مصاحبه با گوهر خیراندیش در مورد قدسی سریال میوه ممنوعه

مصاحبه با گوهر خیراندیش در مورد قدسی سریال میوه ممنوعه

اکنون اکثر مردم با حاج یونس و خانواده او آشنا هستند ، مردم این روزها از زنی حرف می زنند که قدسی نام دارد و بیش از همه در آتشی که حاج یونس روشن کرده است ، می سوزد. زنی که بدون خوردن میوه ممنوعه دارد کم کم از بهشت خود رانده می شود. «گوهر خیراندیش» بازیگر نقش «قدسی» ، چهره آشنایی برای علاقه مندان سینما و تلویزیون است. او پیش از این ، نقشی مشابه نقش «قدسی» را در فیلم «دنیا» اجرا کرده است اما «میوه ممنوعه» چون یک سریال است و روی شخصیت ها بیشتر کار شده ، برای خیراندیش تجربه متفاوتی است.

خیراندیش در گفتگویی که می خوانید از «قدسی» چنان دفاع کرد که گویا او را سالهاست می شناسد و با او زندگی کرده است.«میوه ممنوعه» هنوز ادامه دارد و گروه سازنده ، هنوز هم مشغول تصویربرداری هستند اما خیراندیش آنقدر «قدسی» را دوست دارد که با انرژی تمام از او صحبت می کند.اگر اشتباه نکنم در چند سال گذشته هیچ سریالی با بازی شما از شبکه های مختلف سیما پخش نشده بود و مدتی از این رسانه دور بودید؟آخرین فعالیت های من در سیما به حضور در 3 سریال سفر سبز ، همسایه ها و شبی از شبها محدود می شود. 2 سریال اول ساخته محمدحسین لطیفی بود و سریال آخر نیز ساخته رضا کریمی که هر 3 آنها از شبکه 3 سیما پخش شد.مطمئن هستم که در کارنامه کاریتان سریال مناسبتی قطعا نداشتید؟در طول دوران فعالیت در تلویزیون هیچ وقت به حضور در سریال های مناسبتی تمایل نداشتم.همیشه فکر می کردم مسائلی مانند: کمبود وقت ، فشردگی کار، شتاب زدگی ، تایم طولانی و... باعث می شود بازیگر هم مجبور شود تا با عجله و بدون تمرین کافی مقابل دوربین حاضر شود. به عبارت دیگر ترس از ضعیف بودن ، باورپذیر نبودن و روزمره بودن این سریال ها و این مساله که در چنین سریال هایی ابعاد و زوایای نقش به شکل تکراری نمایش داده می شود ، باعث شد که هیچ وقت پیشنهاد بازی در سریال های مناسبتی و روتین را قبول نکنم.یعنی کلا با کار مناسبتی میانه خوبی ندارید؟کارهای مناسبتی ذاتا کارهای بدی نیستند. اگر بازیگر فرصت داشته باشد تا روی نقش فکر کند و بتواند خلاقیت خود را پیاده کند، با دیگر بازیگران تمرین کند و داشتن وقت کافی برای گروه می تواند به نتیجه درخشانی هم منجر شود. در این نوع سریال ها هم بازیگر باید بداند ، شخصیتی که نقش او را ایفا می کند چه جور شخصیتی است و چه سرنوشتی پیدا می کند اما وقتی در چنین سریال هایی تغییرات در متن به شکل روز به روز اعمال شود، کوتاه بودن زمان و عجله برای رساندن کار به آنتن ، گروه را دچار استرس می کند و ممکن است کار از جذابیت و محکم بودن قصه برخوردار نشود. در نتیجه کار بازیگر هم پا به پای مشکلات دیگر تبدیل به یک چیز سطحی می شود و این همان چیزی است که من همیشه از آن پرهیز داشته ام.اما با همه این احتیاطها ، این روزها در سریالی حضور پیدا کردید که با چنین مشکلاتی مواجه است.قرار نبود میوه ممنوعه به چنین مشکلاتی مواجه شود اما مثل این که مشکلات مربوط به سریال های مناسبتی فراگیر شده است.