گیلا گاملیل، وزیر علوم و فناوری اسرائیل؛ «پیمان کوروش: آغاز فصل نو در روابط اسرائیل و ایران»

-گیلا گاملیل وزیر نوآوری، علوم و فناوری اسرائیل در مقاله‌ای با عنوان «پیمان کوروش: آغاز فصلی تازه در روابط اسرائیل و ایران» که پنجشنبه ۲۷ شهریورماه منتشر شد می‌نویسد، دو ملت ایران و اسرائیل در برابر فرصتی تاریخی ایستاده‌اند که می‌تواند پس از سرنگونی رژیم آیت‌الله‌ها به پیدایش آینده‌ای مشترک همراه با شکوفایی منطقه‌ای بیانجامد.

-این مقام اسرائیلی توضیح داد که چشم‌انداز پیمان کوروش بر پنج اصل کلیدی استوار است: احترام متقابل به حاکمیت ملی، عملگرایی و منفعت متقابل، میراث تاریخی مشترک، چشم‌انداز منطقه‌ای و تمرکز بر حوزه‌های غیرنظامی.

- «پیمان کوروش چارچوب همکاری در بخش‌های گوناگون غیرنظامی را ترسیم می‌کند و فناوری و نوآوری پیشرفته اسرائیل را در کنار منابع طبیعی و انسانی غنی ایران قرار می‌دهد».

-«پروژه‌ی شاخص این پیمان، ایجاد یک کریدور اقتصادی جدید میان ایران و اسرائیل است که از عراق و اردن عبور می‌کند و در خدمت تجارت، انرژی و ارتباطات فیبر نوری خواهد بود. این پروژه ایران را دوباره به‌ عنوان یک مرکز بازرگانی جهانی مطرح می‌کند و منافع عظیمی برای اقتصادهای منطقه و میلیون‌ها نفر از ساکنان آن به همراه خواهد داشت».

-«اجرای پیمان کوروش در سه مرحله طی یک دهه برنامه‌ریزی شده است: از گشایش سفارتخانه‌های متقابل و آغاز پروژه‌های اولیه گرفته تا تکمیل طرح‌های اصلی و ایجاد یک فضای اقتصادی بهم‌پیوسته».

کیهان لندن 

گیلا گاملیل وزیر نوآوری، علوم و فناوری اسرائیل در مقاله‌ای با عنوان «پیمان کوروش: آغاز فصل نو در روابط اسرائیل و ایران» که پنجشنبه ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۵ (۲۷ شهریورماه) منتشر شد می‌نویسد، دو ملت ایران و اسرائیل در برابر فرصتی تاریخی ایستاده‌اند که می‌تواند پس از سرنگونی رژیم آیت‌الله‌ها به پیدایش آینده‌ای مشترک همراه با شکوفایی منطقه‌ای بیانجامد.

او با اشاره به محتوای کلی «پیمان کوروش» تاکید می‌کند، اکنون زمان آن فرا رسیده که مردم ساکن صهیون، دِین خود را به ملت شریف ایران ادا کرده و در بازسازی کشور و شکل دادن آینده‌اش یاری رسانند.
پرچم ملی شیر و خورشید ایران و پرچم اسرائیل در تظاهرات ایرانیان مقابل سفارت رژیم در لندن / رویترز
در مقدمه این مقاله آمده، دشمنی‌ای که امروز روابط جمهوری ایران و اسرائیل را تعریف می‌کند، سرنوشت تغییرناپذیری نیست. تا پیش از انقلاب اسلامی و برآمدن حکومت آیت‌الله‌ها در سال ۱۹۷۹، دو کشور از روابط نزدیک و دوستانه‌ای برخوردار بودند؛ روابطی که بر پایه‌ی پیوندهای کهن فرهنگی، تاریخ مشترک و درهم‌تنیده و منافع و همکاری‌های گسترده‌ی متقابل- از نفت و زیرساخت گرفته تا امنیت- استوار بود.

انقلاب اسلامی کوشید این تاریخ را با زور پاک کند و اسرائیل را «شیطان کوچک» بنامد. با این حال، در پسِ دشمنی تحمیلی، مردم همچنان خاطره‌‌ از نزدیکی و باور به آینده‌ای متفاوت را در دل دارند.

تاریخ می‌آموزد که گاهی از دل بحران‌های عمیق، فرصت‌هایی منحصر به فرد پدید می‌آیند. حدود ۲۵۰۰ سال پیش، کوروش بزرگ، بنیانگذار امپراتوری پارس، در فرمان مشهور خود اصول احترام به هویت ملی، آزادی پرستش و باورهای دینی را بنا نهاد.

فرمان او به یهودیان اجازه داد پس از حدود ۷۰ سال تبعید در بابِل، به اورشلیم بازگردند و معبد خود را بازسازی کنند- اقدامی که تاریخ یهود را دگرگون ساخت و جایگاهی ارجمند برای کوروش در کتاب مقدس عبری رقم زد: «چنین گفت کوروش، پادشاه پارس: خداوند خدای آسمان‌ها همه پادشاهی‌های زمین را به من بخشیده است و مرا مأمور کرده تا برای او خانه‌ای در اورشلیم، که در یهودا است، بسازم» (عزرا ۱:۲).

