نگاهی به سریالهای تلویزیونی ماه رمضان

نگاهی به سریالهای تلویزیونی ماه رمضان

اما چند سالی است که شبکه های مختلف نه تنها سریال های همیشگی خود را متوقف نمی کنند، بلکه هر کدام یک سریال مخصوص ماه رمضان هم دارند. شروع این پروژه، سریال "نیمه پنهان ماه" بود که در سال 72 به کارگردانی مجید جعفری پخش شد.

امسال هم مثل چند سال اخیر شبکه های یک، دو، سه و پنج سریالهایی ویژه ماه رمضان تدارک دیدند. شبکه یک با "اغما"، شبکه 2 با "میوه ممنوعه"، شبکه 3 با "یک وجب خاک" و شبکه 5 با "شکرانه" در جلب مخاطب های شبانه تلویزیون رقابت کردند.

با نزدیک شدن به شبهای پایانی ماه رمضان به نظر می رسد شبکه دو با مجموعه "میوه ممنوعه" به کارگردانی حسن فتحی توانسته مخاطبان زیادی را با خود همراه کند. حسن فتحی چند سال پیش نیز توانسته بود با مجموعه "شب دهم"، که در روزهای عزاداری ماه محرم پخش میشد، به موفقیت دست یابد.

"میوه ممنوعه" با نگاهی به دو داستان کلاسیک "شیخ صنعان" و "شاه لیر" داستانی پرکشش طراحی کرده و بخشی از جذابیت آن بر عهده دیالوگ های حاضر جوابانه اش است. داستان عشق یک پیرمرد ثروتمند مذهبی به یک دختر جوان امروزی به مذاق تماشاگران تلویزیون ایران خوش آمده است. به نظر می رسد فیلمنامه "میوه ممنوعه" در جذب بازیگران خوب و شناخته شده به این سریال سهم داشته است.

حضور علی نصیریان، از پرسابقه ترین بازیگران تئاتر، سینما و تلویزیون ایران، و هانیه توسلی، از بازیگران جوان ایرانی که سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره فیلم فجر را نیز در کارنامه خود دارد، در این سریال در کنار بازیگرانی چون گوهر خیراندیش، هرمز هدایت و امیر جعفری به جذابیت این سریال و جذب مخاطبان بیشتر افزوده است. از حسن فتحی همزمان سریال "مدار صفر درجه" نیز که یک سریال تاریخی از دهه چهل شمسی است، از شبکه اول سیما پخش می شود.

هر سال در ماه رمضان یکی از شبکه های تلویزیونی یک سریال طنز پخش می کند که معمولا بیشتر از بقیه سریال ها مورد استقبال قرار می گیرد. اما امسال علی عبدالعلی زاده با مجموعه طنز "یک وجب خاک" با بهترین زمان نمایش (بلافاصله بعد از افطار) در پرمخاطب ترین شبکه تلویزیونی (شبکه سه)، نتوانست مخاطبان خود را راضی کند. "یک وجب خاک" اولین تجربه عبدالعلی زاده در ساخت سریال تلویزیونی است. او فیلم سینمایی "سیزده گربه روی شیروانی" را در کارنامه خود دارد.

"یک وجب خاک " داستان تکراری یک خانواده فقیر است که با فروش زمینشان یک شبه به پول هنگفتی می رسند. تازه به دوران رسیدگی و غفلت از یاد خدا تم های اصلی این سریال است. اما معلق ماندن بین فضای طنز و جدی، باعث شده پیش بینی ها اشتباه از آب در بیاید و این بار بر خلاف هر ساله مخاطبان کمتری جذب سریال طنز ماه رمضان شوند. البته این احتمال وجود دارد که با نزدیک شدن به قسمتهای پایانی سریال تماشاگران استقبال بیشتری از این سریال کنند.

نویسنده "یک وجب خاک"، خشایار الوند، از نویسنده های مجموعه های طنز مهران مدیری، یکی از پر مخاطب ترین کمدی سازان تلویزیونی، است. اما در این سریال آن نوآوری هایی که در آثار مهران مدیری هست کمتر دیده می شود. شبکه سه که همه ساله با طنزهای رضا عطاران (که او هم از کارگردانان موفق سریال های طنز است) و سال گذشته با طنز "زیرزمین" به کارگردانی علیرضا افخمی در صدر جدول مخاطبان سریال های ماه رمضانی بود امسال از دو شبکه اول و دوم عقب افتاده است.

شبکه اول با سریال ماورایی "اغما" به کارگردانی سیروس مقدم در رتبه دوم تماشاگران قرار دارد. سیروس مقدم پرکارترین کارگردان تلویزیونی است که از او سریال های "نرگس"، "پلیس جوان"، "پرواز در حباب" و ... پخش شده است. "اغما" از آن نظر قابل انتقاد است که سوژه کاملا مشابهی با سریال "او یک فرشته بود" دارد. "او یک فرشته بود" ماه رمضان دو سال پیش از تلویزیون پخش شد و کارگردان آن علیرضا افخمی، نویسنده سریال "اغما" است.

داستان هر دو سریال این است که شیطان به هیات انسان در می آید و با ترفندهایی انسان ها را فریب می دهد و از راه ایمان خارج می کند. مستقیم گویی و برخورد سطحی با مقوله خدا و شیطان از مهمترین مشکلات این سریال است. حتی برخی چهره های مذهبی - سیاسی نیز این سریال را به نشرخرافات متهم کرده و صدا و سیما را به دلیل ارائه چنین آثاری به مردم مورد انتقاد قرار داده اند. این نگاه سطحی باعث شده که کارگردانی پرزحمت و بازی خوب بعضی بازیگران سریال مثل امین تارخ و لعیا زنگنه چندان مورد توجه قرار نگیرد.

"شکرانه"، سریال شبکه تهران، با وجودی که از بازیگران شناخته شده دو، سه سال اخیر تلویزیون ایران مانند مریم کاویانی، پوریا پورسرخ و هوشنگ توکلی استفاده کرده، باز هم نتوانسته مخاطبان را با خود همراه کند. کارگردان "شکرانه" سعید سهیلی است که دو سال پیش هم با سریال "رسم عاشقی" ماه رمضان شبکه تهران را در اختیار داشت.

سال گذشته بعضی شبکه ها کم مخاطب بودن سریال خود را به زمان پخش آن نسبت می دادند و شبکه تهران بیش از همه به این موضوع اعتراض داشت، چرا که سریال آنها آخرین سریال پخش شده از نظر زمانی بود. اما امسال با جا به جایی زمان پخش، مردم نشان دادند که آن چیزی را می بینند که فکر می کنند کیفیت بهتری دارد و چندان تحت تاثیر زمان پخش نیستند.

طبق نظرسنجی های غیررسمی صدا و سیما سریال "میوه ممنوعه" به کارگردانی حسن فتحی با وجودی که بعد از پخش همه سریال ها در برنامه نمایش قرار دارد، اما پر مخاطب ترین است و باز هم شبکه تهران با سریال شکرانه به کارگردانی سعید سلطانی در جدول مخاطبان پایین ترین رتبه را دارد.