همه سریال های امسال نیز با کمبود وقت مواجه بوده اند. مهم این است که این سریال با همه مشکلاتی که برای آن پیش آمده ، به دلیل حضور آدمهای توانمند و کاربلد از این خطر جسته است ، اما مطمئن هستم با وجود این عوامل توانا اگر وقت کافی وجود داشت ، نتیجه کار دیدنی تر می شد. اگر هم تا به حال نتیجه خوب از کار درآمده ، به این علت بوده که گروه با خستگی ناپذیری و جان و دل کار کرده اند. به همین دلیل است که آنچه که از دل برخواسته لاجرم بر دل می نشیند.می شود به این جنبه های دلی بودن کار بیشتر اشاره کنید؟قصه ای که مخاطب در این سریال دنبال می کند قابل لمس ، باورپذیر و آشنا است. میوه ممنوعه یادمان می اندازد بم را فراموش نکنیم. به ما می گوید خیانت بداست. احتکار بد است. نافرمانی از خانواده بد است.و اینها می شود نصیحت !زمانی نصیحت می شود که بخواهیم تک تک به هر یک از آنها بپردازیم اما زمانی که دانه دانه و زنجیروار در یک داستان به تصویر کشیده می شود ، تاثیرگذار از آب درمی آید.در شبهای اخیر حضور قدسی در داستان پررنگ تر شد و برخلاف قسمتهای قبلی که او شخصیتی منفعل بود، الان با بازی شما چشمگیرتر از قسمتهای قبلی شد و حضور او توجیه شده است.با مشورت کارگردان و صحبت های کارگردان شد ، این صحنه ها پیش بینی شده بود و خوشحالم که مردم آن را پسندیدند.در کارنامه کاری شما با دودسته سریال و فیلم مواجه هستیم. در یک دسته از این آثار شما در نقش زنان سانتی مانتال ایفای نقش کردید. فیلمهای نان ، عشق و موتور هزار ، لبه تیغ ، روزگار وصل ، چهره و... برخی آنها هستند. در یک دسته از آثار هم نقش زنانی زجر کشیده ، ستمدیده و متعلق به طبقات پایین اجتماع را ایفا کرده اید. ارتفاع پست ، رسم عاشق کشی ، واکنش پنجم ، بانو، همسایه ها ، سفرسبز و... هم جزو این آثار هستند. این تقسیم بندی چگونه اتفاق افتاد؟این تقسیم بندی الان از سوی شما اتفاق افتاد اما برای من به عنوان بازیگر به همه این نقشها یک نگاه ویژه و متفاوت دارم و آن هم این است که به این شخصیت ها تا جایی که می توانم نزدیک شوم و همان چیزی بشوم که در ذهن و فکر کارگردان است.وقتی در سریال همسایه ها نقش «فرنگیس» مادر امین حیایی را بازی می کنم که یک زن مومنه و کارمند بازنشسته شهرداری است ، طراحی از این نقش کرده ام که با طراحی ام در فیلم دنیا کاملا فرق دارد. در فیلم دنیا هم یک زن مومنه هستم که همسرش یک حاجی بازاری است اما اگر زمانی بخواهم باز هم نقش یک زن مومنه را بازی کنم ، باز نتیجه با این دو تا فرق می کند و هر کدام تفکر و نگاه خاص خودشان را خواهند داشت.این تفاوت به تعداد آدمهای روی زمین وجود دارد و می توان 10 زن حاجی را به تصویر کشید که با هم فرق داشته باشند و می توانم به شما بگویم برای تمام نقشهایم سعی کرده ام هیچ کدام شبیه به هم نباشند. نمونه اش دو فیلم ارتفاع پست و واکنش پنجم است که با این که هر دو جنوبی هستند و به یک جغرافیای مشترک تعلق دارند ، هر دو نقش با هم فاصله زیادی دارند و از دید منتقدان هم دور نمانده اند. هم برای ارتفاع پست و هم واکنش پنجم برایم جایزه تعلق گرفت و این جوایز شاهد این مدعا است.خیلی از بازیگران برای رسیدن به این تفاوت ها نقش را در ذهن خود می سازند. شما هم این کار را می کنید؟ من بیشتر به دنبال ما به ازای واقعی ، بیرونی و اجتماعی نقشم می گردم و آن را پیدا می کنم. بعد هم خودم را در قالب این آدم قرار می دهم و نقش را طوری طراحی می کنم که این باورپذیری را در تماشاچی به وجود بیاورد و شبیه هم نباشند. در رسم عاشق کشی نقش مادری را ایفا می کنم که بعد از رفتن همسرش به زندان ، بار زندگی بر دوشش می افتد و خانواده را اداره می کند. او مادری است که لحن ، حرکات فیزیکی ، صدا و آهنگ کلام خاص زنان شمالی را دارد. «باجی» با شخصیت «زیره مدینه» در واکنش پنجم تفاوت فاحشی دارد. وقتی موشکافانه به نقشها نگاه کنید ، متوجه می شوید برای هر کدام ریزه کاری و حتی تنالیته صدای مجزا در نظر گرفته ام که همه با هم تفاوت دارند.پس با این حساب می توان گفت برای ایفای نقش قدسی هم به چنین شیوه ای متوسل شدید؟نقش قدسی کمی مرا ترساند. اولین بار که صحبت این نقش شد ، حس کردم جذابیت و تازگی زیادی برای ایفای این نقش احساس نمی کنم. مدتی قبل از شروع کار یک خلاصه داستان برای من فرستاده شده بود. از طرف دیگر با یک گروه حرفه ای و خوب مواجه بودم و به همین دلیل با خودم گفتم بد نیست به جای نه گفتن ، جواب مثبت بدهم و خودم در شکل گیری متن ، پیشنهادهایم را مطرح کنم.این شد که به جای نه گفتن پذیرفتم گوشه ای از کار را به عهده بگیرم تا من هم در کنار دوستان دوباره نقش تازه ای را در کارنامه خودم رقم بزنم.در اکثر فیلمهایتان نقش مادران را به خوبی ایفا کردید. این وجه هم خیلی خوب و پررنگ بوده است. به نظر شما اگر این وجه از بازیهای شما گرفته شود ، چقدر از جذابیت اولیه نقش می ماند؟در فیلمهایی مانند: چهره ، زیر بامهای شهر ، مکث ، نقاب ، سایه خیال و... این وجه مادرانه کم است. به نظر شما این مساله چیزی از جذابیت نقشها کم کرده است؟نه کم نکرده است اما می توانیم بگوییم این «مادر بودن» به نقشها رنگ و بو داده است؟فکر می کنم این طور باشد.شما در میوه ممنوعه زنی هستید که در بیرون از خانه مشکل همه را حل می کند اما در خانه با انواع و اقسام مشکلها مواجه است. مشکل از کجاست؟این مساله ای نیست که شامل حال همه زنهای شاغل باشد. زنهای شاغل زیادی را دیده ام که به مشاغل مختلف اشتغال دارند اما در محیط خانواده هم کاملا بر خانواده مسلط و موفق هستند و هیچ مشکلی ندارند.به نظر شما قدسی در زندگی برای خانواده اش کم نگذاشته؟من از قدسی و زنهایی مانند او دفاع می کنم.به عنوان بازیگری که نقش او را ایفاء می کنید؟ نه. اگر من نقش منفی هم ایفاء می کردم درباره منفی بودن آن استدلال می کردم و حالا به نظرم این شخصیت قابل دفاع است.این تلفن قدسی که هی مرتب زنگ می خورد از کجا آمد؟ این سلیقه کارگردان بود و نظر او برای من محترم است.حالا به نظر شما حاج یونس حق داشت که به سراغ هستی برود؟از نظر من حق نداشت.قدسی زنی است که از جذابیت های امروزی ، جوانی و طراوت دور مانده است.شاید به همین دلیل حاج یونس دچار لغزش می شود؟زنهای زیادی را دیده ام که از توانمندی و جذابیت های خوبی هم برخوردار هستند اما همسرانشان زن دیگری اختیار می کنند. من می گویم این اصل نیست که اگر زنی گرفتار کار بیرون از خانه شد ، مرد او حق دارد بلغزد و فرزندانش حق دارند دچار مشکل شوند.

