صدا و سیما برای اولین بار ویدئوی اصابت موشک‌های اسرائیل به سامانه‌های پدافند هوایی ایران را منتشر کرد!

صداوسیما تصاویری تازه از لحظه هدف قرار گرفتن پدافند تبریز و همچنین لحظه هدف قرارگرفتن سیستم راداری نجم توسط اسرائیل که بلافاصله پس از شلیک در طول جنگ دوازده توسط جنگنده‌های اسرائیل هدف قرار گرفته بود را منتشر کرد.

شدت انفجارها و انهدام این رادارها نشان می‌دهد حمله با پهپاد انجام نشده و با موشک اجرا شده است. هر دو اصابت را می‌بینید.

Unbelievable-It turns out that #Iran regime radars were totally blind when #Israel attacked radar systems of Iran regime in city of Tabriz, and the soldiers were totally surprised and were killed in the explosion. The 2nd round if it happens, will be much harder for Iran regime. pic.twitter.com/YEw8tLXNOC

— BenSabti (@BeniSabti) November 28, 2025

معاون پدافند ارتش جمهوری اسلامی رضا خواجه: «به ضرس قاطع می‌گویم و ملت ایران خیالش راحت باشد که بعد از جنگ ۱۲ روزه تهدیدی علیه آسمان ایران نداشتیم.» این مقام ارتش درباره شب اول حمله اسرائیل گفت: «تمام فرماندهان مناطق و پدافندی و سامانه‌ها از ساعت‌ها قبل از حمله در مراکز حضور داشتند و تمامی سامانه‌های پدافندی در حال رصد آسمان غرب کشور بودند.»

برنامه‌ریزی برای یورش دوازده روزه اسرائیل به سامانه‌های دفاع هوایی ایران، بر پایه یک دکترین نظامی پیچیده و پرمخاطره با عنوان «سرکوب پدافند هوایی دشمن» استوار بود. در این چارچوب عملیاتی، مقصود اصلی اسرائیل نابودی فیزیکی تمامی پایگاه‌های موشکی نبود، بلکه فلج کردن و نابینا ساختن شبکه‌ی مدیریت، فرماندهی و پیام‌رسانی دفاع ایران بود.

این عملیات در گام نخست، مستلزم حملات بسیار دقیق و هم‌زمان با استفاده از جنگنده‌های پیشرفته نسل پنجم همچون نمونه‌های پنهانکار اسرائیلی، پرنده‌های بدون سرنشین شناسایی/تهاجمی، و به کارگیری انبوه موشک‌های ضد رادار هدایت‌شونده بود.

در مراحل آغازین، کوشش اصلی اسرائیل بر تخریب رادارهای هشدار سریع، مراکز تبادل داده‌ها و گره‌های ارتباطی دفاعی ایران که معمولاً در مناطق ثابت و آشکار مستقر بودند، تمرکز یافت. در صورت توفیق در از کار انداختن این زیرساخت‌های کلیدی، سامانه دفاعی ایران از یک شبکه یکپارچه و متصل، به مجموعه‌ای از سامانه‌های پراکنده و منزوی تبدیل شد که عملاً توان دفاعی مؤثری نداشتند.

یکی از عواملی که موجب کامیابی عملیات دوازده روزه اسرائیل شد، ناهمگونی و تمرکز ساختاری در سامانه دفاع هوایی ایران بود. سامانه‌های دفاعی ایران ترکیبی از تجهیزات بومی، روسی (نظیر س-۳۰۰ و احتمالاً س-۴۰۰) و سامانه‌های کهن‌تر بودند.

هرچند این ترکیب، پیچیدگی‌های خاص خود را داشت، اما چالش اساسی در انتقال سریع از یک ساختار فرماندهی متمرکز به یک ساختار توزیع‌شده و غیرمتمرکز در مواجهه با جنگ الکترونیک سنگین بود. در برابر یورش‌های متمرکز سایبری و بهره‌گیری اسرائیل از تجهیزات پیشرفته اخلال الکترونیکی، سامانه‌های قدیمی‌تر یا آن‌هایی که پیام‌رسانی ضعیفی با کانون فرماندهی داشتند، به‌سرعت «سالم اما فاقد دید عملیاتی» شدند و توانایی لازم برای ردیابی و شلیک موفق به جنگنده‌های رادارگریز اسرائیلی را از دست دادند.