امروز، دو ملتی که سرنوشتشان برای مدت‌های طولانی در هم تنیده بوده است، در برابر فرصتی تاریخی ایستاده‌اند: گشودن فصلی تازه از همکاری میان دولت‌هایشان و آفرینش آینده‌ای مشترک که به شکوفایی منطقه‌ای بیانجامد.

گاملیل در ادامه می‌نویسد، ما در پی آن هستیم که این چشم‌انداز را همراه با شریکان خود، یعنی مردم ایران- چه آنان که در داخل کشور زندگی می‌کنند و چه آنان که ناگزیر به تبعید شده و آرزوی بازگشت پس از گذار از حکومت آیت‌الله‌ها را دارند- پیش ببریم. همانگونه که ملت ایران برای آینده‌ای آزاد از ستم، روی گشوده به جهان و مبتنی بر آزادی انسانی و رفاه مدنی اشتیاق دارد، ما نیز دست یاری دراز می‌کنیم.

اکنون زمان آن فرا رسیده که مردم ساکن صهیون، دِین خود را به ملت شریف ایران ادا کرده و در بازسازی کشور و شکل دادن آینده‌اش یاری رسانند. طبیعی است که این چشم‌انداز را به نام کوروش بزرگ نام نهاده‌ایم. 

این ابتکار، تلاشی مشترک میان دولت اسرائیل و کسانی است که در پی ایجاد یک دولت موقت برای خدمت به مردم ایران پس از سقوط حکومت اسلامی هستند؛ رویدادی که شاید به تأخیر افتد، اما بی‌تردید رخ خواهد داد. ابتکار تشکیل چنین دولت موقتی به رهبری شاهزاده رضا پهلوی، فرزند آخرین شاه ایران، و تیم حرفه‌ای او پیگیری می‌شود و بر امید، واقع‌گرایی و شناسایی متقابل استوار است.

در ادامه این مقاله آمده، پیمان کوروش چارچوبی عملی در اختیار مردم ایران قرار می‌دهد تا در صورت تغییر حکومت اسلامی، به آینده‌ای بهتر امیدوار شوند. هدف آن آماده‌سازی بستر برای گذار سریع و روان و بازسازی شتابان بخش‌هایی از اقتصاد ایران است که نیازمند بازسازی خواهند بود.

این ابتکار بازتاب‌ خواستی صادقانه برای بازگرداندن روابطی مدنی، محترمانه، حرفه‌ای و کارآمد است که بر منفعت متقابل و راهکارهای عملی برای مشکلات مشترک تمرکز دارد.

دیدار گیلا گاملیل با شهبانو فرح و شاهزاده رضا پهلوی: «امیدواریم سال آینده تهران باشیم»

گیلا گاملیل وزیر سابق اطلاعات و وزیر کنونی علم، فناوری و فضای دولت سرائیل در دیدار با شهبانو فرح پهلوی و شاهزاده رضا پهلوی در پاریس، ابزار امیدواری کرد که به زودی چهره خاورمیانه تغییر کند و… pic.twitter.com/VwnM9p0czu

— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 7, 2025

اصول محوری همکاری
چشم‌انداز پیمان کوروش بر پنج اصل کلیدی استوار است:

احترام متقابل به حاکمیت ملی طرفین: شناسایی متقابل حق موجودیت هر کشور و احترام به منافع ملی طرفین.
عملگرایی و منفعت متقابل: تمرکز بر حوزه‌هایی که همکاری در آنها ، منافع روشن اقتصادی و فناورانه به همراه دارد.
میراث تاریخی مشترک: اذعان به پیوندهای تاریخی عمیق میان ملت ایران و قوم یهود.
چشم‌انداز منطقه‌ای: تلاش برای گنجاندن روابط دوجانبه در چارچوبی گسترده‌تر از همکاری منطقه‌ای به‌منظور تقویت ثبات و شکوفایی خاورمیانه.
تمرکز بر حوزه‌های غیرنظامی: تأکید بر همکاری در اقتصاد، تجارت، فناوری، انرژی، کشاورزی و فرهنگ.
چشم‌انداز آینده‌ای مشترک
پیمان کوروش چارچوب همکاری در بخش‌های گوناگون غیرنظامی را ترسیم می‌کند و فناوری و نوآوری پیشرفته اسرائیل را در کنار منابع طبیعی و انسانی غنی ایران قرار می‌دهد:

آب و کشاورزی: ایران با بحران جدی آب روبروست، در حالی که اسرائیل تجربه‌ی گسترده‌ای در این زمینه دارد. انتقال دانش در مدیریت ملی آب، شیرین‌سازی و بازیافت فاضلاب برای کشاورزی، سامانه‌های پیشرفته آبیاری و توسعه محصولات مقاوم در برابر خشکی و شوری آب و زمین، بخشی از این همکاری است. هیئتی از متخصصان و دانشگاهیان ایرانی که از سوی شاهزاده به اسرائیل آمدند، از تأسیسات تصفیه فاضلاب شَفدان و دانشکده کشاورزی دانشگاه عبری بازدید کردند.

