جست‌وجوی دویست‌ساله برای سرچشمه رود نیل

العربیه: رود نیل از خارطوم در سودان به سمت شمال جریان دارد، و پس از گذار از مصر به دریای مدیترانه می‌ریزد. کشف سرچشمه این رودخانه در میانه قرن نوزدهم به یکی از بزرگ‌ترین معماهای جغرافیایی جهان بدل شد، و بسیاری از کاوشگران اروپایی زندگی خود را وقف یافتن آن کردند.

رود نیل از پیوستن دو شاخه «نیل آبی» و «نیل سفید» شکل می‌گیرد. تا اوایل قرن نوزدهم اروپاییان توانسته بودند کشف کنند که نیل آبی کوتاه‌تر است و از اتیوپی سرچشمه می‌گیرد؛ اما سرچشمه نیل سفید که در اعماق آفریقا قرار داشت همچنان ناشناخته مانده بود.

در سال 1857، کاشفان بریتانیایی ریچارد برتون و جان هنینگ اسپیک در مأموریتی پرتنش از سواحل شرقی آفریقا رهسپار شدند تا سرچشمه نیل سفید را بیابند. آنها با کمک راهنمای آفریقایی خود به نام سیدی مبارک بمبئی دریاچه تانگانیکا را کشف کردند.

اسپیک سپس به تنهایی به شمال رفت و دریاچه ویکتوریا را کشف کرد و مدعی شد که نیل از آنجا سرچشمه می‌گیرد. برتون اما ادعای او را رد کرد، و یکی از بزرگ‌ترین منازعات علمی قرن میان آن دو شکل گرفت.

اسپیک در مأموریت دوم خود توانست به شاخه نیل سفید برسد، اما نتوانست آن را تا خارطوم دنبال کند. او اندکی پیش از مناظره‌ای رسمی با برتون در حادثه‌ای مرموز که بسیاری آن را خودکشی دانسته‌اند کشته شد.

جست‌وجو برای اثبات مساله تا دهه 1870 ادامه یافت. دیوید لیوینگستون و هنری مورتون استنلی نظریه برتون را باطل کردند، و استنلی در میانه دهه 1870 با پیمایش کامل دریاچه ویکتوریا و رودهای اطرافش نظریه اسپیک را تأیید و راز سرچشمه نیل را دست‌کم برای چند نسل حل کرد.

با این حال، مناقشه هرگز به‌ طور کامل پایان نیافت. هرچند استنلی نشان داد نیل سفید از دریاچه ویکتوریا سرچشمه می‌گیرد، اما خود دریاچه چندین رود تغذیه‌کننده دارد. امروزه جغرافی‌دانان همچنان در این باره اختلاف نظر دارند؛ برخی سرچشمه واقعی را در رواندا و برخی دیگر در بوروندی می‌دانند. بدین ترتیب، راز نیل، این رود اسطوره‌ای آفریقا، همچنان سَربه‌مُهر است.
+6
رأی دهید
-0

نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.