در ۳ دقیقه ببینید که چرا ایران دچار ورشکستگی آبی شده است

در 3 دقیقه ببینید که چرا ایران دچار ورشکستگی آبی شده است 

ایران در آستانه «ورشکستگی آبی»؛ هشدارهای بین‌المللی درباره بزرگ‌ترین بحران آب
ایران در سال ۱۴۰۴ با شدیدترین بحران آب تاریخ معاصر خود روبه‌رو است؛ بحرانی که بنا بر گزارش‌های رسانه‌های بین‌المللی و داخلی، نه یک مسئله اقلیمی صرف، بلکه محصول دهه‌ها سوءمدیریت ساختاری، فساد سازمان‌یافته و اولویت‌های امنیتی حکومت ارزیابی می‌شود. هم‌زمان، شهرهای مختلف کشور با کمبود آب، شوری رودخانه‌ها، افت ذخایر سدها، فرونشست زمین و افزایش خشم اجتماعی روبه‌رو هستند؛ وضعیتی که به گفته تحلیلگران، آینده امنیت اجتماعی ایران را در مرحله‌ای بی‌سابقه تهدید می‌کند.
«مافیای آب» و سقوط زیربناهای حیاتی کشورمنبع: ای یو ریپورتر : پایگاه خبری ای یو ریپورتر در گزارشی نوشت: «ایران اکنون با شدیدترین بحران آب در تاریخ معاصر خود روبه‌رو است؛ بحرانی که نتیجه سیستمی است که بقا و منافع سیاسی و نظامی خود در منطقه را بر بقای مردم اولویت می‌دهد.»
در این گزارش، مدیریت آب در ایران نه یک ناکارآمدی ساده، بلکه «نتیجه شکست حاکمیت آخوندها و سلطه باندهای حکومتی» توصیف شده است.

به نوشته این رسانه، سپاه پاسداران طی چند دهه گذشته کنترل پروژه‌های عظیم سدسازی و انحراف رودخانه‌ها را در اختیار گرفته و بدون رعایت اصول زیست‌محیطی، قراردادهای چندمیلیاردی بدون مناقصه دریافت کرده است. کارشناسان ایرانی این ساختار را «مافیای آب» می‌نامند؛ شبکه‌ای متشکل از نهادهای امنیتی، شرکت‌های پیمانکاری و گروه‌های ذی‌نفع که با سدسازی‌های بی‌رویه و تخریب تالاب‌ها، منابع آبی کشور را به ورطه نابودی کشانده‌اند.

ای یو ریپورتر یادآور می‌شود که اعتراضات خوزستان در سال ۲۰۲۱ با شعار «ما تشنه‌ایم» آغاز شد و به‌سرعت به شعارهای ضدحکومتی علیه ولی‌فقیه تغییر یافت؛ روندی که در اصفهان (۲۰۲۱ و ۲۰۲۵) و سپس تهران و اسلامشهر در تابستان ۲۰۲۵ نیز تکرار شد، آن‌جا که قطع هم‌زمان آب و برق موجب شکل‌گیری اعتراضات شبانه شد.

شورای ملی مقاومت ایران نیز بحران آب را «نشانه غیرقابل اصلاح بودن ساختار نظام» دانسته و تأکید می‌کند راه‌حل این بحران با «ایجاد یک نظام دموکراتیک و مردم‌سالار و بازسازی شفاف زیرساخت‌ها» گره خورده است.
ایران در آستانه «ورشکستگی آبی»؛ هشدار اندیشکده‌های آمریکا
منبع: واشینگتن تایمز : روزنامه واشینگتن تایمز با استناد به گزارش انجمن خاورمیانه نوشت: «ایران وارد مرحله ورشکستگی دائمی آب شده است.»
در این گزارش، سپاه پاسداران به‌عنوان بازیگر اصلی «مافیای آب» معرفی شده که از پروژه‌های مخرب سدسازی، از جمله سد گتوند، سودهای کلان به دست آورده است.

براساس این تحلیل، افزایش شدید شوری آب کارون ناشی از سد گتوند، موجب مرگ «۴۰۰ هزار نخل» شده و این سد عملاً به «کارخانه دائمی تولید آب شور» تبدیل شده است.

گزارش پیش‌بینی می‌کند که ادامه وضعیت کنونی در یک دهه آینده می‌تواند منجر به:

    «۱ میلیون و ۳۵۰ هزار مرگ‌ومیر اضافی»
    «تا ۱۸ میلیون آواره داخلی»

گرگ رومن، مدیر اجرایی انجمن خاورمیانه، می‌گوید: «رژیم ایران نه تنها در مدیریت منابع آب شکست خورده، بلکه به‌طور سیستماتیک سه هزار سال دانش ایرانیان در مدیریت آب را برای کسب سود نابود کرده است.»
کاهش یک‌سوم منابع تجدیدپذیر و رسیدن به مرز «کمبود مطلق آب»منبع: پایگاه اسپیشیال اوراسیا : پایگاه تحقیقاتی اسپیشیال اوراسیا در گزارشی نوشت که منابع تجدیدپذیر آب ایران در دو دهه گذشته بیش از یک‌سوم کاهش یافته و با جمعیت ۹۴ میلیونی، سرانه آب تجدیدپذیر به «۸۵۰ مترمکعب» سقوط کرده است؛ رقمی که بسیار کمتر از آستانه کمبود مطلق آب در جهان است.

این گزارش، کشاورزی سنتی ایران را که «۹۰ درصد آب کشور» را مصرف می‌کند، مهم‌ترین عامل بحران معرفی می‌کند. هاشم امینی، مدیرکل آبفای تهران نیز هشدار داده است: «ذخایر سدهای تأمین‌کننده تهران در پایین‌ترین سطح ۶۰ سال اخیر قرار دارد؛ وضعیتی که مشابه آن را ندیده‌ایم.»

به نوشته این مرکز، خطر جیره‌بندی گسترده، فرونشست زمین و افزایش نارضایتی عمومی در تهران، اصفهان و خوزستان، وضعیت حکمرانی را با «فشار شدید مشروعیتی» روبه‌رو کرده است.
هشدارهای داخلی: از احتمال «تخلیه تهران» تا افزایش سدهای خشکمنابع: روزنامه اعتماد، خبرگزاری فارس، آرمان ملی : روزنامه اعتماد به نقل از پزشکیان نوشت: «اگر روزهای بی‌باران ادامه یابد، تهران ممکن است نیازمند تخلیه باشد.»
این هشدار بی‌سابقه نشان‌دهنده رسیدن پایتخت به مرز بحران زیرساختی است.

خبرگزاری فارس نیز گزارش داد که تعداد سدهایی با کمتر از «۵ درصد ذخیره»، تنها در ۲۰ روز از ۸ سد به ۳۲ سد افزایش یافته است؛ وضعیتی که تقریباً سراسر کشور را درگیر تنش آبی کرده است.

روزنامه آرمان ملی می‌نویسد سهم مردم از مصرف آب تنها «۷ درصد» است، اما ۲۲ درصد آب تهران هنگام عبور از شبکه فرسوده شهری هدر می‌رود. این روزنامه فساد ساختاری، سدسازی‌های بی‌رویه، مدیریت نادرست کشاورزی و نبود برنامه‌ریزی را ریشه اصلی بحران دانسته و تأکید می‌کند:
«صرفه‌جویی خانگی شبیه پر کردن سطل سوراخ است.»