پیام تبریک پوتین به مناسبت سالگرد سقوط بشار اسد!

معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت: ولادیمیر پوتین به مناسبت سالگرد تغییر در سوریه، پیام تبریکی به احمد الشرع، رئیس جمهوری سوریه، ارسال کرده است.

وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد: «پوتین به مناسبت سالگرد تغییر، پیام تبریکی به الشرع ارسال کرد.» 

به گزارش عصر ایران به نقل از آر تی، معاون وزیر امور خارجه روسیه (سرگئی ورشینین) گفت ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه به مناسبت سالگرد تغییر در سوریه، پیام تبریکی به احمد الشرع، رئیس جمهوری سوریه، ارسال کرده است. 

منظور از سالگرد تغییر، سقوط حکومت بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در نتیجه حملات گروه‌های مخالف مسلح در آذر ماه سال گذشته است. حکومت بشار اسد سقوط کرد و او به روسیه فرار کرد. بعد از آن، احمد الشرع رهبر مخالفان مسلح، به عنوان رئیس جمهوری جدید معرفی شد. 

به نظر می‌رسد در متن پیام تبریک پوتین، اشاره مستقیم به سقوط بشار اسد نشده بلکه از عنوان کلی «تغییر» استفاده شده است. 

روسیه بزرگترین حامی نظامی، سیاسی و اقتصادی دولت بشار اسد به شمار می‌رفت. ارتش روسیه برای چند سال علاوه بر جنگ با گروه‌های تروریستی و مسلح، وارد جنگ با مخالفان مسلح دولت بشار اسد نیز شده بودند. ارتش روسیه با وجود سقوط اسد، دو پایگاه نظامی خود را در سوریه حفظ کرده است. 

همچنین سفارت روسیه در دمشق هم همچنان باز است و به فعالیت خود ادامه می‌دهد. 

با این حال بعد از سقوط حکومت بشار اسد، دولت جدید دمشق روابط با مسکو را عادی کرده است. احمد الشرع رئیس جمهوری جدید سوریه نیز در سفر به مسکو با پوتین دیدار و گفتگو داشت و دو طرف درباره همکاری برای آینده توافق کردند. 

در این دیدار، پوتین تأکید کرد منافع مردم سوریه همیشه اصل راهنمای مسکو است. او آمادگی کشورش را برای تقویت ارتباط و هماهنگی از طریق وزارتخانه‌های امور خارجه دو کشور اعلام کرد.
-----------------

حمایت پوتین از بشار اسد صرفاً یک اقدام تاکتیکی نبود، بلکه بخشی از یک استراتژی بزرگتر ژئوپلیتیک بود. روسیه از طریق حمایت از اسد، چندین هدف کلیدی را دنبال می‌کرد. 

اول، به چالش کشیدن هژمونی جهانی ایالات متحده و نشان دادن توانایی روسیه در حمایت از متحدان خود و تأثیرگذاری بر نتایج درگیری‌های منطقه‌ای. دوم، سوریه به عنوان یک آزمایشگاه نظامی برای تسلیحات و دکترین جدید روسیه عمل کرد و به مسکو اعتبار نظامی بخشید. 

مهمتر از همه، پوتین با جلوگیری از «تغییر رژیم» تحمیلی، که آن را مشابه مداخلات غربی در لیبی و عراق می‌دید، به دنیا نشان داد که از متحدان خود در برابر فشارهای خارجی محافظت خواهد کرد. این تعهد عمیق و پرهزینه به حفظ رژیم اسد، دلیلی است بر اینکه چرا سناریوی «رها کردن» یا «سقوط» اسد هرگز در دستور کار روسیه قرار نگرفت.

عمق تعهد پوتین به اسد را می‌توان در حجم سرمایه‌گذاری‌های نظامی و دیپلماتیک روسیه مشاهده کرد. روسیه نه تنها با حملات هوایی گسترده به اهداف شورشیان کمک کرد، بلکه مشاوران نظامی، تجهیزات پیشرفته و حتی محافظان شخصی را برای تقویت ارتش سوریه فراهم آورد. 

