیه چه ارتباطی با پرتودرمانی دارد؟

درست مانند سایر روش‌های درمانی، در بیماران مبتلا به سوء‌تغذیه که تحت پرتودرمانی قرار می‌گیرند، ناخوشی و مرگ و میر زیاد است. پرتودرمانی می‌تواند مستقیماً به سوء تغذیه کمک کند. تأثیر پرتودرمانی بر سوء‌تغذیه و میزان کاهش وزن، به دوز تابشی، مدت زمان تابش و حجم درمان و محلی از بدن که تحت تابش اشعه قرار می‌گیرد، بستگی دارد. مثلاً تهوع و استفراغ در اثر تابش اشعه به سیستم عصبی مرکزی، ایجاد می‌شود و تابش اشعه به سر و گردن می‌تواند باعث التهاب مخاط دهان شود. تابش اشعه به قفسه سینه می‌تواند باعث بی‌اشتهایی شود و تابش اشعه به ناحیه شکمی ‌باعث عفونت روده و سوء جذب می‌شود.

بروز این عوارض معمولاً باعث کاهش دوز تابش اشعه می‌شود و در نتیجه سرعت پاسخ بیمار به درمان کمتــــر می‌شود.

رژیم غذایی چگونه روی انواع سرطان‌ها اثر می‌گذارد؟

مواد غذایی ‌روی انواع سرطان‌ها اثر می‌گذارند. به عنوان مثال افزایش مصرف کلسترول باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می‌شود و افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات، خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهند. مصرف زیاد فرآورده‌های حیوانی مانند گوشت قرمز ، تخم‌مرغ و فرآورده‌های لبنی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند و لیکوپن (آنتی اکسیدان موجود در گوجه‌فرنگی) از بروز سرطان پروستات جلوگیری می‌کند.

با دریافت مقادیر زیادی ویتامین C می‌توان از سرطان غدد بزاقی جلوگیری کرد. مصرف گوشت‌های سرخ شده خطر بروز سرطان کلیه را تا 60 درصد افزایش می‌دهد.

به طور کلی 35 درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان را می‌توان به برنامه غذایی غذایی نامناسب نسبت داد.

آیا الکل باعث سرطان می‌شود؟

بله، به نظر می رسد افراد الکلی بیشتر به سرطان‌ مری، لوزالمعده و پستان مبتلا می‌شوند. الکل در بدن زنان ، میزان هورمون استروژن را بالا می‌برد که ممکن است از این طریق در پیشرفت انواع خاصی از سرطان پستان مؤثر باشد.

در افراد الکلی غلظت ویتامین E و سلنیوم (آنتی اکسیدان ها) در خون کم است، بنابراین الکل با از بین بردن مواد پیشگیری کننده از سرطان (آنتی اکسیدان ها) ، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

آیا خطر ابتلا به سرطان در افراد چاق بیشتر است؟

در افرادی که BMI آنها از 30 بیشتر است یعنی چاق هستند، افزایش مرگ و میر به دلیل انواعی از سرطان‌ها مشاهده شده است، مخصوصاً ارتباط بین سرطان پستان و چاقی تایید گردیده است. همچنین عدم تحرک و فعالیت بدنی، یکی از عوامل مؤثر در بروز سرطان است. به نظر می‌رسد ورزش کردن، از سرطان‌ پستان، روده بزرگ و دستگاه تناسلی جلوگیری می‌کند.

میزان شیوع سوء تغذیه در بیماران مبتلا به سرطان چه‌قدر است؟

50 تا 80 درصد از بیماران سرطانی از سوء تغذیه رنج می‌برند. سوء‌تغذیه از علت‌های مستقیم مرگ در 22 درصد از کل بیماران سرطانی است. معمولاً 45 درصد این بیماران در بیمارستان، بیش از 15 درصد وزن خود را از دســت می‌دهند.

کاهش وزن چگونه روی وضعیت بیمار سرطانی تأثیر می‌گذارد؟

بیمارانی که کاهش وزن در آنها دیده نمی‌شود، در مقایسه با بیمارانی که وزن کم می‌کنند، بهتر بهبود می یابند. کاهش وزن با پیشرفت بیماری ارتباط دارد.

مطالعات نشان داده‌اند که بیشترین میزان کاهش وزن در بیماران مبتلا به سرطان معده و لوزالمعده (پانکراس) بوده است. کاهش وزن متوسط در سرطان‌ روده بزرگ (کولون)، ریه و پروستات دیده می‌شود و سرطان پستان کمترین کاهش وزن را دارد.

همچنین کاهش وزن روی بیماران سرطانی تحت درمان با عمل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی تأثیر منفی می‌گذارد. بیمارانی که وزن کم می‌کنند، مشکلات بیشتری دارند و میزان مرگ و میر در آنها بیشتر است.