از نزدیک‌ترین یاران تا تندترین دشمنان؛ راز مرزبندی شاهزاده رضا پهلوی

ارشان اذری
مقدمه
در سیاست ایران یک درد مزمن داریم: هر وقت صحبت از اتحاد می‌شود، عده‌ای شروع می‌کنند به نق‌زدن، بدگمانی و پاشیدن تخم تفرقه. این بیماری ریشه‌دار است؛ از قهوه‌خانه‌های تبعید تا شبکه‌های مجازی. اما نکته‌ی مهم اینجاست: شاهزاده رضا پهلوی نشان داده که در برابر این بیماری نسخه‌ای دارد—نسخه‌ای به نام اعتماد مشروط.

او طی سالیان ثابت کرده حتی نزدیک‌ترین افراد اگر به‌جای تقویت حرکت جمعی، به منفی‌بافی و تضعیف اتحاد رو بیاورند، بی‌هیچ تعارفی از دایره اعتماد بیرون گذاشته می‌شوند. این تصمیم‌ها شاید برای بعضی تلخ باشد، اما حقیقت این است که همین سخت‌گیری، رمز بلوغ سیاسی اوست.
نزدیکان دیروز، دشمنان امروز
بسیاری از کسانی که امروز بلندگو به دست گرفته‌اند و علیه شاهزاده رضا پهلوی قلم می‌زنند، روزگاری نزدیک‌ترین همراهان او بودند. آن‌ها تا وقتی منافع شخصی‌شان تأمین بود، در کنار او ایستادند؛ اما همین که احساس کردند باید در چارچوب جمعی کار کنند، راه جدایی پیش گرفتند.

این‌ها همان چهره‌هایی هستند که نمی‌توانند قواعد جمعی را بپذیرند. سیاست را صحنه «یا من یا هیچ‌کس» می‌بینند. اگر نظرشان برآورده نشود، به‌جای احترام به تصمیم جمعی، به دشمنی برمی‌خیزند. و اینجاست که شاهزاده رضا پهلوی مرزبندی می‌کند: اصول بالاتر از رفاقت است.
پیام روشن شاهزاده رضا پهلوی
در پیمان نوین گفت: اتحاد باید بر پایه آزادی و رأی مردم باشد، نه بر محور افراد.

در پیام به هواداران هشدار داد که کورکورانه دنباله‌رو نباشید؛ سیستم و قانون باید معیار باشد.

در نشست مونیخ تأکید کرد: زمان کم است و فرصت برای نجات ایران محدود. اتحاد بدون اصول، اتحاد نیست.

این‌ها فقط شعار نبود؛ هر سه پیام خطی واحد دارند: اعتماد فقط وقتی معنا دارد که به اصول پایبند بمانی.
تفاوت شاهزاده رضا پهلوی با دیگران
مشکل بزرگ سیاست‌ورزان ایرانی این است که در برابر منفی‌بافی کوتاه می‌آیند، به امید این‌که شاید صداها خاموش شود. اما تجربه نشان داده هر بار مماشات، تفرقه را بیشتر کرده است.

شاهزاده رضا پهلوی مسیر دیگری را برگزیده:

با ساختارهای ناکارآمد وداع می‌کند (مانند کنار گذاشتن شورای ملی ایران).

به حملات شخصی با خشم و کینه جواب نمی‌دهد؛ بلکه اصول را پیش می‌کشد.

نسل تازه را وارد میدان کرده و به جای چهره‌های فرسوده، به جوانان میدان داده است.

این‌ها همان تصمیم‌هایی است که یک رهبر را از یک چهره صرفاً نمادین جدا می‌کند.
مقایسه‌ای که چشم باز می‌کند
به یاد بیاورید ماندلا که بعد از ۲۷ سال زندان، کسانی را که می‌خواستند اتحاد ملی را با نفرت خراب کنند، کنار گذاشت. یا گاندی که هر بار خشونت‌گرایان خواستند مسیر استقلال هند را منحرف کنند، بی‌رحمانه از جنبش بیرون‌شان کرد. هاول هم در چکسلواکی همین کار را کرد.

این الگوها یک حقیقت ساده را فریاد می‌زنند: بدون مرزبندی، اتحاد به هرج‌ومرج بدل می‌شود. شاهزاده رضا پهلوی دقیقاً در همین مسیر گام برمی‌دارد.
پاسخ به تهمت «خودکامگی»
بعضی می‌گویند این برخوردها نشانه استبداد است. اما فرق هست میان «مرزبانی رفتاری» و «حذف فکری». شاهزاده رضا پهلوی نشان داده اختلاف نظر را می‌پذیرد، اما تفرقه‌افکنی و منفی‌بافی را نه. این تفاوت ساده اما تعیین‌کننده است: او با اندیشه‌ها نمی‌جنگد، با رفتارهای مخرب می‌جنگد.
جمع‌بندی
شاهزاده رضا پهلوی در سال‌های اخیر نشان داده که:

* اتحاد را بر اصول می‌خواهد، نه بر اشخاص؛

* اعتمادش به هیچ‌کس چک سفیدامضا نیست؛

* مرزبندی با منفی‌بافان را بخشی از وظیفه رهبری می‌داند.

این همان بلوغ سیاسی است. شاید برای برخی ناخوشایند باشد، اما حقیقت این است که آینده ایران را نمی‌توان با دلجویی‌های بی‌پایان ساخت. باید سخت‌گیری عادلانه داشت. و این همان چیزی است که شاهزاده رضا پهلوی امروز به نمایش گذاشته است: رهبری که به جای کینه و خودرأیی، از روی مسئولیت و تعهد به ملت تصمیم می‌گیرد