همچنین، اگر اسرائیل توانست سامانه‌های راداری دوربرد و اصلی را نابود سازد، لایه‌های دفاعی میانی و ارتفاع کم به تنهایی قادر به ممانعت از نفوذ هواپیماهای مهاجم در ارتفاع پایین نبودند.

برتری کیفی جنگنده‌ها و مهارت خلبانان اسرائیلی، یک عنصر تعیین‌کننده در این عملیات بود. هواپیماهای جنگی اسرائیل به دلیل ویژگی‌های گریز از رادار (پنهانکاری) و توانایی در حمل موشک‌ها و بمب‌های نقطه‌زن پیشرفته، توانستند با خطر بسیار کمتری نسبت به جنگنده‌های نسل چهارم به حریم هوایی ایران نفوذ کنند.

در چارچوب عملیات دوازده روزه، اسرائیل با استفاده از مسیرهای پروازی ناشناخته، پرواز در ارتفاع بسیار کم یا بهره‌گیری از اخلال هوشمند الکترونیکی قوی، توانست رخنه و ضعف‌هایی را در پوشش راداری ایران ایجاد نماید. پس از نفوذ اولیه، این هواپیماها توانستند سامانه‌های دفاعی متحرک (مانند تور-م۱ یا باور-۳۷۳) را پیش از تغییر موقعیت، هدف قرار دهند. مقصد اصلی اسرائیل در طول این دوازده روز این بود که با حملات پیوسته، تسلط کامل بر آسمان ایران را به دست آورد و هرگونه امکان پاسخ هوایی مؤثر را از نیروی هوایی ایران سلب کند.

یکی از دلایل ناتوانی ایران در دفع حملات هوایی در چنین مدت کوتاهی، ناشی از کمبود جنگنده‌های رهگیر نوین و نقاط ضعف ساختاری در پوشش راداری مرزها بود.

پوشش راداری گسترده مرزهای ایران (به‌خصوص در نواحی جنوبی و غربی) دارای مناطق کور عملیاتی بود که فرصت نفوذ کم‌خطر را برای جنگنده‌های اسرائیلی فراهم می‌آورد. همچنین، نیروی هوایی ایران از لحاظ تعداد و کیفیت در مواجهه با جنگنده‌های بسیار پیشرفته اسرائیلی در موضع ضعف جدی قرار داشت.

فقدان تعداد کافی از هواپیماهای رهگیر نسل چهارم به بالا به این معنا بود که حتی در صورت شناسایی هواپیماهای متخاصم توسط دفاع زمینی، ایران توان عملیاتی کافی برای رهگیری مؤثر و مقابله نزدیک با جنگنده‌های نسل جدید را در اختیار نداشت.

این وضعیت، بار اصلی دفاع را به طور کامل بر دوش سامانه‌های موشکی دفاع هوایی زمینی انداخت و هرگونه نقص در این سامانه‌ها، به معنای باز شدن کامل فضای هوایی کشور بود.

موفقیت در طرح از کار انداختن کامل دفاع هوایی ایران در دوازده روز، مستلزم یک عملیات نظامی-اطلاعاتی بسیار دقیق و کاملاً هم‌آهنگ بود که اطلاعات جزئی و جامعی از محل استقرار تمام سامانه‌های دفاعی ثابت و متحرک ایران را در دسترس داشت.

این امر نیاز به استفاده گسترده اسرائیل از منابع اطلاعاتی انسانی و فنی (مانند تصاویر ماهواره‌ای، پرنده‌های بدون سرنشین جاسوسی بلندمدت و عملیات نفوذ سایبری) برای تکمیل نقشه دقیق شبکه دفاعی ایران داشت.

در صورت دسترسی به این داده‌ها، عملیات دوازده روزه شامل یک مرحله اولیه فلج کردن پیام‌رسانی و مدیریت و سپس یک گام ثانویه "ردیابی و نابودی" بود که در آن، تمامی سامانه‌های متحرک (شامل رادارهای تاکتیکی و سامانه‌های برد کوتاه) بلافاصله پس از فعال‌سازی، هدف یورش قرار گرفتند.

ناتوانی ایران در حفظ امنیت خطوط ارتباطی، تغییر سریع موقعیت سامانه‌ها و استفاده مؤثر از پدافند غیرعامل (مانند ماکت‌ها و فریب‌دهنده‌های راداری)، باعث شد که اسرائیل بتواند در این مدت کوتاه، توانایی ایران برای محافظت از حریم هوایی خود را به طور کامل از بین ببرد.