مسعود پزشکیان با همسر رئیس جمهور چین دست نداد + ویدیو

در ویدیویی که از مراسم استقبال از مسعود پزشکیان و دخترش منتشر شده، لحظه مواجهه آقای پزشکیان با پنگ لی‌یوان، همسر رییس‌جمهور چین، موردتوجه قرار گرفته است.

عدم دست دادن مقامات ایرانی با زنان: ریشه‌های ایدئولوژیک و نمونه‌های تاریخی
یکی از ویژگی‌های بارز رفتاری مقامات جمهوری اسلامی ایران در مجامع رسمی و بین‌المللی، خودداری آن‌ها از دست دادن با زنان است. 

این رفتار که گاهی موجب سوءتفاهم‌ها و حواشی رسانه‌ای شده، ریشه در تفسیر خاصی از احکام فقهی و ایدئولوژی اسلامی دارد که پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران حاکم شد. بر اساس این تفسیر، تماس فیزیکی مستقیم با فرد نامحرم، شامل مصافحه (دست دادن)، حرام شمرده می‌شود. 

این اصل نه تنها در زندگی شخصی و مذهبی افراد رعایت می‌شود، بلکه به عنوان یک قاعده رفتاری در پروتکل‌های دیپلماتیک و سیاسی نیز به کار گرفته شده است. این رویکرد، در تضاد آشکار با بسیاری از عرف‌های دیپلماتیک مدرن است که دست دادن را نمادی از احترام، توافق و حسن نیت می‌دانند.

این قاعده فقهی، که بر پایه حفظ حریم میان زن و مرد نامحرم استوار است، از نظر مقامات ایرانی یک اصل غیرقابل مذاکره محسوب می‌شود. آن‌ها معتقدند که پایبندی به این اصل، نشان‌دهنده هویت اسلامی و انقلابی آن‌هاست و نباید تحت تأثیر فشارهای فرهنگی یا دیپلماتیک قرار گیرد. از این رو، در دیدارهای رسمی با سران کشورها، وزرا، و شخصیت‌های بین‌المللی، مقامات ایرانی تلاش می‌کنند تا از تماس فیزیکی با زنان اجتناب کنند. 

این خودداری گاهی به صورت واضح و با عقب کشیدن دست انجام می‌شود و گاهی با یک ژست جایگزین، مانند گذاشتن دست روی سینه یا تعظیم کوتاه، همراه است تا احترام به طرف مقابل را بدون شکستن اصول مذهبی خود نشان دهند.

یکی از مشهورترین نمونه‌های این حوادث، به دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد بازمی‌گردد. در جریان دیداری با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، احمدی‌نژاد از دست دادن با وی خودداری کرد و این حرکت در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای یافت. 

این حادثه نه تنها به عنوان یک اتفاق دیپلماتیک، بلکه به عنوان نمادی از تضاد میان ارزش‌های فرهنگی شرق و غرب و همچنین سیاست‌های داخلی و خارجی جمهوری اسلامی تحلیل شد. این نوع برخورد، برای دیپلمات‌های غربی که به دست دادن به عنوان یک بخش جدایی‌ناپذیر از مراسم خوش‌آمدگویی عادت دارند، اغلب غافلگیرکننده و گاهی توهین‌آمیز تلقی می‌شود.

پزشکیان با همسر رییس جمهور چین دست نداد pic.twitter.com/RpsQf3jEy3

— Iranian UK (@IranianUk) September 3, 2025

در موردی دیگر، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت، نیز در چندین موقعیت بین‌المللی از دست دادن با مقامات زن خارجی اجتناب کرد. به عنوان مثال، در حاشیه مذاکرات هسته‌ای، تصاویری از او منتشر شد که در حال احوالپرسی با مقامات زن بود و دستش را برای دست دادن دراز نمی‌کرد، بلکه تنها با لبخند یا تکان دادن سر از آن‌ها استقبال می‌کرد. 

این رفتار ظریف، که خود یک دیپلمات با تحصیلات غربی است، نشان می‌دهد که این قاعده رفتاری نه تنها برای مقامات مذهبی، بلکه برای تمام سطوح دیپلماتیک در جمهوری اسلامی ایران به یک اصل تبدیل شده است. این رویکرد، در حالی که در داخل ایران مورد تأیید بسیاری از گروه‌های مذهبی است، در خارج از کشور اغلب به عنوان یک نشانه از عدم انعطاف‌پذیری و پایبندی افراطی به اصول ایدئولوژیک تلقی می‌شود.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران، نیز با همین چالش‌ها روبرو بود. در جریان سفر به اروپا و دیدار با مقامات زن، او نیز از دست دادن خودداری کرد. این موارد، بارها در رسانه‌ها به بحث گذاشته شده و به عنوان نمونه‌ای از تضاد در پروتکل‌های دیپلماتیک مورد بررسی قرار گرفته‌اند. 

برای مثال، در ملاقات با رئیس‌جمهور کرواسی، کولیندا گرابار-کیتاروویچ، روحانی با قرار دادن دست بر روی سینه خود، از دست دادن اجتناب کرد، حرکتی که توسط بسیاری از عکاسان ثبت شد و به سرعت در رسانه‌های اجتماعی منتشر گردید. این وقایع، نشان می‌دهد که پروتکل‌های اسلامی در ایران، حتی در بالاترین سطوح سیاسی، بر پروتکل‌های دیپلماتیک بین‌المللی اولویت دارند.

نکته قابل توجه این است که این خودداری از دست دادن، محدود به مقامات مرد نیست. در مواردی نادر، زنان مقام ایرانی نیز در مواجهه با مقامات مرد خارجی، از دست دادن خودداری کرده‌اند، هرچند این موارد کمتر از نمونه‌های مربوط به مردان رخ داده است.

این رفتار، به نوعی بازتاب یک سیستم ارزشی است که هرگونه تماس فیزیکی میان زن و مرد نامحرم را به عنوان یک خط قرمز در نظر می‌گیرد. این رویکرد، علاوه بر تأثیرات دیپلماتیک، پیام‌هایی فرهنگی و اجتماعی نیز به همراه دارد و نشان‌دهنده یک مرزکشی ایدئولوژیک در روابط بین‌الملل است.

به طور کلی، خودداری مقامات جمهوری اسلامی از دست دادن با زنان، نمادی از یک مقاومت ایدئولوژیک در برابر هنجارهای مدرن جهانی است. این رفتار، نه تنها یک مسئله شخصی یا سلیقه‌ای، بلکه یک پروتکل رسمی و سیاسی است که ریشه در تفسیر خاصی از دین دارد. 

این سیاست، اگرچه در داخل کشور به عنوان یک فضیلت و پایبندی به اصول دینی تلقی می‌شود، در خارج از کشور اغلب به عنوان یک چالش برای دیپلماسی و روابط بین‌الملل مورد بحث و انتقاد قرار می‌گیرد. این رویکرد، نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی همچنان تلاش دارد تا اصول انقلابی و مذهبی خود را حتی در پیچیده‌ترین مجامع جهانی نیز حفظ کند و به نمایش بگذارد.