نگاه انسان دوستانه مساله اصلی در این داستان جامعه است که گاهی نقش مهم و پررنگ تری را بر اعضای خانواده می گذارد و گاهی اتفاق هایی رخ می دهد که سبب از دست رفتن کنترل خانواده بر اعضای آن می شود.در این میان برخی فرزندان خلف به خوبی از شر این خطرات می رهند و برخی دیگر گرفتار می شوند.در میوه ممنوعه هم افراد گرفتار نشان داده شده اند و این گرفتارها هم استثنائ هستند نه قاعده. در همین سریال الگوهای خوبی هم وجود دارد.مثلا مصطفی همسر غزاله فردی است که با نداشتن امکانات توانسته است انسانی هنرمند و دلسوز باشد. غزاله هم فرد دیگری است که برخلاف جلال که رفاه و مسائل زندگی گریبانش را گرفته ، نگاه بسیار انسان دوستانه و شریفی دارد. من حدود 35 سال شاغل بودم اما خانواده ام را طوری اداره کردم که هیچ گاه دچار کمبود و کاستی نشوند. در سریال میوه ممنوعه هم آنچه نوشته شده به معنای آن نیست که قدسی زنی بی کفایت و بی لیاقت است و قرار نیست در یک کفه ترازو مشکلات قدسی و در کفه دیگر مشکلات خانواده او را قرار دهیم.

باید شخصیت گذشته قدسی هم در این داستان مورد توجه قرار گیرد. زمانی که حاج یونس شاگرد یک کاسب خرده پای بازار بود ، او دانشجوی دانشسرای عالی بود و علاوه بر درس خواندن ، کار می کرد. آن زمان زن و مرد دوشادوش هم زندگی کردند اما زمانی که به رفاه رسیدند مشکل آغاز شد و حالا استفاده نادرست از این امکانات پیش آمده و مشکل ساز شده است.قدسی با درایت و هوشمندی یک مدرسه را اداره می کند و به همین دلیل با مشکلات جوانان و جامعه کاملا آشنا است و البته به سادگی می تواند از پس زندگی خود با هوشمندی بر بیاید.به نظر می رسد قدسی از آن زنهایی است که بعد از تولد بچه ، به جای آن که همسر خوبی باشند تبدیل به مادر خوبی می شوند.نکته خوبی را مطرح کردید. شاید این هم یکی از مسائلی باشد که می تواند هشداری برای زنهایی باشد که از زن بودن دور مانده اند و تبدیل به مادری دلسوز برای فرزندان و شوهر خود شده اند.شما معمولا نام و جزییات مربوط به شخصیت هایی که در فیلمها و سریال ها ایفاء کردید به خوبی در ذهنتان باقی می ماند.شاید علتش این باشد که چگونگی شکل گیری و انتخاب و اجرای آن نقش همواره با یک وسواس همراه بوده است و به همین دلیل به آسانی از خاطر من نرفته است. با توجه به اشاره ای که به تحصیلات قدسی کردید ، به نظر شما آیا او با حاج یونس تناسب دارد؟قدسی هم در جوانی زمانی که به دانشسرای عالی می رفته زندگی خاصی نداشته است. او معلم روزمزدی بوده است و به همین دلیل در زمان ازدواج با حاج یونس ، شاید از نظر مالی و فرهنگی فاصله زیادی با او نداشته است البته دخترش غزاله هم عاشق فردی مانند مصطفی می شود که وضعیت مالی خیلی خوبی ندارد. از سوی دیگر نمونه های مختلفی وجود دارد که در آن ، مردانی که اهل تجارت هستند و در بازار کار می کنند ، تمایل دارند تا همسرانشان در محیطهایی مانند آموزش و پرورش کار کنند.اعضای خانواده حاج یونس دچار تناقض های شدیدی هستند. یک برادر در حال تحصیل برای ورود به دانشگاه است و دیگری آدم هفت خطی است. یک خواهر روحیات معنوی دارد و خواهر دیگر این طور نیست. این تناقض ها از کجا ناشی می شود؟