جوانانی که دوران پهلوی را ندیدند، اما عاشق پهلوی شدند

روایتی از آگاهی نسلی که حقیقت را در میان خاکستر دروغ‌ها یافت

نویسنده: ارشان آذری

در میان غبار دروغ‌ها، تحریف‌ها و سانسور چهل‌وشش‌ساله، نسلی در ایران سر برآورد که نه خاطره‌ای از دوران پهلوی دارد، نه عکسی خانوادگی کنار برج آزادی یا خیابان پهلوی، و نه صدایی از رادیوی ملی در شب نوروز ۱۳۵۵. اما همین نسل، با شور و اشتیاقی بی‌بدیل، دل به نام "پهلوی" بسته است. چرا؟ چگونه ممکن است نسلی که فقط و فقط با جمهوری اسلامی زیسته، به گذشته‌ای که ندیده، وفادار شود؟ پاسخ، در روشنایی حقیقتی نهفته است که حتی تاریکی مطلق نیز نتوانست آن را خاموش کند.
دروغی که دیگر خریداری ندارد
از نخستین روزهای پس از انقلاب ۱۳۵۷، دستگاه تبلیغات جمهوری اسلامی کوشید چهره‌ای مخدوش و سیاه از پادشاهی پهلوی ترسیم کند. 

در کتاب‌های درسی، برنامه‌های تلویزیونی، خطبه‌های نماز جمعه، فیلم‌ها و نمایشنامه‌ها، پهلوی «طاغوت» بود، «وابسته»، «ستمگر» و «ضد مردم». واژگان و روایت‌ها بارها و بارها تکرار شدند تا یک نسل را از گذشته‌اش بی‌ریشه سازند.

اما واقعیت آن بود که در پس این کارزار سنگین، حقیقتی آرام اما مقاوم نفس می‌کشید. و نسل تازه، که از میان فقر، سرکوب، سانسور، تبعیض، سقوط اقتصادی و انزوای جهانی سر برآورده بود، این حقیقت را بویید.

این جوانان، نه از طریق کتاب‌های مدرسه، بلکه از دل روایت‌های شفاهی پدران و مادران، از عکس‌های قدیمی، از مقایسه میان آنچه هست و آنچه می‌توانست باشد، و از مهم‌تر از همه، با تماشای سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی در فضای باز و آزاد اینترنت، به کشف گذشته‌ای رسیدند که برایشان افسانه نبود، واقعیت بود.

در این سخنرانی‌ها که امروزه در یوتیوب و وب‌سایت‌های گوناگون در دسترس همگان است، چهره‌ی پادشاهی دیده می‌شود که از عشق به مردمش سخن می‌گوید، از لزوم صنعتی‌شدن، از استقلال اقتصادی، از وحدت ملی، از مقام زن، از ارتش ملی، از آموزش رایگان، و از ایرانی سربلند در میان ملت‌ها. 

پادشاهی که پنجاه سال از زمانه‌ی خود جلوتر بود؛ آن‌قدر جلوتر که بسیاری از مردم زمانه‌اش او را درک نکردند و گروهی نیز آگاهانه برای سقوط ایران، علیه او شوریدند.

آگاهی فرزندان انقلاب
شگفتا که بسیاری از این جوانان، فرزندان همان‌هایی‌اند که انقلاب کردند. همان‌هایی که به امید آزادی، عدالت و معنویت، پادشاهی مشروطه را واژگون کردند. اما امروز، فرزندان آن نسل، دیگر فریب کلمات را نمی‌خورند. آن‌ها دیگر نمی‌پذیرند که آزادی یعنی فیلترینگ، عدالت یعنی فقر، معنویت یعنی گشت ارشاد.

برای آنان، پهلوی نه صرفاً یک نام، بلکه نماد دوران عقلانیت، آبادانی، اقتدار ملی، و امید به آینده است. آن‌ها می‌پرسند: چرا ایران در دهه پنجاه قدرت نظامی چهارم آسیا بود و امروز مزدور گروه‌های تروریستی شده؟ چرا صادرات ایران جهانی بود و امروز واردکننده سیمان و گندم است؟ چرا زن ایرانی در دهه پنجاه در دانشگاه، سینما، ورزش و دیپلماسی درخشان بود و امروز باید در مترو، از ترس مأمور حجاب، سر خود را خم کند؟

نسلی که دروغ را بلعید و بیدار شد
جمهوری اسلامی تلاش کرد نام پهلوی را از تاریخ حذف کند، اما نتوانست صدای او را از آینده حذف کند. شاه فقید ایران، مردی که می‌گفت «من تمام وجودم را وقف ایران کرده‌ام»، امروز از درون آرشیوهای آزاد و اینترنتی، برای نسل تازه سخن می‌گوید. دیگر نمی‌توان آن صدای آرام اما استوار را سانسور کرد؛ نسلی آن را شنیده و درک کرده است.

چگونه می‌توان مردی را فراموش کرد که گفت: «ثروت مملکت باید در راه سازندگی و رفاه ملت مصرف شود» و آن‌وقت شاهد رژیمی بود که ثروت ایران را صرف حوثی‌ها، حزب‌الله، حماس و شلیک به مردم خودی کرد؟

چگونه می‌توان سخنان او را در باب وحدت ملی، نقش ارتش، آزادی زن، ضرورت توسعه، و آینده‌ی ایران شنید و عاشق نشد؟

پایان یک انکار تاریخی
شاید انقلاب ۵۷ نتیجه‌ی سادگی نسلی بود که به وعده‌ی آب و برق مجانی دل بست؛ اما امروز نسلی از همان خاکستر برخاسته که می‌داند هیچ آب و برقی مجانی نیست و هیچ آزادی‌ای از مسیر نفرت نمی‌گذرد. نسلی که دیگر فریب شعارهای چپ‌زده‌ی فسیل‌های وابسته به بیگانگان را نمی‌خورد. 

آن‌ها دیگر از سوسیالیست‌های شوروی‌زده یا اسلام‌گرایان مزدور نمی‌پذیرند که ایران پیش از انقلاب جهنم بوده؛ آن‌ها خود بهشت را دیده‌اند، ولو از پشت پرده‌ی زمان.

آنچه این نسل از دست داده، آینده‌ای بود که می‌توانست درخشان باشد. اما همین آگاهی، همین درد، همین اشتیاق به بازسازی، آن‌ها را به نسلی تبدیل کرده که «وطن‌پرستی» را از شعار به آرمان رسانده‌اند. آرمانی که در چهره و گفتار شاهزاده رضا پهلوی دوباره زنده شده است.

کلام آخر
نسلی که پهلوی را ندید، اما عاشق آن شد، نسلی‌ست که حقیقت را جست‌وجو کرد، یافت، و بر آن ایستاد. آن‌ها دیگر به گذشته پشت نمی‌کنند؛ گذشته را چراغ راه آینده کرده‌اند. آن‌ها نه سلطنت‌طلبند، نه جمهوری‌خواه، آن‌ها ایران‌خواهاند. و اگر نام "پهلوی" را فریاد می‌زنند، نه از روی تعصب، بلکه از سر سپاس برای مردی‌ست که پنجاه سال جلوتر از زمانه‌اش ایستاد، و مردمش را دوست داشت، حتی اگر مردمش روزی او را تنها گذاشتند.

امروز اما آن مردم بازگشته‌اند؛ با چشمانی باز، با دلی آگاه، و با ندایی روشن:

زنده باد ایران، زنده‌باد حقیقت، زنده‌باد پهلوی.