گفتگوی بی بی سی با بهروز وثوقی

دهه چهل در تاریخ سینمای ایران دهه بسیار پرثمری بوده، بیشترین آثار این زمان آثاری به یادماندنی بوده و راهگشای آثار سینمایی در دهه های بعدی شده اند. به نظر شما چه عواملی باعث خلق چنین آثاری شده است؟

داستان خوب، فیلمبردار خوب، کارگردان خوب و بازیگران خوب عوامل اصلی ساختن یک فیلم خوب هستند. البته در آن زمان - با وجود موقعیتی که داشت - سانسور هم نقش مهمی بازی می کرد.

فرق سینمای قبل و بعد از انقلاب چیست؟

من شخصا فرق زیادی نمی بینم. به نظر من چارچوب سینمای ایران بعد از انقلاب ادامه همان سینمای قبل از انقلاب است. ولی از بابت تکنولوژی در آن زمان با مضیقه روبرو بودیم. بطور مثال در آن زمان امکان صدا برداری سر صحنه وجود نداشت و خرج زیادی داشت. ولی الان این کار خیلی آسانتر شده. فرق دیگر در آزادی نسبی فیلمنامه نویس در بیان مسایل اجتماعی و سیاسی بود و الان بیشتر فیلمها حول مسایل خانوادگی است. این نتیجه گیری بر اساس فیلمهایی بوده که من مشاهده کردم . خیلی از فیلمها هم وجود داره که من ندیدم. سانسور هم نقش عمده ای بازی می کند ولی با این وجود فکر می کنم که در ایران کارهای خیلی خوبی تولید می شود اگر چه در سالهای اول انقلاب وضعیت سینمای ایران زیاد خوب نبود ولی در سالهای بعد سینمای ایران خوب عرضه شده مثلا همه ساله چند فیلم از سینمای ایران در فستیوالهای بین المللی شرکت می کنند و برنده جوایزی هم می شوند.

آثار کدامیک ار کارگردانان ایرانی را بیشتر می پسندید و با کدامیک از آنها ترجیح می دهید که همکاری کنید؟

از کارگردانان گذشته آنهایی که همکاری داشتم که مشخص است. از کارگردانهایی که درحال حاضر فعال هستند، کارهای محسن مخلمباف و بهمن قبادی را می پسندم و قرار است که بزودی با آقای قبادی کاری را شروع کنم.

آیا می توانید درباره فیلم آقای قبادی که قرار است در آن بازی کنید اطلاعات بیشتری بدهید؟

اطلاعات زیادی نمی توانم در حال حاضر بدهم. فقط می توانم بگویم که تهیه کنندگان این فیلم غیر ایرانی هستند و فیلم در ترکیه اتفاق می افتد.

در مورد بازیگران ایرانی که در عرصه سینمای ایران بازی می کنند، آیا فرد خاصی وجود دارد که شما کار او را می پسندید؟

تمامی بازیگرانی که من کارهای آنها را دیدم تلاش بسیار چشمگیری در کار خود دارند، که من از این بابت خیلی خوشحالم. ولی در همه سینماهای دنیا بازیگرانی وجود دارند که وجه تمایزی دارند. به نظر من کارهای یرویز پرستویی و امین حیایی خیلی خوب است. ولی بازیگران بسیار خوب دیگری وجود دارند که متاسفانه من کارهای آنها را تا به حال ندیدم.

فیلم "زمانی برای مستی اسبها" ساخته بهمن قبادی و فیلم "باد ما را خواهد برد" ساخته عباس کیارستمی.

بهترین فیلم سینمای هالیوود به نظر شما چیست؟

اینجا فیلم خوب خیلی زیاد است و فیلمی که به آن علاقه خاصی دارم فیلم "پلهای مدیسون کانتی" ساخته کلینت ایستوود است.

چه چشم اندازی را برای سینمای ایران پیشبینی می کنید؟

اگر فعالیتها به همین صورت ادامه پیدا کند و جلوی ساخت فیلمها و سریالهای بد گرفته شود، من آینده خوبی را می بینیم همینجور که تا به حال خیلی خوب کار کردند.

شخصیت شما به کدامیک از فیلمهایی که بازی کردید نزدیکتر است؟

هیچکدام.

بهترین خاطره زندگی حرفه ای شما چیست؟

در فیلم سوته دلان قرار بود سری را برای من درست کنند که با سر خودم متفاوت بود. وقتی که درست کردند و من آن را بر سر گذاشتم به دلیل سنگینی بیش از حد آن به زمین خوردم. از آنجایی که مواد لازم برای ساخت سر مصنوعی سبکتر نداشتیم به همین دلیل به ایتالیا رفتیم و یک چهره پرداز پیدا کردیم که سری برای ما درست کرد که من اصلا وزن آن را احساس نمی کردم.

