پرویز یاحقی درگذشت

پزشکان، علت فوت پرویز یاحقی را ایست قلبی اعلام کرده اند.

پرویز یاحقی در حالی بدرود حیات گفت که آخرین آثارش به نام های "مهر و مهتاب" را آماده کرده و به بازار موسیقی در قالب دو سی دی عرضه کرده بود.

وی سال گذشته نیز آلبومی به نام "راز و نیاز" را در بازار موسیقی منتشر کرد.

زندگی هنری

پرویز یاحقی سال ۱۳۱۵ خورشیدی در تهران متولد شد.

نخستین معلم وی در موسیقی استاد حسین یاحقی بود که با پی بردن به استعداد شگفت خواهر زاده خود علاوه بر آموزش دادن ساز ویولن آموزشهای ویژه خود شامل پیش درآمدها، چهار مضراب ها، آهنگ های ضربی و دستگاههای موسیقی ایرانی را تا دوره عالی به وی آموخت.

حشر و نشر پرویز نوجوان با بزرگانی چون ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، علی اکبر شهنازی، رضا محجوبی، حسین تهرانی، رضاقلی ظلی و مرتضی نی داود که به منزل حسین یاحقی می آمدند، موقعیتی ویژه برای وی ایجاد کرد تا دانسته های خود از موسیقی را عمق و غنای افزونتری بخشد.

مدتی بعد ابوالحسن صبا وی را به شاگردی پذیرفت و مدت دو سال ظرایف و دقایق موسیقی را به وی آموخت. پس از این دوره وی با معرفی استاد صبا در قامت نوازنده ای نو جوان به رادیو رفت و همکاری اش را تا ۱۸ سالگی با این رسانه ادامه داد.

از جمله کارهای ماندگار وی نواختن ویولن برای آهنگ معروف "مرا ببوس" مرحوم گلنراقی بوده است که در سالهای ابتدایی دهه ۳۰ به اتفاق آهنگساز این اثر که ساخته مجید وفادار است بر شعری از حیدر رقابی و با پیانوی مشیر همایون شهردار ضبط و انتشار عمومی یافت.

درباره استعداد و نبوغ یاحقی جوان نخبگان موسیقی ایران متفق القولند و جواد بدیع زاده نوازساز و خواننده نامی در خاطرات خود از یاحقی به عنوان نوازنده و آهنگسازی یاد می کند که کمتر نظیری برایش می توان پیدا کرد.

از نخستین آهنگهای پرویز یاحقی می توان به تصنیف "امید دل من کجایی" اشاره کرد که با صدای زنده یاد غلامحسین بنان اجرا شد و ارکستر نوازندگان این تصنیف نیز برخی از چهره های نامی موسیقی ایران بودند. اعتبار بخشیدن به ویولن و صدا دهی خاصی که از آن به عنون ویولن ایرانی یاد می شود، در کار پرویز یاحقی به اوج خود رسید.

یاحقی درکی عمیق از شعر و تلفیق آن با موسیقی داشت و حاصل همکاری مشترکش با شاعرانی چون رهی معیری، تورج نگهبان، اسماعیل نواب صفا و معینی کرمانشاهی و موانست افزونتر از همه با بیژن ترقی (بیش از ۵۰ سال) آثار ماندگاری را برای موسیقی ایرانی به جای گذاشت.

ترقی در کتاب خاطرات خود از یاحقی به عنوان خورشید درخشان هنر این سرزمین یاد می کند و می نویسد که نزدیک به ۹۰ تصنیف را برای وی سروده است.

ترقی در کتاب خاطرات خود درباره یاحقی و نقشش در موسیقی ایرانی می نویسد :«پرویز یاحقی در احیای هنر موسیقی اصیل و سنتی ایران و زنده کردن گوشه های پربار و غنی دستگاه های آن سهم چشم گیر و بسیار موثری را به خود تخصیص داده است. چرا که در اجرای موسیقی ملی، از ویولن تنها در ارکستر ها و کارهای دسته جمعی استفاده می شد لیکن او توانست با استفاده از سیم های بم و مهجور ویولن، به قدرت تاثیر و وسعت هر چه بیشتر آن بیفزاید. دیگر از شاهکارهای این هنرمند خلاق ساختن و اجرای چهار مضراب های مختلف در قطعات موسیقی ایرانی است، و چیره دستی او در هنر آهنگسازی و تنظیم ارکستر برای آهنگهای ایرانی که در طول بیست و پنج سال اخیر موثرترین و شیواترین ترانه ها و قطعات آهنگین را از خود به یادگار گذارده، که هیچگاه با گذشت زمان فراموش نخواهد شد.»

همین ویژگی ها سبب شده است تا از وی به عنوان نوازنده و‌آهنگسازی صاحب سبک یاد شود که ذوق و ابتکار را با عشق و شور در آمیخت و آثار متفاوتی پدید آورد. شاید بی راه نباشد که از وی به عنوان سعدی موسیقی ایران نام ببریم، چرا که سعدی نیز در غزلیاتش عشق و تکنیک شعری را با هم آمیخت و اشعاری ناب و منحصر به فرد در تاریخ شعر ایران به یادگار گذاشت. وی از تکنیهای مختلف نوازندگی همانند ویبر، گلیساندو، مالش به نحوی دقیق و کامل و در خدمت موسیقی ایرانی استفاده می کرد و البته به دلیل آشنایی عمیق با موسیقی نواحی ایران و ملودی های مهجور و استفاده از پوزیسیونهای مختلف و تازه در نواختن، توانست وسعتی شگفت انگیز به نوازندگی ساز ویولن ببخشد.

بیداد زمان، می زده شب (ماهور)، سراب آرزو (افشاری)، غزالان رمیده (در مایه شوشتری و همایون) و (آن که دلم را برده خدایا زندگیم را کرده تبه گو) از جمله کارهای ماندگار این موسیقدان ایرانی است .

یاحقی در دوره ای از زندگی هنری اش با حمیرا ( از خوانندگان نامی دهه های ۴۰ و ۵۰ ) زندگی مشترکی تشکیل داد که حاصل آن خلق و ارائه برخی از ماندگارترین ترانه های موسیقی ایرانی شد.

یاحقی پس از انقلاب به حاشیه رانده شد. طبع زودرنج و صراحت گفتار و کردارش نیز عاملی مضاعف شد تا این گوشه نشینی و عزلت استمراری دو دهه ای یابد.

از اواسط دهه هفتاد ابتدا برخی از آثار گذشته وی مجوز انتشار گرفت و در دهه هشتاد هم برخی از کارهای تازه اش به بازار موسیقی عرضه شد، اما با دستگاههای رسمی موسیقی ایران همکاری نداشت.

پرویز یاحقی در سالهای اخیر در منزل شخصی اش استودیویی مجهز ترتیب داده بود و با توجه به آشنایی عمیقش با صدابرداری موسیقی برخی از کارهای خود و دیگران را به شکلی مناسب تنظیم و ضبط کرد. از جمله این آثار که می تواند گنجینه ای برای موسیقی ایرانی باشد، ردیف موسیقی ایرانی به روایت ویولن یاحقی است که سالها برای ضبط آن تلاش صرف شد.