از نظر دیپلماتیک، روسیه از حق وتوی خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد استفاده کرد تا تقریباً هر قطعنامه‌ای را که خواستار اعمال فشار یا تحریم علیه دولت اسد بود، مسدود کند. این حمایت دیپلماتیک بی‌وقفه، اسد را از انزوای بین‌المللی نجات داد. 

بنابراین، حمایت پوتین لحظه‌ای و ناگهانی نبوده که با فرضیه «سقوط» از بین برود؛ بلکه یک سرمایه‌گذاری راهبردی بلندمدت با هدف تثبیت رژیم و اطمینان از اینکه روسیه یک بازیگر حیاتی در هر مذاکره صلح آینده باقی می‌ماند.

اگر پوتین اجازه می‌داد اسد سقوط کرده و فرار کند، این اتفاق به عنوان یک شکست بزرگ ژئوپلیتیک برای روسیه تلقی می‌شد. این امر نه‌تنها موقعیت نظامی روسیه در مدیترانه را از بین می‌برد، بلکه اعتبار روسیه را به عنوان یک شریک قابل اعتماد در سطح جهان به‌شدت تضعیف می‌کرد. 

سایر متحدان روسیه در سراسر جهان این اقدام را نشانه‌ای از ضعف می‌دیدند و در وفاداری مسکو تردید می‌کردند. هدف پوتین حفظ وضع موجود و جلوگیری از هرگونه تغییر رژیم به سبک غربی بود که از نظر او بی‌ثباتی را به مرزهای روسیه می‌کشاند. 

در نتیجه، به جای رها کردن اسد، پوتین ریسک‌های بزرگی را پذیرفت و نیروهای نظامی‌اش را وارد کارزار کرد تا اطمینان حاصل کند که اسد نه تنها سقوط نمی‌کند، بلکه همچنان به عنوان رهبر مورد حمایت روسیه بر سر قدرت باقی می‌ماند.

با توجه به گزارش‌های خبری متعدد در مورد سقوط رژیم اسد در اواخر سال ۲۰۲۴، فرار بشار اسد از دمشق به روسیه یک رویداد ناگهانی و مخفیانه بود که در ساعات پایانی روز شنبه ۷ دسامبر ۲۰۲۴ و اوایل یکشنبه ۸ دسامبر ۲۰۲۴ رخ داد و به ۲۴ سال حکومت او پایان داد. 

این فرار در حالی سازماندهی شد که نیروهای مخالف به رهبری هیئت تحریر الشام به‌سرعت به پایتخت (دمشق) نزدیک شده بودند و ارتش سوریه در حال فروپاشی کامل بود. عملیات خروج اسد و خانواده‌اش، توسط مأموران اطلاعاتی روسیه و با هماهنگی مستقیم مسکو انجام گرفت، زیرا کرملین به این نتیجه رسیده بود که دیگر امکان حفظ رژیم اسد وجود ندارد و هدف اصلی باید نجات جان متحد خود از سرنوشت دیکتاتورهایی چون معمر قذافی باشد. 

اسد، با فریب بسیاری از فرماندهان ارشد و مشاوران خود مبنی بر اینکه حمایت نظامی روسیه در راه است، در یک عملیات پنهانی از کاخ ریاست‌جمهوری خارج شد و از طریق پایگاه هوایی روسیه در حمیمیم (نزدیک لاذقیه) با یک هواپیمای اختصاصی که ترانسپوندر آن خاموش شده بود تا قابل ردیابی نباشد، به مسکو گریخت. 

گزارش‌ها حاکی از آن است که خانواده اسد (همسر و فرزندانش) احتمالاً از قبل یا همزمان با او از کشور خارج شده بودند. وزارت خارجه روسیه بلافاصله پس از رسیدن اسد به مسکو، فرار و استعفای او را تأیید کرد و اعلام کرد که به وی پناهندگی سیاسی اعطا شده است، در حالی که در دمشق نیروهای مخالف بدون مقاومت وارد شهر شدند و کنترل پایتخت را به دست گرفتند.