از زمانی که از ایران خارج شدید در چه فیلمها و برنامه هایی نقش ایفا کردید؟

تعداد کارهایم زیاد بوده است ولی از هیچکدام راضی نیستم و به بازی در آنها افتخار نمی کنم.

زمانی که کار هنری خود را شروع کردید آیا از شخص خاصی الهام گرفتید؟

زمانی که محصل بودم تحت تاثیر کارهای ملک مطیعی قرار گرفتم. یادم می آید که در اصفهان بودم و فیلم ولگرد یکی از اولین فیلمهای ملک مطیعی بود که خیلی بر روی من تاثیر گذاشت.

آیا درست است که نقش آفرینی شما در فیلم گوزنها که در آستانه انقلاب در ایران بود، نشانی از تغییر نگرش شما نسبت به حکومت شاه و به عبارت دیگر همراهی با انقلاب بود؟

هر فیلمی یک پیامی دارد و بازیگر، حامل آن پیام است. تنها فیلم گوزنها نبود. فیلمهای تنگسیر و خاک هم مساله داشنتد و مساله آنها اجتماعی و سیاسی بود. گوزنها تنها یکی از این فیلمها بود و به به نظر من تاثیر گذار هم بود.

اگر به دوران انقلاب بازگردیم، آیا شما دوباره از ایران خارج می شوید؟

خروج من از ایران به خاطر انقلاب نبود. دوماه قبل از وقوع انقلاب من برای ساخت فیلمی با آقای زرین دست به آمریکا رفتم وقتی که این فیلم را انجام دادم، انقلاب اتفاق افتاد. بعد از آن هم فکر کردم که اوضاع مناسبی برای بازگشت نیست و بدین ترتیب تا به حال ماندگار شدم.

اگر به شما پیشنهاد بازیگری در فیلمی در ایران شود، آیا آن را قبول خواهید کرد؟

در طول این سالها پیشنهاد به من زیاد شده به خصوص در این سالهای اخیر. منتهی داستان هیچکدام از آنها را نپسندیدم. دوست دارم اگر قرار بر این باشد که دوباره در فیلمی در ایران بازی کنم، اگر فیلم بالاتر از فیلمهای قبلی من نباشد، از آنها پایین تر هم نباشد. همانجور که گفتم آقای قبادی زمانی که خط داستان فیلمی بعدی که در دست تهیه دارند را برای من تعریف کرد، من داستان را پسیندیم و قرار شد که با او همکاری کنم.

در کدام شهر زندگی می کنید؟ آیا ازدواج کرده اید؟

هجده سال در لس آنجلس بودم و بعد به سانفرانسیکو رفتم و 10 سال است که در سانفرانسیسکو زندگی می کنم. ازدواج هم کردم و اسم همسرم کتایون است.

چه سبک موسیقی را می پسندید؟

موسیقی سنتی ایرانی هنوز جایگاه خودش را برای من حفظ کرده. به موسیقی غربی هم گوش می کنم. به کارهای داریوش و ابی هم به دلیل اینکه از قدیم با هم همکاری خیلی نزدیک دربسیاری از فیلمها داشتم علاقه خاصی دارم.

آیا با خانم گوگوش در ارتباط هستید؟

هیچ ارتباط و تماسی با ایشان ندارم. فقط می دانم که در کارشان خیلی موفق هستند و حقشان هم است که موفق باشند، از آنجایی که خیلی مسئول هستند و به کارشان علاقه دارند و کارشان را عاشقانه انجام می دهند.

با برادر خودتون چنگیز در ارتباط هستید؟

بله با تمام برادرانم در تماس هستیم. بردار کوچکترم شهراد وثوقی مدتی در اینجا بود. اکنون به ایران برگشته و در آنجا مشغول به کار است.

غم انگیز ترین دوران زندگی شما که تاثیر زیادی هم در کار شما گذاشته چه بوده است؟

غربت.

بزرگترین شکست در زندگی تان چه بوده؟

شکستی نداشته ام.

یعنی هر چه را که خواستید به آن رسیدید و همواره موفق بوده اید؟

بله.

چی شد که به فکر نوشتن کتاب افتادید؟

به فکر نوشتن کتاب نبودم ولی دوستان زیادی بوند که من را همواره تشویق کردند که خاطرات دوران کاری خودم را در اختیار کسانی قرار بدم که علاقه مندند بیشتر در مورد پشت صحنه های فیلمها و اتفاقاتی که در آن دوران رخ داده، بیشتر بدانند. این کتاب به زبان خیلی ساده ای نوشته شده است.

علاقه مندان به این کتاب چگونه می تواند آن را تهیه کنند؟

در حال حاضر پخش این این کتاب محدود است ولی در چند ماه آینده پخش آن وسیعتر خواهد شد و شاید در ایران هم به چاپ برسد.

از سایت بی بی سی فارسی