آیا مغز به بیکاری نیاز دارد؟

العربیه: مغز به عنوان پرکارترین عضو بدن ما بطور 24 ساعته درحال کار است و در آن واحد با تعداد بیشماری محرک‌های پیرامونی و درونی روبرو است، اما روانشناسان کار می‌گویند مغز هم به بیکاری و استراحت مطلق نیاز دارد.

آنا کنیون استاد دانشگاه لنکشایر در مقاله‌ای تاکید کرده مغز ما به زمانی برای رهایی از تمرکز مداوم نیاز دارد، حتی خیالبافی و خواب نیز مغز را درگیر می‌کند. این نیاز شاید وقت‌گذرانی برای ماهیگیری مردان که همواره مورد تمسخر زنان واقع می‌شود و یا لم دادن و بستن چشم‌ها توسط زنان در کنار دریا و در هیچ‌چیز غرق شدن را توجیه کند، زیرا استراحت مغز به عملکرد بهتر آن و درنتیجه بهره‌گیری بیشتر از هوش و کاهش استرس منجر می‌شود.

بر اساس نظریه توانبخشی توجه که در سال 1368 توسط راشل و استیون کاپلان دو روانشناس برجسته در حوزه جامعه و محیط عرضه شد، گذران وقت و خوشگذرانی در دل طبیعت می‌تواند مغز را از استرس دائمی نجات دهد.

توجه به دو شاخه هدایت شده و غیرهدایت شده تقسیم می‌شود؛ در توجه هدایتی ما درحال تمرکز روی کار، درس خواندن یا پست گذاشتن در رسانه‌های اجتماعی هستیم ولی در توجه غیرهدایتی ما بدون اجبار محیطی و تمرکز به چیزهایی توجه می‌کنیم که ذهن ما آگاهانه درگیر آنها نشده است مثل زیبایی طبیعت یا بازیگوشی حیوانات.

هرچقدر زندگی ما با توجه هدایتی مداوم همراه باشد مغز بیشتر خسته می‌شود؛ تمرکز کمتر و امکان اشتباه بیشتر می‌شود به ویژه اگر در یک محیط کاری شلوغ و پراسترس باشید مثل بخش اورژانس یک بیمارستان یا یک اتاق خبر شلوغ با خبرهای فوری پیاپی.

اما لحظاتی که در صف نانوایی ایستاده‌اید یا در اتوبوس و قطار از سر کار به منزل بازمی‌گردید مغز شما می‌تواند از زیر فشار خستگی کار روزانه رهایی یابد و در همین جاست که عامل مزاحم بار دیگر مغز شما را درگیر می‌کند و آن وجود گوشی‌های هوشمند است که در سالهای اخیر وارد زندگی بشر شده و باعث می‌شود که حتی در زمان استراحت ظاهری هم مغز مجبور به اضافه کاری شود.

در واقع مغز نیاز به تنبلی به معنای واقعی آن دارد، تصویربرداری از مغز ثابت کرده است که بودن در طبیعت فعالیت آمیگدال – بخشی از مغز که با استرس و اضطراب مرتبط است – را کاهش می‌دهد. در مقابل، محیط‌های شهری معمولا این بخش را بیشتر فعال می‌کنند. بررسی 42 پژوهش و آزمایش‌های علمی با نتایج معتبر نشان داده‌اند که پیاده‌روی 40 دقیقه‌ای در طبیعت، استرس را کاهش داده و به بازپروری توجه کمک می‌کند. حتی ده دقیقه توجه غیرهدایت‌شده می‌تواند عملکرد ذهنی را بهبود دهد، مانند تماشای أمواج دریا یا تماشای حرکت ابرها در پارک. بنابراین اگر می‌خواهید مغزتان خوب کار کند باید گوشی هوشمند را برای ساعتی از روز کنار بگذارید و تنبلی کنید و به طبیعت توجه کنید، باید بدانید که تماشای بازیگوشی یک بچه گربه در طبیعت یا عشقبازی دو کبوتر روی درخت کنار خانه برای عملکرد بهتر مغز شما اهمیت بیشتری دارد تا پرسه زدن در اینستاگرام.