انتقاد شدید مشاور خامنه‌ای از توافق گذرگاه زنگزور: این دالان گورستانی برای مزدوران ترامپ خواهد شد

علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین المللی علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، از توافق ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای احداث یک گذرگاه توسط آمریکا در مجاورت مرز ایران به شدت انتقاد کردبی بی سی: علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، به توافق ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای احداث یک گذرگاه توسط آمریکا در مجاورت مرز ایران و ارمنستان، به تندی تاخته است.

آقای ولایتی به وب سایت خبری جماران گفت «مگر قفقاز جنوبی یک منطقه بی‌صاحب است که ترامپ آن را اجاره کند. قفقاز یکی از حساس‌ترین نقاط جغرافیایی دنیاست و این گذرگاه نه به دالانی در مالکیت دونالد ترامپ، بلکه به گورستانی برای مزدوران ترامپ تبدیل خواهد شد.»

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان، روز گذشته با حضور دونالد ترامپ توافق صلحی را در کاخ سفید امضا کردند که به اختلافات دیرینه میان دو کشور پایان داد.

این توافق شامل ایجاد یک گذرگاه ترانزیتی از طریق ارمنستان برای اتصال جمهوری آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان است که بخشی از کشور جمهوری آذربایجان است.

مشاور رهبر جمهوری اسلامی ایران هدف از احداث این گذرگاه را «عبور نفت و گاز دریای خزر» و همچنین «حاضر شدن ناتو در مرز ایران» خوانده و گفته است که یکی از اهداف مانور نظامی اخیر ایران و روسیه در دریای خزر، مخالفت با این وضعیت بوده است.

علی‌اکبر ولایتی گفت: «علاوه بر ترکیه که عضو ناتو است، سایر کشورهای ناتو هم می‌خواهند در این منطقه حاضر شوند و ناتو مانند یک مار افعی میان ایران و روسیه قرار گیرد؛ اما ایران اجازه چنین کاری را نخواهد داد.»

آقای ولایتی با تاکید بر مخالفت ایران با احداث این گذرگاه مرزی گفت: «زمانی که ترکیه و جمهوری آذربایجان در احداث این کریدور بر خواسته خود اصرار کردند، نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی رئیس وقت ستادکل نیروهای مسلح ایران رزمایش‌های متعددی در شمال غرب ایران انجام دادند که نشان‌دهنده آمادگی و جدیت کشورمان برای جلوگیری از این اقدام بود.»

مشاور آقای خامنه‌ای افزود: «آقای پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، در سفری که پیش‌تر به ایران داشت، با توجه به مضرات مشخص و توطئه‌آمیزی که این طرح دارد، تأکید کرد که با موضع ایران موافق و با احداث کریدور مخالف است.»

ساعاتی پیش از این وزارت خارجه ایران با انتشار بیانیه‌ای ضمن استقبال از توافق صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان «نگرانی خود را از پیامدهای منفی هرگونه مداخله خارجی به هر شیوه و شکلی، به ویژه در مجاورت مرزهای مشترک، که مخل امنیت و ثبات پایدار منطقه باشد» ابراز کرد.

روسیه هم روز شنبه از توافق صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که با میانجیگری آمریکا حاصل شده است، تمجید کرد، اما هشدار داد که مداخله خارجی می‌تواند اوضاع در منطقه قفقاز جنوبی را پیچیده‌تر کند.
گذرگاه زنگزور؛ مخالفت خامنه‌ای و حمایت پزشکیان از طرح توافق برای احداث گذرگاه زنگزور توسط آمریکا در حضور دونالد ترامپ، نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان امضا شدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران پیش از این در دیدار با برخی از رهبران منطقه از جمله نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس‌جمهور ترکیه با طرح احداث این گذرگاه که جمهوری آذربایجان تاکنون آن را زنگزور می‌نامید، مخالفت کرده بود.

با وجود این مخالفت‌ها مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، اخیرا در دیداری که با کارکنان وزارت امورخارجه این کشور داشت خواستار «حساسیت زدایی» در رابطه با دالان زنگزور شد. او گفته بود «نیاز نیست نگران برخی مسائل جزئی‌تر از جمله در موضوع گذرگاه‌های مرزی شمال غرب کشور باشیم.»

احداث گذرگاهی زنگزور از دیرباز خواسته جمهوری آذربایجان بوده است.

هرچند حالا که بر اساس توافق ارمنستان و جمهوری آذربایجان، ایالات متحده حقوق توسعه این گذرگاه را بر عهده می‌گیرد، این گذرگاه قرار است «مسیر ترامپ برای صلح بین‌المللی» نامیده شود.

یک مقام کاخ سفید در پاسخ به پرسش خبرگزاری فرانسه مبنی بر اینکه ارمنستان از توافق با آمریکا چه به دست آورده است، گفت: «شریکی تجاری همچون آمریکا با اهمیت راهبردی عظیم». او افزود: «بازندگان این ماجرا چین، روسیه و ایران هستند.»
مرز کوتاه ارمنستان با ایران میان خاک جمهوری آذربایجان و جمهوری‌ خودمختار نخجوان که بخشی از جمهوری آذربایجان است، قرار گرفته است. احداث گذرگاهی که جمهوری آذربایجان به آن زنگزور می‌گوید از دیرباز خواسته این کشور بوده استایران از طریق مرزهایش با جمهوری آذربایجان و ارمنستان به قفقاز جنوبی دسترسی دارد. مرز کوتاه ارمنستان با ایران میان خاک جمهوری آذربایجان و جمهوری‌ خودمختار نخجوان که بخشی از جمهوری آذربایجان است، قرار گرفته است.

جمهوری آذربایجان به دنبال این بود که با احداث بزرگراه و خط راه آهن با منطقه نخجوان در ارتباط مستقیم باشد.

این مسیر، که گذرگاه زنگزور خوانده می‌شود، می‌تواند ارتباط مرزی ایران و ارمنستان را قطع کند.

پیش از فروپاشی شوروی، جمهوری آذربایجان از طریق راه آهن زنگزور با نخجوان ارتباط داشت ولی با آغاز جنگ اول میان این دو کشور این مسیر قطع شد و جمهوری آذربایجان برای ارتباط زمینی با نخجوان به ایران و ترکیه احتیاج داشت.

ایران مدت‌هاست با گذرگاه زنگزور مخالفت کرده است. ایران بیمناک است که این مسیر ارتباطش با منطقه قفقاز از طریق ارمنستان را قطع کند و پای دولت‌های خارجی را به مرزهایش باز کند.

ارمنستان با اکثریت مسیحی و جمهوری آذربایجان با اکثریت مسلمان، دهه‌ها بر سر مرزها و وضعیت مناطق قومی داخل خاک یکدیگر اختلاف داشته‌اند.

دو کشور دو بار بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ جنگیده‌اند که جمهوری آذربایجان در حمله دو سال پیش آن را از ارمنستان بازپس گرفت و موجب خروج بیش از ۱۰۰ هزار نیروی ارمنی از این منطقه شد.