به نظرم این مساله در همه خانواده ها وجود دارد. در یک خانواده افرادی هستند که سیگاری هستند اما برادرشان از سیگار متنفر است. یک برادر عاشق ریاضی است و دیگری به هنر علاقمند است. گاه دو داماد با هم اختلاف عقیده دارند. به نظر من این اختلاف ها عجیب نیست و آنچه در این اجتماع وجود دارد، در این سریال نمایش داده شده است.اوضاع و احوال کار خوب است؟ همه چیز منظم پیش می رود؟جای شما خالی ! دیروز یک ربع به شش بیدار شدم و سرویس آمد دنبالم و بعد رفتیم برای گریم. از آنجا رفتیم جاده گرمسار و بخشی از کار تصویربرداری شد. بعد از آنجا مستقیم به جاده امامزاده داوود رفتیم و ادامه کار تصویربرداری شد. در مجموع 25 ساعت کامل در حال کار بودیم و اصلا نخوابیدیم.از سوی دیگر گروه دومی هم مشغول به کار شدند تا بخشهای دیگری از کار را تصویربرداری کنند. روز قبل هنگامی که از بزرگراه جلال آل احمد عبور می کردیم ، گروه دوممان را هم در حال تصویربرداری دیدیم.ما برای آنها دست تکان دادیم و آنها هم برای ما دست تکان دادند و به هم خندیدیم. این فشردگی کار اصلا قابل هضم نیست و به معجزه بیشتر شبیه است تا کار کردن.برخی از روزها بلافاصله بعد از تصویربرداری ، کار روانه آنتن می شود. اگر کار مقبول تماشاچی شده ، برای این است که همه گروه حس این سریال را با پوست و خون احساس می کنند و مسوولیت پذیری قطعا باعث می شود روزها و ساعت های طولانی کار کنند.استقبال مردم هم تاثیری در این میزان کار کردن داشته است؟این استقبال چنان به ما انرژی داده که خستگی و کسالت را فراموش کردیم و هر بار به سر کار می رویم سر حال تر از روز قبل هستیم.بعد از میوه ممنوعه تماشاگران سینما و تلویزیون منتظر چه کارهایی از شما خواهند بود؟سال گذشته در سریال کلاه پهلوی حضور داشتم. در این سریال نقش زنی را ایفائ کردم که طراح مد است و در پاریس یک گالری مد دارد. او همسر سفیر ایران در ترکیه است و من با گریم و هیبت متفاوتی این نقش را ایفاء کردم.فیلم تردست هم آماده نمایش است. در این فیلم که محمد علی سجادی کارگردانی کرده نقش یک «روح» را ایفائ می کنم.من در این فیلم در مقطعی می میرم و پسرم می تواند روح مرا ببیند. پسرم عاشق می شود و از آن پس عشق او هم می تواند مرا ببیند. فیلم حال و هوایی کمدی دارد. در فیلم خواستگار محترم ساخته داوود موثقی هم بازی کردم. به فیلم دایره زنگی ساخته پریسا بخت آور هم رسیدم. از همه مهم تر قولی است که به استاد حمید سمندریان دادم و در حال تمرین برای تئاتر «ملاقات بانوی سالخورده» نوشته فردریک دورنمات هستم.هر شب از ساعت 6 تا 11 شب در تمرین ها حضور می یابم. این نمایش 30 سال پیش با بازی مرحومه جمیله شیخی و سپس خانم آذر فخر اجرا شده است و در دی و بهمن امسال اجرا خواهیم داشت. تمام خوشحالی من از این است که بعد از این همه کارهای فشرده ، می خواهم به کار اصلی خودم تئاتر که دلمشغولی واقعی من است بپردازم و از این که این نقش را بازی می کنم احساس خوبی دارم. مدتی قبل هم در فیلم «استخوان مرده بابام» نقش کوتاهی بازی کردم. شاید در فیلم جدید علی روئین تن هم نقش کوتاهی بازی کنم. خسته نباشید. از الان تا یک سال دیگر برنامه کاری خودتان را بسته اید!دعا کنید بتوانم از پس این کارها بر بیایم.