انرژی و منابع طبیعی: همکاری استراتژیک میان حوزه‌های منابع طبیعی ایران و فناوری‌های اسرائیل، از جمله احداث خطوط لوله مشترک برای انتقال نفت و گاز و اتصال ایران به بازارهای اروپا از طریق مدیترانه. همچنین همکاری در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشید و باد. هیئت ایرانی اعزامی از سوی شاهزاده به قابلیت‌های شبکه هوشمند و کاربردهای هوش مصنوعی برای مقابله با هدر رفتن گاز از طریق نشت خطوط لوله‌‌های گاز و آلودگی هوا ابراز علاقه کرد.

فناوری و نوآوری: ایجاد صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر برای حمایت از استارت‌آپ‌ها و پروژه‌های فناوری پیشرفته در دو کشور. همچنین چشم‌انداز ابتکارات نوآوری مشترک، برنامه‌های تبادل دانشجو و پژوهشگر، و همکاری در حوزه‌هایی چون امنیت سایبری و هوش مصنوعی. یکی دیگر از پروژه‌های پیشنهادی نیز توسعه توانمندی‌های مشترک ماهواره‌ای منطقه‌ای است.

گردشگری، آموزش و فرهنگ: این هیئت ایرانی علاقمندی خود را به ارائه دوره‌های آموزش زبان فارسی از سوی اسرائیل برای دانشجویان ایرانی اعلام کرد. برای پیوند ملت‌ها همچنین برنامه‌ریزی شده است که پروازهای مستقیم روزانه میان تهران و تل‌آویو برقرار شود و مسیرهای گردشگری تاریخی توسعه یابد. همچنین مراکز فرهنگی در هر دو کشور ایجاد خواهد شد و برای حفظ میراث یهودی در ایران تلاش خواهد شد.
پیمان کوروش به‌ عنوان پایه‌ای برای چشم‌انداز گسترده‌تر منطقه‌ای
وزیر نوآوری، علوم و فناوری اسرائیل در بخش دیگری از  این مقاله به تشریح بخش‌هایی از پیمان کوروش پرداخته و می‌نویسد: فراتر از روابط دوجانبه، پیمان کوروش پیشنهاد می‌دهد که چارچوب موجود I2U2 که در حال حاضر شامل هند، اسرائیل، امارات متحده عربی و ایالات متحده است، گسترش یابد و ایران و عراق نیز به آن بپیوندند. این چارچوب چندجانبه‌ی جدید که ما آن را I4U2 می‌نامیم، به چالش‌های بزرگتر منطقه‌ای همچون کمبود آب، امنیت غذایی و امنیت انرژی خواهد پرداخت.

پروژه‌ی شاخص آن، ایجاد یک کریدور اقتصادی جدید میان ایران و اسرائیل است که از عراق و اردن عبور می‌کند و در خدمت تجارت، انرژی و ارتباطات فیبر نوری خواهد بود. این پروژه ایران را دوباره به‌ عنوان یک مرکز بازرگانی جهانی مطرح می‌کند و منافع عظیمی برای اقتصادهای منطقه و میلیون‌ها نفر از ساکنان آن به همراه خواهد داشت. این کریدور از ایران تا اسرائیل با طرح IMEC پیوند خواهد خورد؛ طرحی که هند را از طریق کشورهای خلیج فارس و اسرائیل به اروپا متصل می‌کند و منطقه‌ی ما را به نقطه‌ی تلاقی این دو مسیر تبدیل خواهد کرد.

بر اساس این مقاله، اجرای پیمان کوروش در سه مرحله طی یک دهه برنامه‌ریزی شده است: از گشایش سفارتخانه‌های متقابل و آغاز پروژه‌های اولیه گرفته تا تکمیل طرح‌های اصلی و ایجاد یک فضای اقتصادی بهم‌پیوسته. گیلا گاملیل همچنین می‌نویسد، بر اساس گفتگوهای فراوانی که با شرکای ایرانی‌ام داشته‌ام، می‌دانم که مردم ایران مشتاق دیدن گام‌هایی هستند که حتی همین امروز هم می‌توان برداشت، و به همین دلیل ما بر پیشرفت در بخش‌هایی که پیش از هرگونه تغییر رژیم قابل آغاز هستند، تأکید می‌کنیم.

در پایان این نوشتار آمده، پیمان کوروش فرصتی تاریخی برای گشودن فصلی تازه در روابط ایران و اسرائیل و تحقق ظرفیت عظیم همکاری میان دو کشور، دو ملت و کل منطقه است. هر دو ملت چشم‌ به‌ راه روزی هستند که بار دیگر پیوند تاریخی مشترک خود را تحقق بخشند و صلح و آرامش را به خاورمیانه بازگردانند.