'تهدید برای تحقیق روی سلولهای پایه ترکیبی'

آنها می گویند که نهاد ناظر بر این گونه تحقیقات ژنتیکی تحت فشار گروه های مذهبی قصد دارد از دادن مجوز مشارکت در اینگونه طرح ها به پژوهشگران خودداری کند.

موافقان تولید سلولهای جنینی انسانی – حیوانی می گویند این سلولها ابزاری ارزشمند برای بررسی پیشرفت و یافتن درمان برای بیماریهای خطرناک است. ولی منتقدان می گویند این شیوه نه تنها حقوق حیوانات را نقض می کند، بلکه ممکن است به انسان آسیب برساند.

در این روش، هسته تخمک گاو یا خرگوش تخلیه شده، سلولی کامل یا جزئی از "دی ان ای" انسان درون تخمک خالی گذاشته شده و در نهایت این سلول ترکیبی جدید در شرایطی قرار می گیرد تا به جنینی اولیه تبدیل شود.

در حال حاضر سه گروه پژوهشی در بریتانیا سرگرم یافتن درمان بیماریهایی مانند پارکینسون، آلزایمر و آتروفی ستون فقرات به کمک این سلولهای پایه ترکیبی یا "کیمرا" هستند.

پرفسور کریس شاو، عصب شناس در کینگز کالج لندن، یکی از دانشمندانی است که عقیده دارد این روش تحقیقاتی باید ادامه یابد.

وی می گوید: "ما با استفاده از فناوری موجود، با محدودیتهایی مواجه شده ایم. در زمینه کاری من، یعنی بیماریهای عصبی، ما ۲۰ سال است که می کوشیم ژنهای مولد بیماری را شناسایی کنیم ولی فقط یک ژن را تشخیص داده ایم. حالا اگر بتوانیم از افراد دارای ژن معیوب که آن ژنشان برای ما شناخته شده نیست، سلولهایی بگیریم و بتوانیم سلولهایی تولید کنیم که با روند بیماری مرتبط باشد، آنگاه می توانیم بفهمیم واقعا کجای کار ایراد دارد و چطور آن را درمان کنیم."

سلولهای پایه جنینی ترکیبی، بیش از ۹۹ درصد ترکیب ژنتیکی انسانی دارند و تنها نیم درصد از اجزای دی ان ای حیوان را شاید دربرداشته باشند. اما منتقدان می گویند همین میزان اندک می تواند خطرآفرین باشد و بعلاوه این روش نوعی دخالت در طبیعت بوده و بنابراین غیراخلاقی است.

جوزفین کوینتاوارلی، مدیر یک گروه مخالف این طرح ("اظهارنظر درباره اخلاقیات تولید مثل") می گوید تنها گروه های مذهبی منتقد این شیوه نیستند و حتی بعضی از دانشمندان با این نوع آزمایشها مخالفت کرده اند.

خانم کوینتاوارلی می افزاید: "من این ادعا را که مخالفت فقط از سوی گروه های مذهبی است قبول ندارم. فکر می کنم دانشمندان صاحب نظری درباره این شیوه نگرانی شدید دارند. این کار تا حدود زیادی منع شده و برای همین دولت بریتانیا نمی تواند کوتاه بیاید و کشورهای دیگر نیز مخالف این نوع تحقیقات هستند."

موافقان استدلال می کنند دلیل استفاده از تخمک حیوانات صرفا کمبود تخمک انسان است.

آنها می گویند می توان یک روز به کشتارگاه رفت و حداقل ۲۰۰ تخمک گاو گرفت و حال آن که تنها می توان دو یا سه تخمک انسان در طول یک ماه برای تحقیقات یافت.

همچنین آنها تاکید می کنند از جنین انسانی – حیوانی فقط به عنوان مدل آزمایشگاهی بیماری استفاده خواهد شد و آنها قصد ندارند بافتهای تولید شده را به انسان پیوند بزنند.

پرفسور کریس شاو، عصب شناس کینگز کالج لندن، می گوید: "هرچند ما نگرانی های موجود را درک می کنیم، ولی فکر می کنیم این نگرانی ها عمدتا برپایه اطلاعات نادرست استوار شده، یعنی منتقدان تصور می کنند ما می خواهیم نوعی حیوان ترکیبی تولید کنیم. اینها فقط سلولهایی هستند که برای پیشبرد دانش تولید می شوند. هیچ حیوانی اصلا تولید نخواهد شد. ما می خواهیم سلولهایی را در آزمایشگاه درست کنیم تا به کمکشان درباره بیماریها تحقیق کنیم و دارو بسازیم."

در بریتانیا قانون "بارورسازی انسان و جنین شناسی" بر کلیه پژوهشهای ژنتیکی از جمله تولید سلولهای پایه نظارت دارد و دانشمندان تاکنون نقش دولت این کشور در اشاعه این حوزه از دانش را ستوده اند. ولی حالا مرجع ناظر بر این قانون ظاهرا به توصیه مقامات بهداشتی قصد دارد به پژوهشگران مجوز لازم برای تحقیقات حساس را ندهد.

موافقان می گویند قانون بارورسازی در سال ۱۹۹۰ میلادی در بریتانیا تصویب شده، حال آن که در آن زمان بسیاری از شیوه های کنونی برای دانشمندان قابل تصور نبود.

آنها همچنین دولت را متهم کرده اند که با الهام گرفتن از دولت آمریکا که مخالف سرسخت تحقیق روی سلولهای پایه جنینی است، موقعیت برتر بریتانیا در این حوزه پژوهشی را به خطر می اندازد، ادعایی که دولت آنرا نادرست می خواند.